Tọa đàm và triển lãm về Thành cổ Hà Nội

Chiều 24/9, tại Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội (L’ Espace Hanoi) diễn ra buổi tọa đàm và khai mạc triển lãm về Thành cổ Hà Nội. Chương trình mang tên “Từ chuyển đổi đến phá hủy thành Hà Nội thế kỷ 19: Những thách thức chính trị và quy hoạch không gian đô thị”; do Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội và Nhà xuất bản Tri thức tổ chức.

Dựa trên các tư liệu lưu trữ, ảnh, bản đồ; triển lãm và tọa đàm đã giới thiệu lịch sử và hiện trạng thành cổ Thăng Long – Hà Nội và tái hiện quá trình thay đổi cấu trúc cho tới khi bị quân đội Pháp phá hủy năm 1897. Ở đó có hai giai đoạn chính: Giai đoạn thứ nhất là sự lên ngôi của vua Gia Long, lập ra triều Nguyễn và định đô ở Phú Xuân (Huế), Thăng Long đã mất vai trò trung tâm đất nước. Những chính sách nối tiếp nhau của các vua nhà Nguyễn đã tước dần những quyền lực tối cao và ý nghĩa thiêng liêng đã từng có của Thăng Long; kết thúc bằng việc phá thành Thăng Long để xây dựng thành mới theo kiểu Vauban – là một thành của tỉnh; và đổi tên Thăng Long thành Hà Nội.

Giai đoạn hai là sự can thiệp của chính quyền thuộc địa đã đẩy nhanh và kết thúc tiến trình hủy hoại những gì còn sót lại của một cấu trúc đô thị thời phong kiến. Trong vòng 15 năm, kể từ khi thành Hà Nội bị thất thủ lần thứ 2 (năm 1882), cho tới khi bị phá hủy hoàn toàn vào năm 1897; các chủ nhân mới đã tiến hành phá phách một cách hung bạo hoàng cung và dinh thự, thay vào đó bằng những tòa nhà quân sự và dân sự; đó là sự duy ý chí theo logic vật chất hóa các cơ quan của chính quyền thuộc địa trong không gian đô thị.

Hình ảnh và tư liệu trình bày trong triển lãm lấy từ nhiều nguồn khác nhau: Thư viện của Viện Viễn đông Bác cổ (Paris), Phòng bản đồ và sơ đồ Thư viện quốc gia Pháp (Paris), Cục lưu trữ quốc gia hải ngoại, Bộ phận lưu trữ tư liệu ảnh thuộc phòng lịch sử Bộ Quốc phòng…

Thông qua tọa đàm và triển lãm, người xem có được cái nhìn khái quát, toàn diện về quá trình thay đổi thành Thăng Long - Hà Nội trong thế kỷ 19 và tiếp cận được nhiều tư liệu ảnh, bản đồ qúy hiếm. Triển lãm sẽ kéo dài đến 29/9/2010 tại Trung tâm văn hóa Pháp - L’ Espace Hanoi, 24 Tràng Tiền, Hà Nội./.