Shangri-La:Thủ tướng Nhật Bản ủng hộ cách giải quyết tranh chấp biển Đông của Việt Nam

Theo Reuters, trong diễn văn quan trọng trong ngày khai mạc Hội nghị 30/5, Thủ tướng Abe cam kết Tokyo sẽ làm hết sức mình để hỗ trợ các quốc gia Đông Nam Á, nhất là trong bối cảnh những nước này đang xảy ra căng thẳng với Trung Quốc về tranh chấp lãnh hải và không phận.

Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố chủ quyền trên hầu khắp Biển Đông và bác bỏ những tuyên bố chủ quyền của Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei.

Thủ tướng Shinzo Abe phát biểu tại Hội nghị Sangri-La (Ảnh Reuters)

Ngoài ra, Trung Quốc cũng có tranh chấp về chủ quyền các quần đảo với Nhật Bản trên biển Hoa Đông.

Trong diễn văn của mình, ông Abe nhấn mạnh sự cần thiết đối với các quốc gia trong việc tuân thủ luật pháp quốc tế-vốn thường được các nước nêu ra để chỉ trích quan điểm hiếu chiến và vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc.

“Nhật Bản sẽ làm hết sức mình để hỗ trợ nỗ lực của các quốc gia ASEAN nhằm đảm bảo an ninh trên không và trên biển cũng như duy trì tự do hàng hải và hàng không”, ông Abe tuyên bố tại Hội nghị.

Tuyên bố của ông Abe-cũng là tuyên bố đầu tiên tại Hội nghị của một nhà lãnh đạo Nhật Bản, hoàn toàn trùng khớp với những nỗ lực của ông trong việc nới lỏng những giới hạn của bản Hiến pháp vì hoà bình của Nhật Bản vốn ngăn không cho quân đội nước này chiến đấu ở nước ngoài kể từ sau Thế chiến thứ 2.

“Nhật Bản dự định sẽ đóng vai trò lớn hơn nữa và sẽ tích cực hơn nữa trong việc đảm bảo hoà bình tại châu Á và trên toàn thế giới”.

Tuyên bố của ông Abe được nhiều nước trong khu vực hoan nghênh trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng những hành động gây hấn của mình trên Biển Đông.

Mối quan hệ Trung-Nhật cũng đã nguội lạnh rất nhiều sau những tranh chấp các quần đảo trên biển Hoa Đông. Nhiều chuyên gia cho rằng Trung Quốc sẽ lợi dụng Hội nghị này để ngang ngược lên tiếng rằng chính Nhật Bản mới là bên gây ra những mối đe doạ cho an ninh khu vực.

Ngày 1/5, Trung Quốc đã đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và đưa rất nhiều tàu bao vây xung quanh khu vực này. Nguy hiểm hơn nữa, ngày 20/5, tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá Việt Nam.

Không những thế, Trung Quốc bị Philippines tố cáo cố tình xây dựng trái phép một đường băng trên đảo Gạc Ma.

“Chính phủ Nhật Bản ủng hộ mạnh mẽ nỗ lực của Philippines trong việc kêu gọi đưa ra một nghị quyết để giải quyết các căng thẳng trên Biển Đông theo đúng nguyên tắc quốc tế. Chúng tôi cũng ủng hộ Việt Nam trong nỗ lực giải quyết các vấn đề tương tự thông qua đối thoại”, ông Abe nói.

Thủ tướng Abe cũng kêu gọi việc sớm thiết lập một Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc cũng như việc tiến hành thoả thuận năm 2007 về việc thiết lập một cơ chế chung giữa Trung Quốc và Nhật Bản để tránh những xung đột không đáng có giữa máy bay và tàu của hai nước.

Tàu và máy bay của Trung Quốc và Nhật Bản đã thường xuyên chơi trò “mèo vờn chuột” gần khu vực đảo tranh chấp giữa hai nước trên Biển Hoa Đông, làm dấy lên những lo ngại rằng việc này có thể dẫn đến đụng độ về quân sự.

Trước đó, vào cuối tháng 5, Nhật Bản đã tố cáo máy bay chiến đấu Su-27 của Trung Quốc đã áp sát các máy bay của Nhật Bản.

Thủ tướng Abe nhấn mạnh rằng, các đồng minh của Nhật Bản vốn có mối quan hệ hợp tác về an ninh chặt chẽ với Mỹ sẽ đóng vai trò then chốt trong việc duy trì ổn định trong khu vực. Ông Abe cũng nói rằng, Tokyo mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các quốc gia châu Á như Australia, Ấn Độ và ASEAN.

Ông Abe cũng thẳng thắn bày tỏ mong muốn nới lỏng những hạn chế trong Hiến pháp vì hoà bình của Nhật Bản thông qua việc diễn giải lại Điều 8 của bản Hiến pháp này để cho phép Nhật Bản thực thi quyền tự vệ tập thể của mình-nghĩa là Nhật Bản có thể hỗ trợ các nước đồng minh của mình trong trường hợp các nước này bị tấn công.

“Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mà một nước không thể chỉ đảm bảo hoà bình của riêng đất nước mình. Chính vì Nhật Bản là một quốc gia chịu ảnh hưởng rất nhiều từ hoà bình và ổn định trên thế giới mà Nhật Bản mong muốn sẽ đóng vai trò tích cực hơn để đem lại hoà bình cho thế giới”, ông Abe nói./.