Ukraine lộ chiến thuật hiểm ở Kursk, Nga chớp thời cơ xé tan con bài mặc cả
VOV.VN - Một số nhà phân tích cho rằng, những bước tiến mà Ukraine đạt được tại Kursk có thể khích lệ tinh thần của các binh sỹ nước này. Nhưng về mặt quân sự thì đây chưa hẳn là một thắng lợi. Trong khi đó, Nga đang tìm cách khai thác sai lầm của Ukraine để lật ngược thế cờ.
Ukraine lộ chiến thuật hiểm ở Kursk
Sau gần một tháng phát động chiến dịch đột kích lớn vào tỉnh Kursk của Nga, Ukraine tuyên bố đã chiếm được 1.300km2 lãnh thổ và kiểm soát thành phố Sudzha - đóng vai trò thiết yếu trong việc vận chuyển khí đốt từ Siberia qua Ukraine đến các nước EU như Hungary, Áo, và Slovakia. Kiev cũng cho biết đã thiết lập chính quyền quân sự tại vùng lực lượng này kiểm soát ở tỉnh Kursk của Nga, đồng thời tập trung đủ số lượng xe bọc thép ở khu vực Sumy để tăng cường cho lực lượng của nước này.
Nhưng liệu nước cờ táo bạo của Ukraine có phải là một thành công lớn hay không? Một số nhà phân tích cho rằng, những bước tiến mà Ukraine đạt được tại Kursk có thể khích lệ tinh thần của các binh sỹ nước này. Nhưng về mặt quân sự thì đây chưa hẳn là một thắng lợi.
Cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào lãnh thổ Nga từ đầu tháng 8/2024 đã đạt một số mục tiêu như giáng đòn mạnh vào vị thế quân sự của Nga, phá hủy các tài sản quân sự và chiếm một số vùng lãnh thổ để phục vụ cho việc đàm phán. Nhưng đến nay, Ukraine vẫn chưa đạt được một trong những mục tiêu chính là buộc Nga phải rút quân ra khỏi tuyến đầu ở Donbass nhằm định hình lại chiến trường. Điều này đã dẫn đến những lời chỉ trích canh bạc quân sự của Kiev, đặc biệt khi Nga liên tiếp tiến công dọc theo tiền tuyến phía đông dài 1.000km.
Thay vì kéo quân đội Nga ra khỏi các mặt trận quan trọng ở Donetsk, cuộc tấn công Kursk đã làm phân tán lực lượng của Ukraine, cho phép Nga tập trung vào trọng tâm của họ. Các lực lượng Nga tiếp tục tấn công dữ dội ở miền đông Ukraine, chiếm các vùng lãnh thổ rộng lớn trong hơn 1 tháng qua và tiến gần đến thành phố Pokrovsk có vị trí chiến lược quan trọng ở vùng Donetsk.
Tổng thống Nga Putin đã đánh giá cao những bước tiến mà quân đội nước này đạt được khi đến thăm một trường học. “Đối phương đã không hoàn thành nhiệm vụ chính mà họ đặt ra là ngăn chặn cuộc tấn công của chúng ta ở Donbass. Quân đội Nga chưa từng có tốc độ tấn công nhanh chóng như vậy trong một thời gian dài”.
Andrew Latham – chuyên gia quan hệ quốc tế tại trường Macalester ở Saint Paul, bang Minnesota của Mỹ cho rằng, chiến dịch xâm nhập Kursk dường như là một tính toán sai lầm, có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho chiến lược quân sự rộng lớn hơn của Ukraine.
Về mặt quân sự, chiến dịch đột kích Kursk không mang lại bất cứ lợi ích đáng kể nào cho Ukraine. Chiến dịch này đã khiến Kiev phải chuyển hướng một số đơn vị thiện chiến nhất và nhiều thiết bị tiên tiến của họ ra khỏi các tiền tuyến quan trọng về mặt chiến lược. Sự thay đổi đó không chỉ làm suy yếu thế phòng thủ của Ukraine ở khu vực Donetsk mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nhân lực, và những thách thức mà lực lượng Ukraine phải đối mặt trong việc giữ các vị trí phòng thủ quan trọng.
Chiến dịch của Ukraine phần lớn chỉ giới hạn trong các cuộc giao tranh cục bộ không làm thay đổi cán cân quyền lực trên bộ. Trong một cuộc chiến tiêu hao kéo dài, những chiến dịch như vậy mang lại rủi ro đáng kể. Mỗi người lính, xe tăng và hệ thống pháo đều là tài sản quan trọng. Quyết định dành những nguồn lực này cho một cuộc tấn công với lợi ích hạn chế sẽ gây tổn thất lớn cho Ukraine về lâu dài.
Hơn nữa, Ukraine cũng không đạt được bất cứ lợi ích to lớn nào về mặt lãnh thổ. Ông Stephen M. Walt, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Harvard, cho biết, số khu vực mà Ukraine kiểm soát được tại Kursk chỉ chiếm một phần rất nhỏ trên tổng diện tích đất liền của Nga. Trong khi Moscow đang kiểm soát 20% diện tích lãnh thổ Ukraine.
Theo ông Stephen M. Walt, kết quả cuộc chiến sẽ được quyết định chủ yếu bởi những gì xảy ra trên thực địa, chứ không phải bởi cuộc xâm nhập Kursk. “Thành công ngắn hạn này của Ukraine có thể bị coi là sai lầm lớn nếu nó làm suy yếu khả năng phòng thủ của Ukraine ở phía đông và cho phép Nga đạt được nhiều thành tựu nhanh chóng hơn ở đó. Về phần mình, Nga có thể chấp nhận để Ukraine kiểm soát một phần nhỏ lãnh thổ để đổi lấy những lợi ích to lớn hơn”, chuyên gia này lưu ý.
Nga chớp cơ hội xé tan con bài mặc cả
Đối với Nga, chiến dịch xâm nhập Kursk có thể dược coi là một con bài chiến lược vì nó khiến Ukraine phải dàn mỏng tuyến phòng thủ ở những mặt trận khác quan trọng hơn. Bằng cách duy trì đà tiến tại Donetsk, các lực lượng Nga đang tìm cách tận dụng lợi thế của họ, cố gắng mở ra những cơ hội mới để khai thác điểm yếu của Ukraine dọc theo mặt trận phía đông.
Sự tập trung của Moscow vào những mục tiêu quan trọng như Pokrovsk phản ánh một chiến lược rộng hơn nhằm củng cố lợi ích của họ ở miền đông Ukraine. Việc chiếm được các trung tâm hậu cần và mạng lưới giao thông quan trọng sẽ nâng cao đáng kể vị thế của Nga, mở đường cho các bước tiến xa hơn vào lãnh thổ do Ukraine nắm giữ và dẫn đến bước đột phá quyết định.
Trong một báo cáo công bố tuần này, Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington nhận định: “Tổng thống Putin dường như đang cố gắng duy trì chiến dịch của Nga tại Pokrovsk bằng cách trì hoãn việc giải phóng Kursk”. Nga muốn biến đây thành cơ hội để làm giảm sức mạnh quân sự của Ukraine bằng cách bắn hạ hàng loạt binh sỹ và phương tiện thiết giáp mà Kiev triển khai tới Kursk.
“Theo thời gian, Ukraine có thể mất nhiều binh sỹ hơn, mất nhiều thiết giáp, đạn dược và vũ khí hơn. Xét theo quan điểm của Nga, điều này có lợi cho họ. Vì vậy, tôi không nghĩ Nga sẽ nhanh chóng đẩy lùi cuộc tấn công của Ukraine”, chuyên gia phân tích George Beebe và Anatol Lieven thuộc Viện Quincy (Mỹ) suy đoán.
Ông Michael O'Hanlon, thành viên cấp cao tại Viện Brookings, Mỹ nhận định, “Ukraine đang tìm cách sử dụng lãnh thổ ở Kursk để đàm phán sau khi nhận ra rằng họ rất khó lấy lại được phần lớn đất đai của mình thông qua một cuộc phản công. Nhưng Tổng thống Putin có lẽ sẽ không bao giờ thực hiện cuộc trao đổi 1.000 đổi 1”.
Theo nhà phân tích này, Kiev chắc chắn sẽ phải trả giá cho chiến dịch xâm nhập Kursk vào thời điểm các đơn vị nước này đang bị áp đảo về hỏa lực và quân số. “Họ nên cố gắng bổ sung thêm lực lượng mới để tăng cường khả năng phòng thủ, chứ không phải để tấn công”, ông Michael O'Hanlon nhấn mạnh.
Ngoài Pokrovsk, các thị trấn Toretsk và Chasiv Yar ở Donetsk, cũng đang nằm trong tầm ngắm của Nga. Nếu kiểm soát được các khu vực này, Nga sẽ có bàn đạp quan trọng để chiếm hai thành phố Kramatorsk và Sloviansk, sau đó là phần còn lại của khu vực phía đông.
Tốc độ tiến quân của Nga đang phơi bày điểm yếu ở các vị trí tiền tuyến của Ukraine, chủ yếu là do thiếu nhân lực. Ukraine đã hạ độ tuổi nhập ngũ nhưng vẫn chưa thể bổ sung đáng kể lực lượng chiến đấu.
Michael Butler, Phó giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Clark cho rằng, ngày càng có nhiều mối lo ngại gia tăng bên trong Ukraine vào thời điểm sự hỗ trợ của phương Tây còn nhiều bấp bênh do cuộc bầu cử tổng thống sắp diễn ra tại Mỹ.