Bến nhà Rồng-Nơi ghi dấu ấn chặng đường cứu nước của Bác Hồ

Bến Nhà Rồng, ngày 5/6/1911, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã lên con tàu Amiral Latouche Tréville (Pháp), bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước. Hơn 100 năm – hơn một thế kỷ đã trôi qua, đã có quá nhiều sự đổi thay; nhưng Bến Nhà Rồng vẫn còn đó, và lý tưởng của người thanh niên ngày đó, và về sau là lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam vẫn sáng mãi cùng non sông.

Bến Nhà Rồng là trụ sở thương cảng của Sài Gòn, nằm bên sông Sài Gòn; được xây dựng từ năm 1863, là một trong những công trình đầu tiên thực dân Pháp xây dựng sau khi chiếm được đất này. Công trình có lối kiến trúc công sở phương tây với hành lang bao quanh và những vòm cuốn, nhưng lại có mái mang nét kiến trúc phương đông, Đặc biệt, trên đỉnh mái có trang trí đôi rồng kiểu lưỡng long chầu nguyệt - một lối trang trí phổ biến trên các kiến trúc truyền thống Việt Nam. Và kiến trúc ấy được gọi là Nhà Rồng hay Bến Nhà Rồng. Sau khi người Pháp thất bại ở Đông Dương năm 1954, Bến Nhà Rồng được chính quyền miền nam Việt Nam quản lý, Bến Nhà Rồng được tu sửa lại và trang trí hình rồng trên đỉnh mái được thay đổi hướng ra ngoài.

Sau khi đất nước thống nhất, để ghi nhớ sự kiện ngày 5/6/1911, Bác Hồ đã ra đi từ Bến Nhà Rồng tìm đường cứu nước; kiến trúc này được giữ lại làm di tích lịch sử, là khu lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày 2/9/1979, trong dịp kỷ niệm 10 năm ngày mất của Người, Nhà Rồng đã mở cửa đón khách tham quan phần trưng bày về “Sự nghiệp tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890-1945)”. Ngày 20/9/1982, Uỷ ban Nhân dân TP. Hồ Chí Minh ra quyết định số 236/QĐ-UB-NCVX chính thức chuyển “Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh” thành “Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP. Hồ Chí Minh”. Bảo tàng có nhiệm vụ sưu tầm, bảo quản, trưng bày, tuyên truyền về cuộc đời sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt là tập trung nhấn mạnh vào sự kiện ra đi tìm đường cứu nước; và thể hiện mối quan hệ tình cảm của Bác Hồ với đồng bào, nhân dân Miền Nam.

Không gian tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh lối sảnh chính. Trên án thờ có tượng Bác Hồ bằng đồng, tay cầm tờ báo nhân dân. Hai bên án thờ là câu đối: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công”

Những bản Tuyên ngôn độc lập trong lịch sử Việt Nam: Bài thơ “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt (năm 1077) ; “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi (năm 1428) và “Tuyên ngôn độc lập” của Bác Hồ (năm 1945)

Hiện Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh TP Hồ Chí Minh có hơn 11.000 tư liệu, hiện vật và 3300 đầu sách chuyên đề về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các hiện vật được tổ chức trưng bày theo các không gian:

5 phòng trưng bày chủ đề về sự nghiệp, con đường của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

+ Chủ đề 1: Thời thơ ấu và thanh niên của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bước đầu hoạt động yêu nước và cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp nhận chủ nghĩa Mac – Lênin và khẳng định con đường cách mạng Việt Nam (1890-1920)

+ Chủ đề 2: Chủ tịch Hồ Chí Minh bảo vệ và vận dụng sáng tạo đường lối của V.I Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa. Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập chính đảng của giai cấp công nhân Việt Nam (1920-1930)

+ Chủ đề 3: Chủ tịch Hồ Chí Minh - người tổ chức và lãnh đạo cách mạng tháng 8 thắng lợi và sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đấu tranh giữ vững chính quyền cách mạng và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1930-1954)

+ Chủ đề 4: Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền bắc và đấu tranh chống Mỹ xâm lược, giải phóng miền nam thống nhất Tổ quốc (1954-1969)

+ Chủ đề 5: Nhân dân Việt Nam thực hiện theo di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền nam thống nhất hoàn toàn Tổ Quốc, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của nhân dân thế giới (1969 đến nay)

Không gian trưng bày theo chủ đề “Nhân dân Việt Nam thực hiện theo di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền nam thống nhất hoàn toàn Tổ Quốc, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của nhân dân thế giới (1969 đến nay)” 

Những hình ảnh thương tiếc Bác Hồ của nhân dân Miền Nam tháng 9/1969, khi Người đi xa mãi mãi.

Các không gian trưng bày theo chuyên đề:

+ Chuyên đề: “Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà hoạt động quốc tế lỗi lạc, nhà hoạt động ngoại giao xuất sắc”

+ Chuyên đề: Tình cảm của Bác Hồ với Miền Nam và tình cảm của nhân dân Miền Nam với Bác Hồ”

+ “Đền thờ Bác Hồ ở Nam Bộ”.

Ngoài ra bảo tàng còn tổ chức các triển lãm trưng bày chuyên đề theo thời sự.

Bến Nhà Rồng - Bảo tàng Hồ Chí Minh của ngày hôm nay cũng là một địa chỉ văn hóa với nhiều hoạt động văn hóa - chính trị có ý nghĩa, gắn liền với cuộc sống. Nơi đây thường diễn ra các hoạt động hội thảo, tọa đàm, nói chuyện, triển lãm, chiếu phim… liên quan đến đến Bác Hồ và các hoạt động văn hóa – xã hội khác của thành phố như lễ kết nạp Đảng, Đoàn; nơi sinh hoạt truyền thống của các tổ chức Đoàn Đội, nơi phát động, ra quân của các phong trào cách mạng, phong trào tình nguyện của thanh niên thành phố.

Bến Nhà Rồng là một địa chỉ, một di tích đặc biệt của thành phố Hồ Chí Minh, là nơi khởi đầu, gắn liền với con đường giải phóng dân tộc mà Bác đã đi. Đó là một dấu son của thành phố Hồ Chí Minh, của lịch sử Việt Nam./.