Mối bất hòa gia tăng

3 năm sau cuộc xung đột với Nga, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dường như đang vướng vào mâu thuẫn cá nhân với nhà lãnh đạo của đồng minh mạnh nhất mà Ukraine có thể dựa vào. Để cứu đất nước của mình, Tổng thống Zelensky hy vọng sẽ cứu vãn mối quan hệ của mình với Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi tranh cãi giữa hai bên nổ ra công khai vào tuần trước, các nghị sĩ Ukraine và chuyên gia cho hay.

Trong 3 năm xung đột, Ukraine đã chứng kiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa, các thành phố bị phá hủy và nhiều vùng đất rộng lớn bị Nga chiếm giữ. Giờ đây, Tổng thống Zelensky đang đối mặt với một Tổng thống Mỹ đổ lỗi cho ông về cuộc xung đột và tìm cách lấy một nửa khoáng sản quan trọng của Ukraine để đổi lấy việc tăng cường viện trợ.

Sự trở lại Nhà Trắng của ông Trump đã làm phức tạp thêm những nỗ lực chiến đấu của Ukraine nhằm đảm bảo một thỏa thuận hòa bình không tổn hại đến an ninh, chủ quyền hoặc năng lực kinh tế để tái thiết.

Sự thay đổi chính sách đối ngoại của ông Trump với Nga, những lời bàn tán về một thỏa thuận hòa bình dường như sẽ mang lại cho Tổng thống Putin phần lớn những gì ông muốn đã khiến Ukraine và các đồng minh phương Tây khác của nước này lo ngại. Việc ông Trump mô tả ông Zelensky là "một nhà độc tài" đã "bắt đầu" cuộc xung đột và việc ông tránh mọi lời chỉ trích ông Putin được giới quan sát phương Tây cho là đã làm xói mòn lòng tin của Kiev vào tiến trình hòa bình. Lời đáp trả của ông Zelensky rằng ông Trump đang mắc kẹt trong bầu không khí thông tin sai lệch do Nga tạo ra chỉ làm gia tăng thêm mối bất hòa. Những tuyên bố đáp trả của ông Trump có vẻ đáng ngại, không chỉ đối với ông Zelensky mà còn đối với Ukraine.

"Ông Zelensky nên hành động nhanh hơn. Ông ấy sẽ không còn đất nước nào nữa", ông Trump cảnh báo.

Các đối tác của Ukraine cho biết tất cả họ đều thấy bầu không khí thông tin sai lệch nhưng "không ai muốn là người đầu tiên nói công khai điều đó", một người tham gia đàm phán giấu tên tiết lộ.

Theo người này, cả hai bên không nên tranh cãi nhưng "không quốc gia nào có thể nói rằng không sao khi ai đó đối xử với bạn không tôn trọng".

Ukraine tìm thấy lợi ích trong thỏa thuận khoáng sản gây tranh cãi của ông Trump

VOV.VN - Việc Mỹ đề xuất ký kết một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine, dù vấp phải nhiều chỉ trích, vẫn có khả năng mang lại một số lợi ích nhất định cho các doanh nghiệp của Kiev.

Liệu ông Zelensky có thể hàn gắn quan hệ với ông Trump?

Các nhà phân tích và nghị sĩ Ukraine nhấn mạnh rằng việc liệu ông Zelensky có thể hàn gắn mối quan hệ với đồng minh mạnh nhất của mình hay không sẽ quyết định tương lai của Ukraine.

"Bất kể trong hoàn cảnh nào, chúng ta cũng không nên ở vị thế tranh cãi với ông Trump. Chúng ta cần phải khôn ngoan hơn", Oleksandr Merezhko, Chủ tịch ủy ban chính sách đối ngoại của Quốc hội Ukraine, cho biết. Theo ông: "Chúng ta cần giành được lòng tin và sự tôn trọng từ ông Trump. Điều này cực kỳ khó nhưng không phải là không thể".

Sự thay đổi của ông Trump diễn ra sau khi Tổng thống Zelensky từ chối yêu cầu về 50% tài nguyên khoáng sản của Ukraine. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Michael Waltz hôm 20/2 đã trút giận lên ông Zelensky vì công khai chỉ trích thỏa thuận và yêu cầu ông ký ngay lập tức. Nếu ông Zelensky ký thỏa thuận về khoáng sản, ông Trump có thể đã nồng nhiệt hơn với ông ấy, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Lana Zerkal nhận định. Theo cựu quan chức Ukraine này, quyết định chỉ trích ông Trump của Tổng thống Zelensky "chắc chắn là một sai lầm".

"Tất nhiên rất khó để kiểm soát cảm xúc nhưng việc này là cần thiết khi ở vị trí này, bởi vì ông ấy không phải là một người bình thường: Ông ấy là một tổng thống".

Các quan chức châu Âu khuyên Tổng thống Zelensky nên bỏ qua những phát ngôn của ông Trump và không nên từ chối thỏa thuận về khoáng sản quá nhanh, một quan chức châu Âu giấu tên nhận định. Quan chức này cho biết Tổng thống Zelensky có thể đã hành động quá vội vàng khi phản ứng với những tuyên bố của ông Trump.

"Tôi nghĩ rằng theo một vài cách, nhiều khả năng Mỹ đang đẩy Ukraine vào thế khó, chính xác là vì ông Zelensky đang coi đây là chuyện cá nhân", Mark Galeotti, chuyên gia về Nga tại Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) có trụ sở tại London nhận định. Tuy nhiên, cho tới ngày 21/2, có vẻ các cuộc đàm phán về thỏa thuận khoáng sản đã trở lại đúng hướng.

