Phát biểu với Philadelphia Inquirer ngày 30/6, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng, hình thức được sử dụng để dẫn tới thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen năm 2022 có thể hữu ích cho các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga.

Ukraine trước đó đã từ chối chấp nhận các điều khoản của Nga làm cơ sở đàm phán, đồng thời cáo buộc Moscow không có khả năng đàm phán thiện chí. Cuối năm 2022, ông Zelensky thậm chí còn ra sắc lệnh tuyên bố không tổ chức đàm phán với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Trong khi đó, Nga vẫn khẳng định sẵn sàng khôi phục đàm phán nhưng chỉ khi Kiev chấp nhận thực tế các vùng lãnh thổ trước đây của Ukraine nay đã sáp nhập vào Nga.

Mùa thu năm 2022, các khu vực Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson đã sáp nhập vào Nga sau các cuộc trưng cầu ý dân với đa số phiếu ủng hộ.

Ukraine chưa bao giờ công nhận kết quả bỏ phiếu và nhiều lần tuyên bố sẽ giành lại các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát cũng như bán đảo Crimea (đã sáp nhập vào Nga từ năm 2014).

Trả lời phỏng vấn Philadelphia Inquirer, ông Zelensky nói rằng Ukraine “có thể tìm ra một hình mẫu” cho một giải pháp tiềm năng với Nga. Ông chỉ ra thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian 2 năm trước đã giúp thiết lập hành lang xuất khẩu nông sản từ các cảng của Ukraine.

Theo ông Zelensky, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc đã ký các thỏa thuận riêng với Nga và Ukraine.

“Mô hình đó đã thành công”, nhà lãnh đạo Ukraine nói, đồng thời nhấn mạnh, hành lang ngũ cốc khi đó đã tồn tại “đủ lâu”.

Theo Reuters, Nga và Ukraine đã gần đạt được một thỏa thuận ngũ cốc khác vào tháng 3, nhưng các nhà đàm phán Ukraine đột ngột từ bỏ sau 2 tháng đàm phán.

Tổng thống Zelensky tuyên bố, các thỏa thuận về “toàn vẹn lãnh thổ, năng lượng và tự do hàng hải” có thể được ký kết giữa Ukraine và Nga theo hình thức tương tự.

Ông đề xuất các nước khác có thể được mời làm trung gian  hòa giải. Sẽ không chỉ có châu Âu và Mỹ mà các quốc gia từ châu Á, châu Phi và Nam Mỹ cũng có thể tham gia và giúp chuẩn bị các tài liệu sau đó được chuyển cho Nga và Ukraine.

“Cho đến nay, chỉ có mô hình này”, ông Zelensky nói. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng thỏa thuận cuối cùng phải “phù hợp” với Ukraine và dựa trên các điều khoản của Kiev.

Ông Zelensky từ lâu đã tìm cách thúc đẩy “công thức hòa bình 10 điểm” do ông đề xuất, gần đây nhất là tại hội nghị thượng đỉnh ở Thụy Sĩ vào ngày 15-16/6 mà không có sự tham dự của Nga.

Moscow đã bác bỏ các điều khoản của ông Zelensky, nhấn mạnh rằng tình trạng của các vùng lãnh thổ mới sáp nhập vào Nga là không thể thương lượng.

Hồi tháng 6, Tổng thống Putin còn yêu cầu lực lượng Ukraine phải rút khỏi 4 vùng đã sáp nhập vào Nga. Ukraine cũng phải từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO và trở thành quốc gia trung lập, cũng như hạn chế quy mô quân đội.

Mặc dù bác bỏ các điều khoản của Nga, nhưng Ukraine gần đây đã phát đi tín hiệu sẵn sàng chấm dứt giao tranh.

Phó chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Igor Zhovkva, nói rằng Kiev muốn “hòa bình càng sớm càng tốt”.

Tổng thống Zelensky tuần trước cũng nói rằng Kiev không muốn xung đột kéo dài nhiều năm.

Diễn biến chính tình hình chiến sự Nga - Ukraine ngày 1/7

VOV.VN - Dưới đây là những diễn biến chính đáng lưu ý trong tình hình chiến sự giữa Nga và Ukraine ngày 1/7/2024.