“Hừng Đông” phiên bản mới - Kịch hát dân ca xứ Nghệ

Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ sắp ra mắt công chúng vở diễn “Hừng Đông” của tác giả PGS – Tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ – Uỷ viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương. Ông đồng thời cũng là tác giả của nhiều kịch bản sân khấu được dàn dựng và công diễn thành công như: “Chuyện tình Khau Vai”; “Mai Hắc Đế”; “Hoa lửa Truông Bồn”…

Một cảnh trong vở diễn.

Vở diễn “Hừng Đông” tái hiện lại cuộc đời, sự nghiệp của nhà cách mạng Phan Đăng Lưu (1902 – 1942) – người con của xã Hoa Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An). Với lòng yêu nước thương nòi, ông đã đứng lên làm cách mạng, trở thành người chiến sĩ cộng sản kiên cường, người con ưu tú của quê hương. Suốt cuộc đời, Phan Đăng Lưu đã sống, chiến đấu và hy sinh vì lý tưởng cách mạng, vì độc lập, tự do của tổ quốc và hạnh phúc của nhân dân. Tấm gương người cộng sản sáng ngời Phan Đăng Lưu mãi mãi được toàn Đảng, toàn dân ta hôm nay và các thế hệ mai sau trân trọng, ghi nhớ và noi theo.

Vở diễn “Hừng Đông” của tác giả PGS – TS Nguyễn Thế Kỷ được dàn dựng bởi: NSƯT Nguyễn An Ninh – Kịch bản dân ca; nhạc sĩ, NSƯT Nguyễn Đình Đắc – Âm nhạc; NSND Thu Hà – Biên đạo múa; họa sĩ Hoàng Huy – Thiết kế mỹ thuật; nhạc sĩ Tạ Minh Văn – Chỉ huy dàn nhạc; Hoàng Nam – Thiết kế ánh sáng; Ngọc Quyết – Trang âm; NSND Lê Hùng – Đạo diễn; NSND Hồng Lựu – Chỉ đạo nghệ thuật; các nghệ sĩ: Minh Thông, NSND Tuệ Minh, nghệ sĩ Triệu Quyền, Hoài Sinh, Duy Thanh, Thiên Huế, NSƯT Thành Vinh, Quang Sáng, Mai Kiên, Xuân Đức, NSƯT Đức Lam… cùng tập thể nghệ sỹ, diễn viên, nhạc công Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ phối hợp thể hiện.

Tác giả vở kịch – PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ đang xem và ghi ý kiến góp ý cho vở diễn thử tại Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ.

Vở diễn “Hừng Đông” được Ban chỉ đạo nghệ thuật Trung tâm Bảo tồn và phát huy di sản dân ca xứ Nghệ dàn dựng công phu, hình thức thể hiện táo bạo, mới mẻ. Tác phẩm vừa mang tính ca kịch, vừa mang tính vũ kịch hiện đại lại sử dụng một số làn điệu âm nhạc dân gian, đặc biệt là những làn điệu dân ca ví, giặm thực sự là những thử thách cho đội ngũ nghệ sĩ. Bằng việc phối hợp ánh sáng, hình ảnh màn hình led, âm thanh nhạc cụ hiện đại với diễn xuất của diễn viên, bối cảnh không gian văn hóa xứ Nghệ; Huế; Hải Phòng; Nam bộ… đã được tái hiện một cách chân thực, sinh động, vừa giúp người xem cảm nhận được hơi thở của không khí lịch sử đất nước những năm đầu thế kỷ XX, vừa tạo ra những trường liên tưởng trong cảm thức của người xem.

Vở diễn còn hứa hẹn nhiều sáng tạo nghệ thuật bất ngờ, vượt qua khuôn khổ của một vở sân khấu truyền thống; có nhiều trường đoạn mang âm hưởng bi – hùng, phản ánh lịch sử đất nước những năm trước cách mạng tháng Tám với nhiều hi sinh mất mát nhưng chứa đựng ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa tư tưởng sâu sắc.