Trong một dấu hiệu rõ ràng vào tuần trước, ông Trump đã gọi cho ông Putin về việc kết thúc xung đột trước khi ông gọi cho ông Zelensky, chấm dứt gần 3 năm cô lập của phương Tây đối với ông Putin. Sau đó, ông kêu gọi bầu cử ở Ukraine - một chủ đề cũng được Điện Kremlin thảo luận.

Ivanna Klympush-Tsintsadze, một nghị sĩ và là Chủ tịch Ủy ban về Hội nhập của Ukraine vào EU cho biết ông Zelensky không nên "đấu khẩu" với ông Trump vì "Ukraine đang bị đe dọa".

Tổng thống Zelensky và ông Trump đã có những hiềm khích trong quá khứ. Đó là khi ông Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine vào năm 2019 khai thác thông tin bất lợi về gia đình ông Biden như một điều kiện để được viện trợ quân sự. Vụ bê bối đã dẫn đến cuộc luận tội đầu tiên của ông Trump.

Vào tháng 9/2024, Tổng thống Zelensky đã khiến đảng Cộng hòa giận dữ khi ông đến thăm một nhà máy sản xuất đạn dược tại quê hương Scranton, Pennsylvania của Tổng thống Joe Biden. Nhưng vài ngày sau, khi gặp ông Trump, ông Zelensky cho biết ông hy vọng hai người sẽ có mối quan hệ tốt đẹp.

Sau khi ông Trump tái đắc cử, ông Zelensky đã cố gắng xây dựng lại những “cây cầu” quan hệ giữa hai bên. Ông tuyên bố sẵn sàng đàm phán để chấm dứt xung đột và sau khi gặp ông Trump tại Paris vào tháng 12, ông đã gọi ông Trump là một người kiên quyết "như mọi khi".

Hành động của Nga

Giới quan sát cho rằng Tổng thống Putin dường như cũng có những cách riêng để giữ mối quan hệ hòa hợp với ông Trump. Trong những bình luận với các nhà báo ngày 7/11/2024, ông Putin cho biết, việc ông Trump cư xử "một cách rất đúng đắn và dũng cảm như một người đàn ông" đã để lại cho ông ấn tượng sau vụ ám sát ông Trump hồi tháng 7/2024.

Sau các cuộc đàm phán mang tính đột phá về cuộc xung đột ở Ukraine tại thủ đô của Saudi Arabia giữa các nhà ngoại giao hàng đầu của Nga và Mỹ, Tổng thống Putin đã ca ngợi "bầu không khí thân thiện" giữa các phái đoàn hôm 19/2, đồng thời nói thêm rằng ông "rất muốn gặp" Tổng thống Donald Trump.

Kiril Dmitriev - Người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, một phần của phái đoàn Nga tại Riyadh, cũng ám chỉ rằng Moscow đang đề nghị ông Trump tiếp cận trữ lượng dầu của Nga. Đây là một sự thừa nhận rõ ràng về việc thích nghi với cách tiếp cận kiểu giao dịch của Tổng thống Trump.

Ngoài ra, hiện nay, thúc đẩy vấn đề bầu cử ở Ukraine đang được coi như một phần của các cuộc đàm phán ban đầu với các quan chức Mỹ. Bên trong Ukraine, ngay cả những người phản đối ông Zelensky cũng đồng ý rằng bầu cử trong thời điểm đang giao tranh không phải là một giải pháp phù hợp.

Một số nghị sĩ Ukraine cáo buộc ông Zelensky không chuẩn bị cho sự trở lại của chính quyền ông Trump. Họ cho biết Kiev đáng lẽ phải kết nối với các nhà lãnh đạo theo quan điểm "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA) ngay từ đầu, giành được lòng tin của họ và trình bày trường hợp của Ukraine với họ.

"Việc văn phòng Tổng thống Ukraine Zelensky đảo ngược sự thất bại trong giao tiếp hiện nay là điều gần như bất khả thi", Volodymyr Ariev, một nghị sĩ Ukraine từ đảng đối lập Đoàn kết châu Âu cho hay. Theo ông: "Bất kỳ cuộc tấn công bằng lời nói nào vào ông Trump đều hoàn toàn phản tác dụng lúc này".

Một số người nghi ngờ việc ông Zelensky có thể khắc phục tình hình trong tuần này khi xét đến bản chất cá nhân của mối bất hòa. Nhiều người cũng lo ngại, ông Putin có thể khiến ông Trump chấp nhận một thỏa thuận khiến Ukraine dễ bị tấn công trong tương lai.

Các quan chức châu Âu gợi ý, ông Zelensky vẫn có thể đồng ý với một thỏa thuận về khoáng sản nhưng yêu cầu đảm bảo an ninh trước khi ký.

Một quan chức Ukraine giấu tên cho biết, Kiev sẽ cần nhiều đảm bảo an ninh hơn trong khuôn khổ thỏa thuận về nguồn lực với Washington, bởi vì "Nga đã nói rất rõ ràng rằng họ sẽ không dừng lại".

Lá bài đặc biệt Mỹ có thể dùng để buộc Ukraine ký thỏa thuận khoáng sản

VOV.VN - Các nhà đàm phán của Mỹ đang gây áp lực với Kiev để có quyền tiếp cận các khoáng sản quan trọng của Ukraine. Washington đã nêu khả năng cắt quyền truy cập của Ukraine vào hệ thống internet vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk.