Vũ Bạch Liên và những bức chân dung tự họa

Có thể nói hầu hết các hoạ sĩ đều vẽ chân dung tự hoạ. Các hoạ sĩ tự vẽ mình không chỉ trong những bức chân dung mà cả những tranh đề tài. Ví dụ: hoạ sĩ Rembrandt (1606-1669) - một trong những danh họa vĩ đại nhất trong lịch sử hội họa châu Âu nói chung và Hà Lan nói riêng- có rất nhiều tranh sơn dầu tự hoạ hay tự họa trên các chất liệu khắc kẽm, khắc đồng...; miêu tả không chỉ bản thân mà cùng vợ, với con; trong mọi trạng thái: khóc, cười, buồn, vui...

Danh họa Vincent Van Gogh (1853-2013) cũng có nhiều bức tự họa. Những bức tự họa có một vị trí quan trọng trong suốt chặng đường sáng tạo nghệ thuật của ông.

Nhiều hoạ sĩ hiện đại cũng vậy, từ Picasso (1881-1973)đến Salvador Dali (1904-1989), hay các nữ danh hoạ cũng tự vẽ mình như Frida Kahlo (1907-1954)... Với điều ấy, người hoạ sĩ một mặt ghi lại tình cảm, hình ảnh của bản thân ở một thời khắc, giai đoạn nhất định, mặt khác đã gửi “cái tôi”, gửi hình ảnh của chính mình vào tác phẩm.

Mời bạn chiêm ngưỡng một số tác phẩm tranh, ảnh với nguyên mẫu là chính mình của nữ họa sĩ Vũ Bạch Liên.

Chị tâm sự: “Nghệ sĩ luôn thấy mình đẹp bởi họ là người đi tìm cái đẹp, nhìn thấy và cảm cái đẹp, mà hơn thế họ có năng lực biểu hiện cái đẹp. Khi hoạ sĩ tìm được một người mà mình vẽ được người ta, mình thích được người ta, người đó gây được cảm xúc trong ta.... có nghĩa là, người ấy đã có một phần của chính hoạ sĩ ở trong họ. Thực ra, khi hoạ sĩ vẽ một người nào đó thì chính là hoạ sĩ đã vẽ một phần con người của chính mình. Đôi khi cái hình người khác ấy chỉ là cái phần bên ngoài còn cái hồn vẫn là của bản thân người nghệ sĩ. Và, giá trị của tác phẩm chính là giá trị biểu hiện con người nghệ sĩ chứ không phải hình thức bên ngoài hay cái đối tượng khác mà nghệ sĩ miêu tả.

Cho nên họa sĩ dù có vẽ người này người kia đi nữa, thì nhìn chung người ta vẫn nhìn ra “cái Tôi”, cái thần thái riêng của người hoạ sĩ.

Khi ta nhìn thấy hình thức đã hài hoà với cái tình cảm của nội tâm của ta thì tại sao lại không vẽ chính mình để biểu hiện mình? .

Ánh trăng

Tự vấn

Giam cấm

Ác quỷ

Ẩn sau vẻ đẹp

Tìm

Che chở

Khoảng lặng

Domino

Lột xác

Giải hạn

Kịch

Lá sen

Hồng xanh

Sắc màu

Gọi nắng

Với riêng bản thân tôi, có thể nói rằng: Tôi cũng yêu tôi, vì tôi nghĩ con người ta phải biết yêu chính mình thì mới yêu đồng loại, và chính vì thế tôi rất thích đưa mình ra để làm mẫu trong ảnh, trong tranh của tôi.

Tôi yêu tôi cả trong những lúc tôi xấu, lúc tôi tốt, lúc tôi cô đơn và lúc tôi hạnh phúc. Tôi muốn biểu đạt tôi bằng một hình thức thị giác chứ không chỉ chia sẻ bằng lời.

Khi làm tranh hay ảnh về mình, không phải lúc nào tôi cũng làm hình ảnh mình xinh đẹp, mà có thể là trong lốt của quỷ ma, hay hình hài kỳ quái, khuôn mặt với những tình trạng khác thường trong nội tâm. Đấy là cái góc khuất hay một nửa của tôi... để người khác có thể cảm thấy điều ấy. Tôi làm thế không phải để lấy sự thông cảm của người khác hay doạ dẫm họ mà đơn giản chỉ muốn nói về một phần con người mình như một cách biểu đạt “cái tôi” cá nhân.

Tôi cho rằng, chỉ khi nào một người hoạ sĩ có thể biểu đạt được cái tôi và thậm chí “cái tôi” ấy hoà nhập được với đối tượng mình gửi gắm vào, thì tác phẩm mới thành công”.