Vụ kiện Biển Đông: Philippines tự tin, Trung Quốc né tránh

Philippines tin vào chiến thắng

Theo AP, 5 thẩm phán của Tòa án Trọng tài Quốc tế (PCA) ngày 7/7 sẽ bắt đầu phiên tranh tụng về tuyên bố của Trung Quốc rằng PCA không có thẩm quyền để ra phán quyết trong vụ kiện của Philippines với Trung Quốc.

Người dân Philippines biểu tình kêu gọi Trung Quốc ngừng cải tạo đảo ở Biển Đông (Ảnh AP)

Trước đó, một phái đoàn cấp cao của Philippines, bao gồm các luật sư cố vấn, các quan chức hàng đầu ngành ngoại giao, quốc phòng và tư pháp của nước này cùng các luật sư nổi tiếng tại Washington mà Philippines thuê đã bay sang Hà Lan để tham gia tranh tụng.

Vụ tranh tụng kéo dài một ngày được cho là rất quan trọng bởi nếu PCA tuyên bố mình không có đủ thầm quyền xét xử vụ kiện của Philippines, vụ kiện này sẽ bị hủy bỏ.

“Chúng tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho vụ này. Chúng tôi tin rằng chúng tôi có đủ chứng cứ pháp lý”, người phát ngôn Tổng thống Philippines, bà Abigail Valte nhấn mạnh.

“Chúng tôi tin rằng, PCA sẽ ra phán quyết có lợi cho chúng tôi trong vụ này. Chúng tôi tự tin vào vị thế pháp lý của mình”, bà Valte nói thêm.

Cùng chung quan điểm này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines

Charles Jose khẳng định, nếu PCA tuyên bố mình có thẩm quyền trong vụ kiện này, Philippines có thể sẽ được yêu cầu trưng ra những bằng chứng nhằm bảo vệ tính pháp lý của nước này trong một cuộc tranh tụng tiếp theo.

“Chúng tôi đã sẵn sàng cho những cuộc tranh tụng kiểu như thế này”, ông Jose nói.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario lại thận trọng tuyên bố Philippines sẽ tuân thủ mọi phán quyết của PCA dù “chúng tôi thắng hay thua”.

Trong đơn kiện của mình, Philippines cũng đã yêu cầu PCA ra phán quyết khẳng định yêu sách đường 9 đoạn của Trung Quốc bao trọn hầu khắp Biển Đông là không có tính pháp lý theo Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS).

Dù Bắc Kinh nhiều khả năng sẽ phớt lờ phán quyết của PCA, nhất là nếu phán quyết này chống lại họ, các quan chức Philippines cho rằng, Trung Quốc nên tôn trọng phán quyết đó để chứng tỏ rằng, một nước lớn như Trung Quốc luôn biết tuân thủ pháp luật.

Trung Quốc vẫn cố tảng lờ

Phát biểu trước các phóng viên tại Manila, Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Zhao Jianhua khẳng định, Trung Quốc sẽ vẫn bảo lưu quan điểm không tham gia vào vụ kiện nói trên và nhắc lại đề xuất của Trung Quốc giải quyết vụ này một cách riêng rẽ với Philippines.

“Quan điểm của chúng tôi là nhất quán. Chúng tôi không chấp nhận cũng như sẽ không tham gia vào vụ kiện của Philippines lên PCA. Cánh cửa của chúng tôi vẫn để ngỏ cho khả năng tham vấn và đàm phán song phương và cánh cửa này sẽ mở mãi mãi”, ông Zhao nói.

Hình ảnh vệ tinh tố cáo Trung Quốc cải tạo phi pháp bãi Vành Khăn ở Biển Đông (Ảnh AP)

Ông Zhao còn lên tiếng khẳng định rằng, Trung Quốc sẽ không gây chiến với Philippines chỉ vì tranh chấp lãnh hải.

“Tôi không thể tưởng tượng được việc Trung Quốc gây chiến chống lại Philippines chỉ vì những gì đang diễn ra ở Biển Đông. Đó không phải là chính sách của Trung Quốc và không bao giờ là chính sách của Trung Quốc”, ông Zhao khẳng định.

Trước đó, trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 2/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh lớn tiếng cho rằng, việc đơn phương đứng ra làm trọng tài của PCA là một “thủ đoạn khiêu khích về chính trị dưới chiêu bài luật pháp nhằm phủ nhận chủ quyền hợp pháp của Trung Quốc đối với Biển Đông”.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia khẳng định, đây chỉ là chiêu trò của Trung Quốc nhằm trì hoãn vụ kiện này bởi việc tranh tụng về tính pháp lý của Tòa PCA có thể kiến vụ việc này kéo dài thêm từ 6-12 tháng trước khi chính thức đi vào phần xét xử.

Trung Quốc leo thang gây hấn, Philippines quyết không khuất phục

Tháng 1/2013, Philippines đã kiện Trung Quốc lên PCA- chỉ một năm sau khi các tàu tuần duyên của Trung Quốc chiếm đóng trái phép bãi cạn Scarborough của Philippines. Động thái này của Philippines khiến Trung Quốc rất giận dữ và làm xấu đi mối quan hệ giữa hai nước.

Kể từ đó, tàu tuần duyên của Trung Quốc đã liên tục xua đuổi ngư dân Philippines và các nước khác ra khỏi bãi cạn này và thậm chí còn dùng vòi rồng tấn công họ.

Binh sĩ Mỹ và Philippines trong một cuộc tập trận chung (Ảnh AP)

Chính phủ Philippines đã lên án hành động này và gửi công hàm phản đối sang Trung Quốc.

Căng thẳng trên Biển Đông ngày càng gia tăng sau khi các hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã hoàn tất việc cải tạo phi pháp các bãi đá ở Biển Đông thành các đảo nhân tạo và xây dựng rất nhiều căn cứ quân sự trên đó.

Hành động này của Trung Quốc khiến Mỹ và nhiều nước khác buộc phải bày tỏ quan ngại sâu sắc và yêu cầu Bắc Kinh ngừng ngay việc cải tạo và xây dựng trái phép đó.

Tuy nhiên, Trung Quốc ngang nhiên cho rằng, mình có quyền làm mọi việc trong khu vực mà Trung Quốc khăng khăng “nhận vơ” rằng mình có chủ quyền đối với Biển Đông từ rất lâu rồi.

Thậm chí, Trung Quốc còn lớn tiếng bao biện rằng, các đảo nhân tạo này có thể mang lại lợi ích cho các ngư dân hoạt động gần đó và chỉ được Trung Quốc cải tạo thành các căn cứ quân sự trong trường hợp “chẳng đặng đừng”./.