Tranh cãi liên quan đến cuộc tinh gọn bộ máy chính phủ Mỹ
VOV.VN - Chính phủ Mỹ đã bắt đầu sa thải hàng trăm người tại nhiều cơ quan vào 13/2 khi Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đẩy nhanh quá trình tinh gọn bộ máy liên bang của Mỹ, Reuters dẫn các nguồn tin cho hay.
Trong 48 giờ qua, các email chấm dứt hợp đồng đã được gửi đến các nhân viên chính phủ, chủ yếu là những nhân viên mới được tuyển dụng vẫn đang trong thời gian thử việc tại Bộ Giáo dục, Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp nhỏ, Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng và Cơ quan Dịch vụ Công Mỹ (GSA).
Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu nhân viên liên bang trong nước sẽ mất việc trong đợt sa thải đầu tiên. Theo dữ liệu của chính phủ, khoảng 280.000 nhân viên chính phủ dân sự đã được tuyển dụng cách đây chưa đầy 2 năm, hầu hết vẫn đang trong thời gian thử việc, khiến họ dễ bị sa thải hơn.
![tranh cãi liên quan đến cuộc tinh gọn bộ máy chính phủ mỹ hình ảnh 1 tranh cai lien quan den cuoc tinh gon bo may chinh phu my hinh anh 1](https://media.vov.vn/sites/default/files/styles/large/public/2025-02/2025-02-13T160442Z_138405657_RC2JSCA5KFJ1_RTRMADP_3_USA-TRUMP-WORKERS.JPG.jpg)
Việc sa thải tại Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng Mỹ dường như không chỉ giới hạn ở những nhân viên đang trong thời gian thử việc.
Các thông báo đã được gửi đến hàng chục nhân viên thời hạn, nhân viên toàn thời gian có hợp đồng với ngày kết thúc hợp đồng, các nguồn thạo tin cho hay.
Reuters không thể xác định ngay mức độ sa thải. Đợt sa thải mới diễn ra sau khi Cơ quan Bảo vệ Người tiêu dùng đã sa thải tới 70 nhân viên thử việc vào 11/2.
Trong khi đó, tất cả nhân viên thử việc tại Văn phòng Quản lý Nhân sự (OPM), bộ phận nhân sự của chính phủ Mỹ, đã bị sa thải trong một cuộc gọi nhóm vào 13/2 và được yêu cầu rời khỏi trụ sở chính của cơ quan tại Washington, 2 nguồn tin cho biết.
Theo một người quen thuộc với vấn đề này, các quan chức của OPM cũng đã họp với các cơ quan chính phủ khác và khuyên họ nên sa thải nhân viên thử việc của mình, với một số ngoại lệ.
Thách thức pháp lý
Sau khi các vụ sa thải bắt đầu, một nhóm gồm 14 tiểu bang đã đệ đơn kiện liên bang tại Washington, cáo buộc rằng ông Trump đã bổ nhiệm tỷ phú Elon Musk bất hợp pháp, trao cho ông "quyền hạn pháp lý không được kiểm soát" mà không có sự cho phép của Quốc hội Mỹ. Hầu hết nhân viên chỉ có thể bị sa thải hợp pháp vì hiệu suất làm việc kém hoặc các hành vi sai trái và họ có nhiều quyền kháng cáo cũng như thủ tục tố tụng hợp pháp nếu họ bị sa thải một cách tùy tiện. Những nhân viên thử việc bị nhắm đến trong đợt sa thải ngày 13/2 có ít sự bảo vệ hơn.
Cuộc cải tổ chính phủ liên bang của ông Trump và ông Musk dường như đang mở rộng khi các trợ lý của ông Musk lần đầu tiên đến cơ quan thu thuế liên bang. Sở Thuế vụ và các đại sứ quán Mỹ được yêu cầu chuẩn bị cắt giảm nhân sự.
