Thỏa thuận ngừng bắn tại Syria: Còn nhiều rào cản và thách thức

Sau thỏa thuận lịch sự giữa Mỹ và Nga về kế hoạch áp đặt lệnh ngừng bắn tại Syria từ ngày 27/2 tới, một vấn đề được cả dư luận Syria và thế giới hết sức quan tâm lúc này là làm thế nào để duy trì và thúc đẩy thực thi thỏa thuận trên thực tế.

Thỏa thuận ngừng bắn tại Syria đang phải đi trên "một còn đường rất ghập nghềnh. Ảnh Reuters

Theo đánh giá của giới phân tích, bản thân thỏa thuận được công bố ngày 22/2 vừa qua, đã tiềm ẩn những cơ hội để chiến sự tiếp tục bùng phát. Theo thỏa thuận, các bên tham chiến tại Syria sẽ ngừng mọi hành động thù địch sau nửa đêm 26/2.

Tuy nhiên, thỏa thuận lại không áp dụng đối với các nhóm khủng bố như IS và Mặt trận al-Nusra có quan hệ với mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qeada. Đây được xem những cản trở lớn đối với tiến trình triển khai thỏa thuận tại chiến trường Syria khi mà có những bên tham chiến vẫn bị loại trừ ra khỏi thỏa thuận.

Bên cạnh đó, đây cũng không phải là thỏa thuận về ngừng bắn đầu tiên tại Syria. Sau gần 6 năm nội chiến, đã có rất nhiều hội nghị về Syria với những thỏa thuận ngừng bắn được đưa ra song trên thực tế các thỏa thuận này gần như không khả thi hoặc sớm “chết yếu”. 

Ngay cả Chính phủ Syria và phe đối lập dù đã chấp thuận về kế hoạch ngừng bắn do Mỹ và Nga nhất trí thông qua song các bên trên thực tế vẫn còn chưa hết nghi ngại về thiện chí của nhau.

Ngày 23/2, Chính phủ Syria tuyên bố chấp thuận các điều khoản của kế hoạch ngừng bắn mà Mỹ và Nga đã nhất trí một ngày trước đó song khẳng định quân đội Syria có quyền đáp trả bất kỳ vi phạm nào của các nhóm đối lập.

Về phía phe đối lập, Ủy ban Đàm phán Tối cao (HNC), nhóm đối lập lớn nhất tại Syria cũng đã để ngỏ khả năng chấp nhận thỏa thuận với điều kiện Chính phủ Syria phải dỡ bỏ bao vây, phóng thích tù nhân, ngừng ném bom dân thường và phân phát viện trợ nhân đạo tại Syria.

Nhiều người dân Syria, vốn đã quá “mệt mỏi” sau nhiều năm chiến sự thì dường như vẫn còn hoài nghi về tính khả thi thỏa thuận: “Đây là một thỏa thuận mỏng manh. Ngừng bắn đã được công bố liên tục trong thời gian qua song chúng tôi vẫn chưa thấy kết quả vì thực tế, thỏa thuận luôn bị vi phạm.

Tôi hy vọng, thỏa thuận sẽ được hoàn thành. Người dân Syria cảm nhận rõ được sự an toàn và đổ máu. Chúng tôi hy vọng, các bên liên quan sẽ nghiêm túc thực thi thỏa thuận. Tuy nhiên, sẽ rất khó bởi có quá nhiều bên liên quan”.

Các cường quốc thế giới, đặc biệt là Nga và Mỹ cũng hiểu rõ về nguy cơ thỏa thuận có thể bị phá vỡ bất cứ lúc nào. Ngay trong ngày hôm qua, các cường quốc thế giới đã khởi động những nỗ lực ngoại giao nhằm đảm bảo việc thực thi thỏa thuận.

Thủ tướng Đức Angela Merkel đã tiến hành hội nghị trực tuyến với Thủ tướng Anh David Cameron, Tổng thống Pháp Francois Hollande và Tổng thống Mỹ Barack Obama để thảo luận về tình hình Syria.

Nguồn tin từ Chính phủ Đức cho biết, tại hội nghị, lãnh đạo 4 nước đã lên tiếng hoan nghênh thoả thuận đạt được giữa Mỹ và Nga về một lệnh ngừng bắn ở Syria, đồng thời hối thúc các bên liên quan nhanh chóng triển khai một cách toàn diện thoả thuận này.

Lãnh đạo 4 nước cũng nhấn mạnh rằng triển vọng chấm dứt bạo lực ở Syria phải được đặt dưới một “tiến trình chuyển tiếp chính trị thực sự và đáng tin cậy”, phù hợp với các mục tiêu Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc.

Phát biểu trước báo giới sau hội nghị, Tổng thống Pháp Hollande nhấn mạnh: “Liên quan đến thỏa thuận ngừng bắn, vẫn còn một khoảng cách khá xa giữa cam kết và tính hiệu quả.

Chúng tôi muốn gia tăng áp lực cần thiết để tiến trình ngừng bắn có thể phát huy hiệu quả để trong ngắn hạn hỗ trợ được hoạt động nhân đạo, qua đó có thể đối phó với dòng người di cư. Pháp sẽ tiếp tục gia tăng áp lực và tạo điều kiện cho việc triển khai tiến trình chuyển giao chính trị tại Syria”.

Cũng liên quan đến thỏa thuận ngừng bắn tại Syria, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ngày 23/2 cho biết, Mỹ đang cân nhắc đến “kế hoạch B” cho cuộc chiến tại Syria. Phát biểu trước báo giới, ông Kerry, không cho biết chi tiết kế hoạch B này là gì song nhấn mạnh ông sẽ thuyết phục để Tổng thống Mỹ Barack Obama chấp thuận nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Syria.

Theo thống kê mới nhất của Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria, tính đến thời điểm này có hơn 271.000 người, trong đó có đến gần 80.000 dân thường Syria đã thiệt mạng trong cuộc nội chiến đẫm máu đã gần bước sang năm thứ 6 tại Syria./.