Theo các nguồn tin, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã không thông báo trước cho Nhà Trắng khi ra quyết định tạm dừng chuyển giao vũ khí cho Ukraine hồi tuần trước. Động thái bất ngờ này đã khiến chính quyền Mỹ phải nhanh chóng tìm hiểu nguyên nhân, đồng thời giải trình với Quốc hội và lên tiếng với phía Ukraine.

Tổng thống Donald Trump ngày 8/7 khẳng định ông không đứng sau quyết định nói trên. Khi được hỏi tại cuộc họp nội các liệu có phê chuẩn việc tạm dừng viện trợ, ông Trump không trả lời trực tiếp, chỉ nói rằng Mỹ sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí phòng thủ cho Ukraine. Khi tiếp tục được hỏi ai là người đưa ra quyết định, ông đáp: “Tôi không biết, sao các anh không cho tôi biết?”

Những bất cập trong việc phối hợp nội bộ

Diễn biến nói trên cho thấy những bất cập trong quá trình phối hợp chính sách trong nội bộ chính quyền Mỹ, đặc biệt là tại Lầu Năm Góc dưới thời Bộ trưởng Hegseth. Theo các nguồn tin, đây là lần thứ hai trong năm nay ông Hegseth đơn phương ra quyết định tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine mà không thông báo cho các quan chức an ninh cấp cao. Lần đầu tiên diễn ra vào tháng 2 và nhanh chóng bị hủy bỏ. Trường hợp tương tự xảy ra vào tối 8/7, khi Tổng thống Trump tuyên bố các gói viện trợ sẽ được tiếp tục triển khai bất chấp việc trước đó ông Hegseth đã ký phê duyệt lệnh tạm dừng.

Một quan chức cấp cao trong chính quyền cùng 2 nguồn tin khác xác nhận, cả Đặc phái viên Mỹ về Ukraine Keith Kellogg và Ngoại trưởng Marco Rubio đều không được thông báo trước, mà chỉ nắm thông tin qua các nguồn báo chí.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Kingsley Wilson trong tuyên bố gửi CNN cho biết: “Bộ trưởng Hegseth đã xây dựng một khung đánh giá để Tổng thống xem xét các gói viện trợ quân sự và tình hình dự trữ hiện có. Quá trình này có sự phối hợp giữa các cơ quan trong chính phủ.”

Trong khi đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định Bộ Quốc phòng đã tiến hành rà soát để “bảo đảm mọi hỗ trợ dành cho các nước ngoài phù hợp với lợi ích quốc gia của Mỹ”. Bà nhấn mạnh Tổng thống Trump “đã quyết định tiếp tục cung cấp vũ khí phòng thủ cho Ukraine nhằm chấm dứt cuộc xung đột khốc liệt này”. Bà cho biết thêm Tổng thống Trump “hoàn toàn tin tưởng vào Bộ trưởng Quốc phòng”.

Hai trong số các nguồn tin cho rằng, việc ông Hegseth không thông báo trước có thể bắt nguồn từ việc ông hiện không có chánh văn phòng hay đội ngũ cố vấn thân cận, những người có thể giúp điều phối các quyết sách lớn với các cơ quan liên quan.

Ngay sau khi biết về lệnh tạm dừng, Tổng thống Trump đã chỉ đạo ông Hegseth nối lại ít nhất một phần viện trợ cho Ukraine, đặc biệt là các tên lửa đánh chặn cho hệ thống phòng không Patriot.

Một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cho biết, phần lớn số vũ khí này hiện đã có mặt tại Ba Lan và có thể được chuyển tới Ukraine trong thời gian ngắn. Đây là gói viện trợ đã được chính quyền tiền nhiệm phê duyệt và đang trong quá trình triển khai khi có quyết định tạm dừng. Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 5/7, ông Trump được cho là đã giảm nhẹ vai trò của mình trong quyết định tạm dừng viện trợ.

Tới tối 7/7, Lầu Năm Góc mới công bố việc nối lại viện trợ theo chỉ đạo của Tổng thống, sau khi ông Trump công khai tuyên bố rằng Ukraine cần những loại vũ khí này để tự vệ.