Ông Trump đã bảo vệ nỗ lực này, nói rằng chính phủ liên bang quá phình to và quá nhiều tiền bị lãng phí cũng như gian lận. Chính phủ liên bang có khoản nợ 36.000 tỷ USD và thâm hụt 1.800 tỷ USD vào năm ngoái và có sự đồng thuận lưỡng đảng về nhu cầu cải cách chính phủ. Tuy nhiên, những người chỉ trích đã đặt câu hỏi về cách tiếp cận thẳng thừng của ông Musk, người có ảnh hưởng ngày càng tăng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump.
"Bạn không phù hợp"
Những động thái hôm 13/2 đã thực hiện cam kết của ông Trump là giảm quy mô của chính phủ liên bang, cũng như loại bỏ tận gốc "nhà nước ngầm", ám chỉ những viên chức mà ông cho là không đủ trung thành với mình.
"Cơ quan thấy rằng bạn không phù hợp để tiếp tục làm việc vì khả năng, kiến thức và kỹ năng của bạn không phù hợp với nhu cầu hiện tại và hiệu suất làm việc của bạn không đủ để tiếp tục làm việc tại cơ quan", các lá thư gửi đến ít nhất 45 người thử việc tại Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp nhỏ nêu rõ.
Reuters đã tiếp cận được một bản sao của lá thư chấm dứt hợp đồng.
Các lá thư gửi đến ít nhất 160 người mới được tuyển dụng tại Bộ Giáo dục cho biết rằng việc họ tiếp tục làm việc "sẽ không vì lợi ích chung".
Ông Trump cũng đã nhắc lại mong muốn đóng cửa Bộ Giáo dục vào 12/2. Theo hai nguồn thạo tin về các vụ sa thải, khoảng 100 nhân viên thử việc đã nhận được thư chấm dứt hợp đồng vào 12/2 tại Cơ quan Dịch vụ Công Mỹ (GSA).
Một nhân viên của GSA nói rằng anh còn một tháng nữa là hết thời gian thử việc và đã nhận được đánh giá hiệu suất tuyệt vời, nhưng mới bị thông báo vào tuần này rằng sẽ bị sa thải vào ngày 14/2.
"Cho đến hai tuần trước, đây là công việc trong mơ. Bây giờ nó đã trở thành cơn ác mộng thực sự vì những gì đang diễn ra. Tôi có con nhỏ và một khoản thế chấp phải trả", nhân viên này nói với Reuters.
Ban Hiệu suất Chính phủ hay DOGE do ông Musk lãnh đạo đã không trả lời yêu cầu bình luận, nhưng một người phát ngôn của OPM cho biết việc sa thải này phù hợp với chính sách mới của chính phủ.
"Chính quyền ông Trump đang khuyến khích các cơ quan sử dụng thời gian thử việc theo đúng mục đích: Đó là sự tiếp tục của quá trình ứng tuyển việc làm, không phải là quyền được tuyển dụng lâu dài", người phát ngôn này cho hay.
Ông Trump đã giao nhiệm vụ cho ông Musk và đội ngũ của ông tại DOGE thực hiện một đợt cắt giảm lớn đối với lực lượng lao động liên bang dân sự gồm 2,3 triệu người.
Ông Musk, người giàu nhất thế giới, đã cử các thành viên DOGE đến ít nhất 16 cơ quan chính phủ, nơi họ có quyền truy cập vào các hệ thống máy tính có thông tin tài chính và nhân sự nhạy cảm.
Gavin Kliger, một nhân viên cấp cao tại DOGE, đã đến một cơ quan mới - Sở Thuế vụ Liên Bang (IRS) vào 13/2, những người quen thuộc với vấn đề này cho biết.
Đây là lần đầu tiên một trợ lý của ông Musk vào IRS, một mục tiêu lâu năm của đảng Cộng hòa, những người tuyên bố mà không có bằng chứng rằng chính quyền ông Biden đã biến cơ quan này thành vũ khí để nhắm vào các doanh nghiệp nhỏ và người Mỹ trung lưu bằng các cuộc kiểm toán không cần thiết.