Sữa giả, TPCN kém chất lượng: Cần bịt lỗ hổng quản lý kiểm nghiệm sản phẩm
VOV.VN - Hàng loạt vụ sữa giả, thực phẩm chức năng giả phơi bày lỗ hổng quản lý khi sản phẩm được cấp phép chỉ qua hồ sơ, doanh nghiệp tự kiểm soát, tự chịu trách nhiệm. Điều này khiến sữa bột giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe kém chất lượng dễ dàng lưu hành. Đã đến lúc cần siết chặt kiểm nghiệm sản phẩm.
Trao đổi với phóng viên, đại diện Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho hay, theo quy định hiện hành, để thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dành cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ dưới 36 tháng tuổi được lưu hành, doanh nghiệp nộp hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm cho cơ quan chức năng. Sau khi được thẩm định và cấp số tiếp nhận, doanh nghiệp được phép sản xuất, đưa sản phẩm ra thị trường và chịu trách nhiệm hoàn toàn về an toàn của sản phẩm đó. Cơ quan quản lý sẽ thực hiện việc hậu kiểm, tức là lấy mẫu sản phẩm để kiểm tra sau khi sản phẩm đã được lưu hành trên thị trường.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là quá trình lấy mẫu hậu kiểm để kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng, thành phần dinh dưỡng, hàm lượng hoạt chất hầu như chưa được thực hiện thường xuyên. Điều này tạo ra lỗ hổng lớn và dẫn đến việc doanh nghiệp sẽ kê khai thành phần, công dụng “hào nhoáng” trên giấy để đưa ra thị trường mà không ai kiểm chứng chất lượng sản phẩm thực tế.
Đây chính là kẽ hở để một số doanh nghiệp lợi dụng, sản xuất hàng kém chất lượng, thậm chí cố tình thổi phồng công dụng, giảm thành phần hoạt chất để tiết kiệm chi phí. Vụ sản xuất sữa giả quy mô lớn bị phát hiện vào tháng 4/2025, là minh chứng rõ cho lỗ hổng này. Gần 600 loại sản phẩm bị phát hiện có chất lượng không đúng như công bố, trong đó một số mẫu chỉ đạt 50-70% hàm lượng dinh dưỡng. Có sản phẩm hoàn toàn không chứa thành phần được quảng cáo.
Không chỉ sữa, nhiều người cũng lợi dụng kẽ hở quản lý để “khoác áo” thuốc điều trị cho thực phẩm chức năng. Người tiêu dùng dễ dàng bắt gặp các sản phẩm được quảng cáo có tác dụng như chữa bệnh: từ hỗ trợ điều trị tiểu đường, ung thư đến tăng chiều cao, sinh lý. Tuy nhiên, hầu hết những công bố này không được kiểm chứng về hàm lượng hoạt chất hay hiệu quả thực tế, vì sản phẩm không qua kiểm nghiệm, hay hậu kiểm.
Điều đáng lo hơn là nhiều nội dung quảng cáo đã cố tình thổi phồng hoặc làm sai lệch bản chất. Thực phẩm chức năng không phải thuốc, nhưng lại được giới thiệu như giải pháp điều trị thay thế. Sự nhập nhèm này không chỉ đánh lừa niềm tin của người tiêu dùng mà còn có thể khiến họ chậm trễ trong điều trị y khoa chính thống, từ đó gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe lâu dài.
Việc không kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm thực tế khiến mọi công bố của doanh nghiệp chỉ nằm trên giấy, còn chất lượng sản phẩm thật sự mà người dân trực tiếp sử dụng lại bị bỏ ngỏ. Với cơ chế hậu kiểm không thường xuyên như vậy, khiến hàng loạt sản phẩm kém chất lượng đã lọt lưới hợp pháp.
Tình trạng này đi ngược với thông lệ quốc tế khi ở nhiều nước, sản phẩm trước khi được cấp phép lưu hành đều phải trải qua kiểm nghiệm độc lập, đánh giá độ an toàn và hiệu quả, kiểm tra định kỳ từng lô. Cơ sở sản xuất phải đạt chuẩn GMP, truy xuất nguyên liệu rõ ràng và chịu trách nhiệm với toàn bộ chuỗi cung ứng.
Đã đến lúc cần bịt kẽ hở trong quy trình cấp phép và giám sát. Muốn quản lý thực phẩm chức năng, sữa bột hiệu quả, cần quy định bắt buộc kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm thực tế trước và sau cấp phép, đồng thời tăng cường hậu kiểm sản phẩm để bảo vệ người tiêu dùng.
Tuyên chiến với thuốc giả, sữa giả, thực phẩm bẩn
VOV.VN - Tổng Bí thư đã chỉ rõ tầm quan trọng của việc tuyên chiến với thuốc giả, thực phẩm giả nhằm bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Sữa giả, thực phẩm chức năng giả tràn lan: Vai trò quản lý thị trường ở đâu?
VOV.VN - Những vụ phát hiện sữa giả, thực phẩm chức năng giả thời gian gần đây không chỉ gây hoang mang cho người tiêu dùng mà còn đặt ra câu hỏi lớn về vai trò của lực lượng quản lý thị trường khi lực lượng này được xem là tuyến đầu trong kiểm tra, kiểm soát lưu thông hàng hóa.
