Thành lập Hệ thống giám sát khói bụi tiểu vùng Đông Nam Á

Bộ trưởng Môi trường 5 nước thành viên ASEAN (gồm Indonesia, Malaysia, Brunei, Thái Lan và Singapore) đã nhóm họp và nhất trí thông qua việc thành lập Hệ thống Giám sát khói bụi khu vực Đông Nam Á. Ý tưởng xây dựng hệ thống này sẽ được trình lên các nhà lãnh đạo ASEAN để phê chuẩn trong Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo ASEAN vào tháng 10 tới.

Khói mù dày đặc bốc lên do cháy rừng trên đảo Sumatra, Indonesia ngày 21/6 vừa qua (Ảnh: AFP)

Trong tuyên bố chung sau cuộc họp ngày 17/7 tại Kuala Lumpur (Malaysia), Bộ trưởng Môi trường 5 nước ASEAN thống nhất sẽ chia sẻ bản đồ sử dụng đất đã số hoá và bản đồ khu vực dễ xảy ra cháy rừng, gây nên khói bụi xuyên biên giới trên cơ sở giữa chính phủ nước này với chính phủ nước kia.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Môi trường Indonesia Balthasar Kambuya cho biết, nước này không thể công khai bản đồ vùng đất có nhiều than bùn dễ gây cháy rừng vì lý do bí mật kinh doanh nhưng sẽ chia sẻ loại bản đồ này tuỳ theo từng trường hợp cụ thể.

Ông Kambuya cũng cho biết, hiện nay, 8 công ty đang được điều tra do liên quan đến các vụ cháy rừng làm lây lan khói độc sang các nước láng giếng vào giữa tháng 6 vừa qua, và sẽ sớm công khai danh tính những người gây ra vụ cháy này.

Bộ trưởng Môi trường 5 nước cũng công nhận cần phải xây dựng hệ thống cảnh báo cháy rừng sớm tốt hơn và chuẩn bị ứng phó với tình huống cháy rừng gây khói bụi xuyên quốc gia tốt hơn. Từ đó, các nước có thể lập tức hành động giảm nhẹ tác động tiêu cực trước khi đám cháy vượt khỏi vòng kiểm soát.

Các bộ trưởng thừa nhận rằng, cần phải có các biện pháp phòng ngừa dài hạn cháy rừng, chẳng hạn như thiết lập một hệ thống cảnh báo sớm và đào tạo phòng cháy. Các bộ trưởng cũng cho rằng, cần phải có các giải pháp xử phạt những người đốt rừng.

Bộ trưởng Môi trường và nguồn nước Singapore Balakrishnan cho biết: “Trọng tâm của việc này là vấn đề thương mại. Nếu đốt rừng thì sẽ rẻ hơn nhiều so với việc đốn cây hay sử dụng máy kéo để làm đất. Vì vậy, các công ty cần phải chịu trách nhiệm đối với những gì họ làm. Chúng ta cần phải có một hệ thống trong đó công ty làm đúng thì sẽ được thưởng, làm sai sẽ bị phạt”.

Cuộc họp giữa 5 Bộ trưởng ASEAN, theo kế hoạch sẽ diễn ra vào tháng 8 tới, nhưng vì sự kiện cháy rừng gần đây ở Indonesia gây ô nhiễm không khí đặc biệt tại Singapore, nên lịch họp được chuyển gấp sang ngày 17/7.

Cuộc khủng hoảng khói bụi này đã khơi ngòi cho một cuộc khẩu chiến giữa Jakarta và các nước láng giềng. Là hai nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất, giới chức Malaysia và Singapore liên tục hối thúc nhà chức trách Indonesia có biện pháp dứt điểm để xử lý các đám cháy và đưa những đối tượng gây cháy ra pháp luật. Trước những vấn đề nêu trên, Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono ngày 24/6 đã phải lên tiếng xin lỗi công khai Malaysia và Singapore./.