Truyền thông quốc tế nói về chuyến thăm Mỹ của TBT Nguyễn Phú Trọng

Tạp chí Political Events ngày 9/7 đăng bài viết của ông Vinod Anand, chuyên viên cao cấp tại Viện nghiên cứu quốc tế Vivekananda (VIF), có trụ sở tại New Delhi, với tiêu đề “Quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ đang bước vào một thời kỳ mới”.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (trái) và Tổng thống Mỹ Barack Obama gặp gỡ báo giới (Ảnh Reuters)

Bài viết nhấn mạnh chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là sự kiện đánh dấu một thời kỳ mới trong quan hệ song phương Hoa Kỳ- Việt Nam. 

Theo tác giả bài viết, chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ đầu tiên của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam thể hiện chặng đường nhiều năm mà hai nước đã trải qua để thúc đẩy mối quan hệ đôi bên cùng có lợi.

Việt Nam và Hoa Kỳ đã bình thường hóa quan hệ ngoại giao năm 1995, mở ra một thời kỳ phát triển và hữu nghị sau 20 năm chấm dứt chiến tranh. Quan hệ giữa hai nước phát triển mạnh hơn vào năm 2013 khi Hoa Kỳ và Việt Nam tuyên bố thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện, đưa quan hệ song phương lên một mức cao mới.

Ngày 5/5/2014, một hiệp định hợp tác về năng lượng hạt nhân dân sự song phương được ký kết, thể hiện sự tin tưởng lớn của Hoa Kỳ đối với Việt Nam. Việt Nam là một trong số ít thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tham gia tiến trình thương lượng Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), do Hoa Kỳ khởi xướng. 

Bài viết nhấn mạnh kim ngạch thương mại song phương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đạt 36 tỷ USD trong năm 2014, tăng gấp nhiều lần so với năm 1994, thể hiện bước tiến lớn trong mối quan hệ kinh tế đang ngày càng phát triển. Xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ năm 2014 vượt xuất khẩu của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU), đưa Hoa Kỳ trở thành thị trường xuất khẩu số một của Việt Nam. 

Theo bài viết, hợp tác quốc phòng và an ninh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có thể sẽ được đẩy mạnh hơn nữa với việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter tới Việt Nam cuối tháng 5/2015 được coi là bước đi nhằm tăng cường hợp tác quân sự giữa hai nước. Hoa Kỳ đồng ý cung cấp 18 triệu USD để Việt Nam mua tàu tuần tra cho lực lượng Bảo vệ bờ biển tăng cường an ninh hàng hải. 

Về quan hệ chính trị, bài viết nhận định tần số các cuộc trao đổi lãnh đạo cấp cao giữa hai nước đã gia tăng kể từ chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton cuối năm 2000. 

Về hợp tác đa phương, Việt Nam và Hoa Kỳ cùng chia sẻ mối quan tâm chiến lược trong thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN và tăng cường vai trò trọng tâm của ASEAN trong các cấu trúc khu vực. Cả hai nước cùng chia sẻ quan điểm tương đồng về hợp tác an ninh và kinh tế khu vực, đồng thời tiếp tục phối hợp trong các diễn đàn khu vực như Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) và Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF). 

Tuy nhiên, bài viết cho rằng để quan hệ song phương bước vào một thời kỳ mới, Việt Nam và Hoa Kỳ cần tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, với mục tiêu cụ thể là hoàn tất tiến trình đàm phán TPP. Hoa Kỳ cần trở thành nhà đầu tư và đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Hai bên tăng cường quan hệ và triển khai thực hiện hiệu quả các thỏa thuận đã đạt được trong các lĩnh vực ưu tiên gồm chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, khoa học, công nghệ, giáo dục và giao lưu nhân dân. 

Bài viết kết luận năm 2015 được dự đoán là năm bước ngoặt trong phát triển quan hệ kinh tế, chiến lược giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Với chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, mối quan hệ song phương Việt Nam - Hoa Kỳ sẽ bước vào một thời kỳ mới, được kỳ vọng sẽ góp phần bảo đảm hòa bình, an ninh trong khu vực và thế giới. 

Trong khi đó, nhật báo Huffington Post ngày 7/7 đăng bài viết của Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Antony Blinken với tựa đề "Cơ hội chiến lược để thúc đẩy các mối quan hệ Hoa Kỳ- Việt Nam", cho rằng chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ mở ra một chương mới trong lịch sử quan hệ hai nước, gửi một thông điệp mạnh mẽ tới thế giới rằng những cựu thù có thể trở thành bạn.

Ông Antony Blinken nhấn mạnh Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu xóa đói giảm nghèo và đạt được những tiến triển vững chắc hướng tới một xã hội cởi mở hơn. Việt Nam đã hội nhập vào cộng đồng quốc tế và trở thành một thành viên tích cực, có nhiều đóng góp. 

Bài viết của ông Antony Blinken cũng nhấn mạnh tới vấn đề đàm phán TPP, cho rằng ngoài động lực kinh tế cho Hoa Kỳ, mở ra các thị trường mới, thúc đẩy đầu tư, khuyến khích sáng tạo, TPP còn là một cơ hội chiến lược cho toàn bộ khu vực trong việc phát huy những tiềm năng và cải thiện đời sống của người dân. Với việc Việt Nam mở cửa các thị trường của mình và củng cố các quyền cơ bản, mối quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ sẽ tiếp tục phát triển, mang lại lợi ích cho nhân dân cả hai nước. 

Tờ Sydney Morning Herald của Australia dẫn phát biểu của nhà phân tích Alexander Vuving tại Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương ở Hawaii nhận định rằng chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhằm củng cố những lợi ích của hai nước.

Việt Nam và Hoa Kỳ sẵn sàng tìm cách khai thông những bế tắc về những vấn đề còn tồn tại sự khác biệt nhằm tăng cường mối quan hệ song phương./.