Nghệ sỹ Việt Nam và những kỷ niệm không thể nào quên về Triều Tiên

VOV.VN - Nhiều nghệ sỹ gạo cội của Việt Nam như NSND Quang Thọ và NSND Thái Bảo đã vinh dự tham gia và đoạt giải tại Liên hoan mùa xuân Bình Nhưỡng.

Không chỉ có mối quan hệ hữu nghị với lịch sử lâu dài hơn 69 năm nay, Triều Tiên còn là người bạn của Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ xâm lược. Đặc biệt, rất nhiều thế hệ nghệ sĩ âm nhạc, thanh nhạc và múa của Việt Nam đã từng được học ở Triều Tiên hay có thầy dạy là người Triều Tiên…

Chụp ảnh cùng CT Kim Nhật Thành và các nghệ sĩ tại Liên hoan Bình Nhưỡng năm 19.

Chuyến thăm hữu nghị của Chủ tịch Kim Jong-un sang Việt Nam sau Hội nghị Thượng đỉnh Triều- Mỹ tại Hà Nội 27- 28/2/2019 là một dịp để các nghệ sỹ nhớ và nhắc lại những kỷ niệm không thể nào quên của họ về đất nước và con người Triều Tiên.

Triều Tiên là một trong những nước thiết lập quan hệ ngoại giao sớm nhất với Việt Nam. Ngày 31/1/1950, Triều Tiên thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chỉ sau Trung Quốc và Liên Xô.

Trình độ nghệ thuật của Triều Tiên từ những thập niên 1950-1970 đã rất cao. Triều Tiên có những dàn hợp xướng rất lớn, kỹ thuật thanh nhạc và hợp xướng của họ đó đã vượt xa Việt Nam. Càng về sau này, âm nhạc của Triều Tiên càng phát triển, những dàn hợp xướng của họ rất hoành tráng.

Văn hoá âm nhạc Triều Tiên có những chương trình lớn, đầy đủ dàn giao hưởng, ballet xuất sắc. Họ kết hợp được ballet cổ điển thế giới và múa dân gian nên có những vở múa rất hay. Những vở có tính dân gian nhưng mang tính học thuật rất nổi tiếng

Trong ký ức của NSND Quang Thọ, Triều Tiên mang đến nhiều kỷ niệm, không chỉ là những chuyên gia Triều Tiên dạy âm nhạc, dạy múa, dựng nhạc kịch… cho các nghệ sĩ miền Bắc Việt Nam thập niên 1960 mà còn là những lần sang Triều Tiên thi hát, biểu diễn.

Năm 1989, NSND Quang Thọ cùng 10 nghệ sĩ đoàn nghệ thuật tổng hợp do NSND Trung Kiên làm trưởng đoàn, được Bộ VHTT&DL Việt Nam cử đi tham gia Liên hoan nghệ thuật hữu nghị Mùa xuân tháng Tư Bình Nhưỡng (April Spring Friendship Art Festival-ASFAF). Liên hoan này có 77 đoàn nghệ thuật của 77 quốc gia trên thế giới tham dự.

Trong liên hoan, ông thể hiện ca khúc “Bài ca trung thành” (hay “Lời trung thành”) bằng tiếng Triều Tiên. Với tiết mục này, ông đã vinh dự nhận được cúp Vàng, trở thành ca sĩ Việt Nam đầu tiên được giải vàng tại Liên hoan nghệ thuật quốc tế Bình Nhưỡng.

“Dù đã 30 năm trôi qua nhưng tôi vẫn nhớ mãi lần tham gia Liên hoan đó” – NSND Quang Thọ cho biết. “Lúc đó, ông Kim Nhật Thành đã 77 tuổi và trong đêm chung kết diễn ra vào ngày 15/4/1989 (ngày sinh nhật của nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành), ông đã đến dự, xem các thí sinh biểu diễn. Và thật bất ngờ là trong đêm hôm đó, người vỗ tay đầu tiên sau khi tôi dứt lời bài hát bằng tiếng Triều Tiên lại chính là nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành. Và cả hội trường cũng vỗ tay không ngớt theo.”

Năm 1993, khi Quang Thọ nhận danh hiệu NSƯT, nhiều lãnh sự ở Đại sứ quán Triều Tiên đến chúc mừng ông. Nhân dịp đó, ông cũng sang Triều Tiên tham dự liên hoan. Nghệ sĩ Quang Thọ tiếp tục đoạt Cúp Vàng với ca khúc “Nhớ Giang Nam”, song ca với NSƯT Quỳnh Liên. Ca khúc nói về nỗi lòng của người mẹ tướng quân Kim Nhật Thành khi tiễn ông lên đường làm nhiệm vụ cách mạng.

