Xung đột sắc tộc trong cuộc chiến chống IS

Quân đội Iraq đã giành được những ưu thế trong các chiến dịch giành lại quyền kiểm soát những phần lãnh thổ bị nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) chiếm giữ. Đây là những diễn biến tích cực trong cuộc chiến chống IS tại Iraq, song cùng với đó đã có những ý kiến bày tỏ lo ngại về viễn cảnh một cuộc xung đột sắc tộc Shiite và Sunny bùng phát tại Iraq, như một hệ quả sau cuộc chiến chống IS.

Giới phân tích cho rằng, Iraq sẽ chứng kiến làn sóng xung đột trả đũa trong bối cảnh quân đội Iraq, với phần lớn là người Hồi giáo Shiite, đang đẩy mạnh cuộc tấn công nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) theo dòng Hồi giáo Sunny, nhằm giải phóng thành phố Tikrit. Cảnh báo của giới phân tích đưa ra sau khi các lực lượng an ninh Iraq ngày 10/3 mở đợt tấn công quy mô lớn chống nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo với mục tiêu giải phóng thành phố Tikrit, thủ phủ tỉnh Salahudin, miền Trung nước này.

Tikrit là quê hương của cố Tổng thống Iraq Saddam Hussein và là khu vực sinh sống chủ yếu của người Hồi giáo theo dòng Sunny. Nhà phân tích Theodore Karasik, Giám đốc nghiên cứu và phát triển tại Viện phân tích quân sự Cận Đông và Vùng Vịnh cho rằng:“Nếu chiến dịch giải phóng Tikrit biến khu vực này thành “bể máu”, thì nó sẽ làm dấy lên một cuộc báo thù của các lực lượng tại đây, kể cả khi họ vẫn luôn phản đối xung đột sắc tộc”.

Bên cạnh đó, một số hãng truyền thông đã nhắc đến việc Iran đang tăng cường ảnh hưởng của mình tại Iraq. Điều này khiến nhiều nước Vùng Vịnh lo ngại, nhất là khi có sự tham gia của Iran trong cuộc tấn công của quân đội Iraq để giải phóng Tikrit. Ngoại trưởng Saudi Arabia đã nói “Iran đang chiếm lấy Iraq”. Trong khi đó, giới chức quân sự Mỹ cho rằng, Iran tham chiến cùng quân đội Iraq tại Tikrit có thể tích cực miễn là điều này không kích động sự chia rẽ sắc tộc tại đây.

Nhà phân tích Nayel Al Jawabrah nhận định:“Các nước Vùng Vịnh và một số nước Arập đã thể hiện rất rõ ràng sự phản đối Iran can thiệp vào tình hình Iraq. Họ lo ngại rằng, Iran cũng sẽ mở rộng thế lực từ Syria và Yemen tới các khu vực khác tại Trung Đông”.

Theo các nhà phân tích, đã có nhiều người nghĩ đến việc quân đội Iraq trở thành một lực lượng của người Hồi giáo Shiite và sẽ trở thành tai mắt của Iran tại Iraq trong tương lai. Bởi vì hiện nay chính phủ tại Baghdad do người Shiite nắm đa số, trong khi lực lượng dân sự Shiite được Iran vũ trang chiếm khoảng 2/3 các lực lượng Iraq. Các quan chức Mỹ lo ngại mâu thuẫn sắc tộc khi các lực lượng Shiite có thể đàn áp cộng đồng người Sunny sau khi đẩy lùi được các tay súng IS.

Trong những ngày qua, các lực lượng an ninh Iraq đã bao vây thành phố Tikrit và liên tục oanh tạc vào các vị trí của IS ở trong thành phố. Khoảng 30.000 binh sĩ và hàng nghìn dân quân Iraq đã tham gia chiến dịch tấn công kéo dài hơn 1 tuần qua. Vài tháng gần đây, các lực lượng Iraq đã tìm cách mở rộng quyền kiểm soát về hướng Bắc và giành được những thắng lợi quan trọng trước IS. Cuối tuần trước, lực lượng Iraq đã đánh bật các tay súng Nhà nước Hồi giáo tự xưng ra khỏi thị trấn miền Tây al-Baghdadi, tại tỉnh An-bar.

Với những bước tiến này, lực lượng người Kurd và quân đội Iraq cũng đang nỗ lực đẩy lùi IS ra khỏi các khu vực khác mà nhóm phiến quân này chiếm được năm ngoái, với hy vọng sẽ hướng tới giải phóng thành phố Mosul vốn là sào huyệt chính của IS./.