Vở diễn “Hừng Đông” do Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ dàn dựng sẽ được báo cáo tổng duyệt trước Hội đồng nghệ thuật Tỉnh vào chiều 7/12, trước khi biểu diễn phục vụ nhiệm vụ chính trị và quần chúng nhân dân nhân dịp ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12, ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam 3/2 và Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025. Đây cũng là công trình mà ngành Văn hóa Nghệ An kỷ niệm trọng thể 90 năm ngày Thành lập Đảng, 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Vở kịch “Hừng Đông” của tác giả Nguyễn Thế Kỷ đã từng được dàn dựng theo thể loại sân khấu cải lương vào đầu năm 2016, do Nhà hát Cải lương Việt Nam (Đạo diễn Triệu Trung Kiên) và Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp dàn dựng nhằm chào mừng Đại hội XII của Đảng. Vở cải lương sau khi công diễn tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh… được công chúng đón nhận và giới chuyên môn đánh giá cao cả về nội dung tư tưởng sâu sắc và hình thức thể hiện.

Lần này, vở kịch được “làm mới” hoàn toàn và đậm “chất Nghệ” bởi các nghệ sỹ của xứ Nghệ. Đặc biệt phần âm nhạc của vở diễn đã được viết rất công phu.

Một số tiểu cảnh sân khấu vở “Hừng Đông” do Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ dàn dựng:

Một cảnh trong vở diễn: Những người dân nô lệ, quê hương của Phan Đăng Lưu, lũ lượt đến xin cơm thừa canh cặn của nhà địa chủ mới đãi tiệc các quan tối qua.

Bối cảnh quê nhà Phan Đăng Lưu trong cơn lầm than dưới ách thống trị của thực dân – phong kiến.

Phan Đăng Lưu (do Nghệ sĩ Minh Thông thủ vai) từ bỏ công việc của một kĩ sư canh nông trong chính quyền thực dân về quê từ biệt vợ (chị Danh – do nghệ sĩ Hoài Sinh thủ vai, đang trong lúc bụng mang dạ chửa) để vào Vinh rồi bắt đầu con đường cách mạng.

Phan Đăng Lưu vào Vinh, gặp các nhà cách mạng như: Trần Phú (do nghệ sĩ Quang Sáng thủ vai), Tôn Quang Phiệt (do nghệ sĩ Mai Kiên thủ vai), Nguyễn Thị Vịnh (tức Nguyễn Thị Minh Khai – do nghệ sĩ Thiên Huế thủ vai), Trần Văn Tăng (do nghệ sĩ Duy Thanh thủ vai).

Một địa chủ lắm tiền nhiều của mua một chiếc xe đạp, người ở phải khiêng từ Vinh về Yên Thành, ban ngày đem ra phơi nắng cho mọi người xem, ban đêm đem lên sập mắc màn kẻo muỗi đốt xe.

Phan Đăng Lưu được Đào Duy Anh (do nghệ sĩ Xuân Đức thủ vai) đưa vào Huế gặp ông già Bến Ngự – nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu (do NSUT Thành Vinh thủ vai).

Năm 1930, sau khi nhận nhiệm vụ sang Quảng Châu (Trung Quốc) để kết nối với Nguyễn Ái Quốc, Phan Đăng Lưu bị mật thám Pháp bắt ở cảng Hải Phòng và đưa về giam tại nhà lao Buôn Mê Thuật. Tại đây, Phan Đăng Lưu đã đấu tranh chính trị và được bà A-đê- lin (đại diện Uỷ ban vận động ân xá tù chính trị Đông Dương) giúp đỡ và được trả tự do.

Sau khi ra tù, Phan Đăng Lưu vẫn bị quản thúc tại Huế, sau đó ông vào Nam dự Hội nghị Xứ ủy Nam Kỳ mở rộng để hoãn cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ nhưng không kịp. Phan Đăng Lưu cùng các đồng chí bị bắt và đưa ra pháp trường: “Anh ngã xuống trước hừng đông đất nước – Có một vầng dương phía cuối đêm đen”.