Trong chương trình âm nhạc “Ánh dương mùa xuân”, chào mừng Chủ tịch Kim Jong-un thăm hữu nghị chính thức Việt Nam sau khi dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên tại Hà Nội ngày 27-28/2/2019, NSND Quang Thọ thể hiện lại ca khúc “Bài ca trung thành”. Ông cảm thấy rất vinh dự và hạnh phúc vì được thể hiện lại ca khúc ý nghĩa này.

NSND Quang Thọ - NSND Thái Bảo.

NSND Thái Bảo cũng cho biết, trong chương trình “Ánh dương mùa xuân” chị thể hiện lại ca khúc “Đam mê” ca ngợi lãnh tụ Kim Jong-il, ca khúc đã đem về cho chị cúp Bạc Liên hoan nghệ thuật quốc tế Bình Nhưỡng năm 2012. Đoàn Việt Nam năm đó có 4 ca sĩ tham gia gồm: Thái Bảo, Đức Long, Ngọc Khang và Tố Uyên. Đây thực chất là một cuộc thi âm nhạc với sự tham gia của 54 đoàn nghệ thuật đến từ 54 quốc gia.

Đoàn VN tham dự LH Bình Nhưỡng năm 2012

NSND Thái Bảo nâng cúp bạc tại Liên hoan Bình Nhưỡng năm 2012.

NSND Tạ Duy Ánh, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho biết, từ năm 1989- 2016, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã 5 lần tham dự Liên hoan nghệ thuật quốc tế Bình Nhưỡng và đều có những ấn tượng riêng về liên hoan có truyền thống lâu đời ở Triều Tiên.

Năm 1989 các nghệ sĩ mang 3 tiết mục Con lăn, Dây dọc đôi và Mềm dẻo nữ dự thi với ba nghệ sĩ Vũ Ngoạn Hợp, Chu Nga và Dương Nga. Năm 1996, tiết mục Vũ điệu Phương Đông đạt giải Nghệ thuật xuất sắc năm tại Liên hoan nghệ thuật Bình Nhưỡng và Cúp Vàng cho đạo diễn.

Gần đây nhất là năm 2016, nghệ sĩ Trịnh Phương Linh nhận Cúp Bạc với tiết mục Thăng bằng trên con lăn.

“Khán giả Triều Tiên là những người rất mến khách, lịch sự và hòa nhã. Những tiết mục biểu diễn của các nghệ sĩ xiếc Việt Nam và nghệ sĩ các nước khác đều nhận được sự cổ vũ nồng nhiệt của khán giả. Chúng tôi như được tiếp thêm sự động viên lớn trong các phần biểu diễn của mình” - Ông chia sẻ thêm.

NSND Phạm Anh Phương, Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam ấn tượng bởi các thiết chế văn hóa và nghệ thuật Triều Tiên.

“Triều Tiên có những nhà hát đã xây dựng lâu năm nay nhưng giờ vẫn đảm bảo chất lượng biểu diễn, rất hiện đại. Chúng tôi cũng ấn tượng bởi nước bạn rất chú trọng tới việc phổ cập văn hóa. Một người dân bình thường khi ngồi trong trường học đã được học một nhạc cụ. Họ như những nghệ sĩ thực thụ vậy. Thế nên chúng tôi đã rất sửng sốt khi anh phiên dịch người Triều Tiên rất tự tin, thoải mái ngồi vào đàn piano và chơi một bản nhạc rất hay” - NSND Phạm Anh Phương nhớ lại.

NSƯT Hoàng Xuân Bình, Phó Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam làm trưởng đoàn nghệ sĩ Việt Nam sang dự Liên hoan nghệ thuật Bình Nhưỡng năm 2012 kể, ông vô cùng ấn tượng bởi từ người lái xe, nhân viên phiên dịch đều am hiểu âm nhạc.

Theo Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế - Bộ VHTT&DL Nguyễn Phương Hòa, những năm qua, quan hệ Việt Nam - Triều Tiên trên lĩnh vực văn hóa vẫn giữ được truyền thống hữu nghị giữa 2 dân tộc mà các lãnh tụ hai nước là Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành xây dựng, vun đắp.

Nổi bật trong các hoạt động giao lưu văn hóa là Bộ VHTT&DL thường xuyên cử các đoàn nghệ thuật tham gia Liên hoan Bình Nhưỡng do Triều Tiên tổ chức. Gần đây nhất, vào năm 2016, đoàn nghệ thuật của Việt Nam đã tham dự liên hoan ở cả 2 loại hình: Ca múa nhạc tổng hợp và xiếc, được 5 giải thưởng: 1 giải Vàng, 4 giải Bạc…

Cho đến nay, qua gần 70 năm, tình hữu nghị giữa Việt - Triều được thử thách không chỉ qua thời gian, mà còn là những sự giúp đỡ tương trợ nhau qua từng thời điểm khó khăn, cũng như mối giao hảo luôn được duy trì trong sự tôn trọng nhau hướng tới ổn định, hòa bình, vững mạnh trong từng quốc gia, khu vực và toàn cầu./.