Quốc tế tranh cãi về việc triển khai mũi tiêm ngừa Covid-19 thứ 3

Mỹ ngày 18/8 đã công bố kế hoạch cho phép tiêm mũi vaccine ngừa Covid-19 thứ 3 (hay còn gọi là mũi tiêm tăng cường) cho toàn dân, bắt đầu từ 20/9 tới. Theo đó, những người từ 18 tuổi trở lên và đã tiêm đủ 2 mũi vaccine ít nhất 8 tháng sẽ được mũi tiêm thứ 3. Quyết định được đưa ra trong bối cảnh biến thể Delta chiếm 98,8% số ca mắc Covid-19 ở Mỹ.

Phát biểu tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden nêu rõ, đây là cách để tăng cường khả năng miễn dịch, bảo vệ người dân Mỹ khỏi sự tấn công của biến thể Delta. Tổng thống Mỹ cũng nhấn mạnh, ông không đồng ý với những ý kiến phản đối việc sử dụng mũi tiêm tăng cường ở Mỹ trước khi người dân ở các quốc gia khác nhận được mũi tiêm đầu tiên ngừa Covid-19. Theo Tổng thống Biden, Mỹ vừa có thể đảm bảo nhu cầu vaccine trong nước, vừa đồng thời hỗ trợ được thế giới: “Tôi biết có một số nhà lãnh đạo trên thế giới nói rằng, nước Mỹ không nên có mũi tiêm ngừa Covid-19 thứ 3 cho đến khi tất cả các quốc gia khác đều có mũi tiêm thứ nhất. Chúng tôi vẫn có thể chăm sóc cho người Mỹ, đồng thời hỗ trợ các nước khác. Vào tháng 6 và tháng 7 vừa qua, Mỹ đã triển khai 50 triệu mũi tiêm ở khắp nước Mỹ và cũng đồng thời trao tặng 100 triệu liệu khác cho nhiều nước. Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai tiêm 100.000 nghìn liều tăng cường và cũng sẽ trao tặng 200 triệu liều cho các quốc gia khác. Điều này sẽ giúp chúng tôi vừa đáp ứng được nhu cầu, vừa thực hiện được mục tiêu hỗ trợ các quốc gia khác”.

Quyết định của chính quyền Mỹ đưa ra 1 tuần sau khi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ phê duyệt tiêm vaccine ngừa Covid-19 bổ sung cho người bị tổn thương hệ miễn dịch, đồng thời công bố 1 số nghiên cứu cho thấy, vaccine vẫn có khả năng ngăn ngừa các tình trạng biến chứng nặng phải nhập viện và tử vong do Covid-19 song hiệu quả của vaccine sẽ giảm dần theo theo thời gian.

Lấy lý do hiệu quả của vaccine sẽ giảm dần theo thời gian, một số các nước giàu trên thế giới cũng đang đẩy mạnh mũi tiêm vaccine thứ 3 trong dân. Sau phiên họp liên bộ về y tế công cộng ngày 18/8, giới chức y tế Bỉ cho biết sẽ tiến hành tiêm mũi tăng cường vaccine ngừa Covid-19 cho những người bị suy giảm hệ miễn dịch. Trước đó, Chính phủ Đức, Pháp cũng cho biết sẽ tăng mũi tiêm vaccine thứ 3 ngừa Covid-19 cho người già và người dễ bị tổn thương vào tháng 9 tới. Chính phủ Anh cũng cho biết sẽ tiêm mũi tăng cường cho người trên 50 tuổi. Trong khi Israel đã bắt đầu triển khai mũi tiêm bổ sung cho người trên 60 tuổi từ 1 tháng 8 vừa qua và hiện hơn 250.000 người đủ điều kiện ở nước này đã nhận được mũi tiêm tăng cường.

Trước việc các nước giàu đẩy mạnh mũi tiêm ngừa Covid-19 thứ 3, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) một lần nữa khuyến cáo các nước chưa nên vội tiêm liều tăng cường để đảm bảo nguồn cung vaccine cho những quốc gia nghèo hơn.

Phát biểu tại cuộc họp báo, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nhấn mạnh: “Để đối phó với tình trạng vaccine giảm dần hiệu quả theo thời gian, chúng ta cần làm những điều thiết thực hơn, chính là chia sẻ nguồn cung vaccine và các trang thiết bị y tế. Khả năng phục hồi vượt qua đại dịch chỉ đủ mạnh khi mối liên kết yếu nhất cũng đủ mạnh. Sự bất bình đẳng về vaccine là nỗi xấu hổ đối với nhân loại và nếu chúng ta không cùng nhau giải quyết vấn đề, đại dịch sẽ còn kéo dài trong nhiều năm nữa, trong khi thực chất tình hình đại dịch có thể giải quyết theo từng tháng”.

Theo các chuyên gia của WHO, cho đến nay chưa có dữ liệu nào cho thấy các mũi tiêm vaccine tăng cường ngừa Covid-19 là cần thiết. Nhằm đẩy lui dịch bệnh, việc tiêm đủ 2 mũi cần được áp dụng với tất cả những nước dễ bị tổn thương nhất trên toàn thế giới trước khi mũi thứ 3 tăng cường được áp dụng với những người đã tiêm đủ 2 mũi.

Phản biện về tính hiệu quả của mũi tiêm tăng cường, tiến sĩ Mike Ryan - Giám đốc các tình trạng khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới nói: “Tôi cho rằng, bất kể khoa học có đi đến kết luận như thế nào về thời gian hiệu quả của vaccine cũng như lợi ích tăng cường của mũi tiêm thứ 3 thì thực tế cho thấy, việc triển khai mũi tiêm thứ 3 cũng đồng nghĩa với việc chúng ta đang lên kế hoạch tăng cường chiếc áo phao cứu sinh cho những người đã nhận được áo phao trong khi để mặc những người chưa có chiếc áo phao cứu sinh bị chết đuối. Đó là một thực tế.”

Trong nhiều tháng, WHO đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự mất cân bằng ngày càng rõ rệt trong nguồn cung vaccine chống lại đại dịch đã giết hơn 4,4 triệu người trên thế giới. Tất cả các quốc gia cần tiêm chủng cho ít nhất 10% dân số vào cuối tháng 9 tới, ít nhất 40% vào cuối năm nay và 70% vào giữa năm 2022. Tuy nhiên, theo thống kê cho đến nay, ở nhóm nước có thu nhập cao theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ tiêm chủng là 101 liều/100 người, trong khi ở 29 quốc gia có thu nhập thấp nhất, con số này là 1,7 liều /100 người./.