Hai nguồn tin cho biết ông Trump hiện không muốn tạo điều kiện để Nga “giành lợi thế” bằng cách cắt giảm viện trợ quân sự cho Ukraine. Trong những tuần gần đây, Tổng thống Trump được cho là ngày càng tỏ ra thất vọng với Tổng thống Nga Vladimir Putin, sau khi đánh giá phía Nga không có thiện chí nối lại đàm phán hòa bình.

Một quan chức châu Âu nói với CNN rằng, sự thất vọng của ông Trump với Tổng thống Putin thể hiện rõ trong Hội nghị Thượng đỉnh NATO tổ chức tại Hà Lan vào tháng trước. Vị này khẳng định quyết định tạm dừng viện trợ “không bắt nguồn” từ Tổng thống Mỹ.

Ông Trump chỉ yêu cầu đánh giá kho vũ khí, không chỉ đạo dừng viện trợ

Theo một nguồn tin, quyết định tạm dừng viện trợ, bao gồm các tên lửa đánh chặn Patriot và đạn pháo, được Lầu Năm Góc đưa ra sau khi Tổng thống Trump yêu cầu Bộ trưởng Hegseth đánh giá thực trạng kho dự trữ vũ khí trong chuyến tham dự Hội nghị NATO hồi tháng 6. Khi đó, tình hình căng thẳng giữa Iran và Israel leo thang khiến Tổng thống Trump muốn bảo đảm lực lượng Mỹ tại Trung Đông có đủ năng lực phòng vệ.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell tuần trước xác nhận bộ này đang tiến hành “đánh giá năng lực để bảo đảm các gói viện trợ quân sự phù hợp với các ưu tiên quốc phòng”.

Tuy nhiên, theo 3 nguồn tin, ông Trump không hề ra chỉ đạo dừng viện trợ cho Ukraine trong quá trình rà soát này. Đề xuất tạm dừng xuất phát từ Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách chính sách Elbridge Colby, người lâu nay hoài nghi về việc Mỹ viện trợ quân sự quy mô lớn cho Ukraine.

Năm 2024, ông Colby từng viết trên mạng xã hội X: “Chính sách ‘ưu tiên châu Âu’ không còn phù hợp với nước Mỹ trong thời điểm nguy hiểm hiện nay. Chúng ta cần tập trung vào Trung Quốc và châu Á, điều đó là rõ ràng”.

Ông Colby sau đó đã trình khuyến nghị lên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Steve Feinberg, người ủng hộ quyết định tạm dừng do lo ngại ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ chưa thể nhanh chóng tái bổ sung kho dự trữ. Theo nguồn tin thân cận, Bộ trưởng Hegseth là người ký phê duyệt cuối cùng, với nhận định rằng việc tạm dừng này phù hợp với định hướng “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump.

Sau khi được thông báo về quyết định trên, Nhà Trắng đã tạm thời “bảo vệ” động thái của Bộ Quốc phòng, nhưng yêu cầu cơ quan này phải chủ động giải trình với Quốc hội bởi Quốc hội cũng không được thông báo trước về việc tạm dừng viện trợ cho Ukraine.

Hai nguồn tin cho biết, trong những ngày gần đây, đại diện Lầu Năm Góc đã lý giải với các trợ lý Quốc hội rằng quyết định được đưa ra nhằm đối phó với nguy cơ thiếu hụt kho vũ khí. Tuy nhiên, các nguồn tin nói thêm rằng Quốc hội chưa nhận được bất kỳ báo cáo hay tài liệu nào từ phía Lầu Năm Góc cho thấy Mỹ đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt vũ khí nghiêm trọng.

Tổng thống Trump bất ngờ đổi giọng với ông Putin, quay sang ủng hộ Ukraine

VOV.VN - Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8/7 đã bày tỏ sự thất vọng dồn nén suốt nhiều tuần với Tổng thống Nga Vladimir Putin về những hành động mà ông cho là "vô nghĩa" đối với tiến trình hòa bình, 1 ngày sau khi ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ nối lại việc chuyển giao đạn dược để hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.