Bắc Ninh đề nghị công nhận ấn vàng Hoàng đế chi bảo là bảo vật quốc gia

Công văn gửi Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cho biết, UBND tỉnh Bắc Ninh đã giao Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch lựa chọn hiện vật bảo đảm theo các tiêu chí hướng dẫn để xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận bảo vật quốc gia đợt 13, năm 2024.

Đến nay, cơ quan được giao nhiệm vụ đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận bảo vật quốc gia đối với hiện vật Kim bảo “Hoàng đế chỉ bảo".

UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét, báo cáo Hội đồng thẩm định hiện vật và Hồ sơ hiện vật, trình Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia đợt 13, năm 2024 cho hiện vật trên.

Ấn vàng Hoàng đế chi bảo hiện được trưng bày tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng (TP Từ Sơn, Bắc Ninh). Ấn cao 10,4 cm, nặng 10,78 kg, mặt hình vuông, kích thước 13,8x13,7 cm. Đế ấn in dòng chữ “Hoàng đế chi bảo” (Báu vật của hoàng đế).

Theo cuốn Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, ấn vàng được dùng cho các hoạt động công quyền, chính sự của triều Nguyễn như lễ khánh tiết, ban ân, xá tội, đi tuần thú các địa phương, sắc thư ban cho nước ngoài. Đặc biệt, ấn vàng Hoàng đế chi bảo là ấn vàng lớn, đẹp, quý và quan trọng nhất của vương triều Nguyễn.

Hiện vật gắn với nhiều mốc lịch sử trọng đại của dân tộc.

Chiều 30/8/1945, sau khi tuyên bố thoái vị, vua Bảo Đại trao ấn "Hoàng đế chi bảo" - được chọn trong số 200 ấn triện các loại được lưu giữ tại điện Cần Chánh và Ngự tiền văn phòng, cùng thanh bảo kiếm mà vua Khải Định (lên ngôi từ 1916 đến 1925) trao lại, cho chính quyền cách mạng tại Ngọ Môn.

Nhà sử học Trần Huy Liệu tiếp nhận bộ ấn kiếm, chuyển về Hà Nội trước khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2/9/1945.

Tháng 12/1946, thực dân Pháp tái chiếm Hà Nội, hiện vật được đem giấu tại ngôi nhà ở làng Nghĩa Đô - vốn là xưởng in tiền của Việt Minh. Ngôi nhà bị phá hủy vào năm 1947. Tháng 2/1952, một tiểu đoàn của Pháp do Tiểu đoàn trưởng Toce Raymond chỉ huy, đào bới phần móng nhà để thu gạch vỡ, phát hiện hai chiếc hòm đựng bộ ấn kiếm.

Cùng năm, Pháp trao hai hiện vật cho cựu hoàng Bảo Đại.

Năm 1982, cựu hoàng kết hôn với bà Monique Baudot, người Pháp. Trước khi qua đời vào tháng 8.1997, ông để lại di chúc, trao quyền thừa kế toàn bộ tài sản của ông ở Pháp, bao gồm cả ấn cho vợ. Bà Monique Baudot qua đời năm 2021, sau đó những người thừa kế tài sản của bà mang đi đấu giá.

Ngày 18/11/2023, ấn vàng chính thức được hồi hương sau hơn một năm đàm phán, thương thảo và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan giữa các đối tác Việt Nam và Pháp.

Doanh nhân Nguyễn Thế Hồng, người sở hữu Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng là người đã chi 6,1 triệu Euro (hơn 153 tỉ đồng) mua ấn, dưới sự bảo trợ của Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan Việt Nam.

Hiện nay, tỉnh Bắc Ninh có 18 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia.