NSND Hoàng Dũng: “Ngày xưa, cứ mỗi lần tôi đói khổ, Anh Tú lại cho tiền”
“Mỗi lần đến nhà chơi thấy trong túi tôi không còn xu nào là cậu ấy lại đưa cho tôi một ít tiền. Tú là người sống rất thơm thảo và hay quan tâm đến mọi người".
Cảm xúc của anh như thế nào trước thông tin NSND Anh Tú ra đi?
Trong làng kịch phía Bắc, Anh Tú và Trung Anh là hai người em mà tôi rất quý mến và trân trọng. Vì thế, khi nghe tin Anh Tú ra đi, tôi cảm thấy sốc và bàng hoàng.
Thời điểm cậu ấy bị ốm tôi có đến nhà thăm. Lúc đó, Tú vẫn tỉnh táo và vẫn còn nói chuyện được. Tôi vừa đến nhà thăm hôm trước thì hôm sau Tú lại nhập viện. Tôi cũng thường xuyên theo dõi trên Facebook của một số học trò của Tú để cập nhật thông tin vì biết cậu ấy vào viện không thể nói chuyện điện thoại được.
Tôi vẫn nghĩ rằng, với tình trạng bệnh tình của cậu ấy mà được bác sỹ và gia đình chăm sóc như thế thì sẽ sớm ổn. Tất nhiên, không khỏi hẳn nhưng sẽ đỡ dần lên.
 |
| NSND Hoàng Dũng và NSND Anh Tú từng đóng chung phim "Đàn trời". |
Trưa 20/12, khi tôi đang ở Đà Lạt (NSND Hoàng Dũng đang làm giám khảo Liên hoan Truyền hình toàn quốc 2018 tại Đà Lạt) thì nhận được tin nhắn của NSƯT Kinh Oanh báo Tú đã mất. Ngay sau đó là hàng chục cuộc gọi của các diễn viên trẻ trong Nhà hát Kịch Việt Nam và Nhà hát Kịch Hà Nội gọi báo tin.
Tối qua, cả đêm tôi trằn trọc mãi không ngủ được vì quá đau thương trước hai cái tang cùng một lúc. Cách đây mấy ngày, anh Nguyễn Quốc Toàn – Nguyên Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội, một người đã dìu tôi những bước đi đầu tiên trên con đường nghệ thuật cũng đã qua đời. Anh Toàn là người đã có rất nhiều đóng góp cho sân khấu nước nhà những năm thập niên 80 – 90 và là tác giả của vở hàng chục vở diễn, trong đó tiêu biểu nhất là: “Mùa hoa sữa”, “Hành trình cay đắng”, “Bão không mùa”...
Cho đến bây giờ, chưa có bản dựng nào vượt qua được bản dựng “Mùa hoa sữa” của anh Toàn. Vở này diễn nhiều lắm, từ thế hệ của tôi diễn rồi đến thời của Trung Hiếu diễn. Vở đoạt giải thưởng Thăng Long là một giải thưởng danh giá của Hà Nội lúc bấy giờ. Từ những năm 70, anh Toàn đã đoạt được huy chương bạc rồi và anh ấy là diễn viên chính của Đoàn kịch Hà Nội.
Về sau, anh Toàn làm đạo diễn rồi khi nghỉ hưu thì anh ấy cũng cộng tác với trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội trong vai trò giảng dạy. Những năm gần đây, sức khỏe của anh ấy yếu dần đi thì anh mới thôi giảng dạy.
Anh có chia sẻ, NSND Anh Tú từng nhiều lần giúp đỡ anh khi anh nghèo khó?
Mẹ tôi mất từ khi tôi còn học phổ thông và khi bước chân vào học nghệ thuật thì bố tôi cũng đã bị liệt một chỗ nên hoàn cảnh của gia đình tôi lúc đó tương đối khó khăn. Trong khi đó, dù gia đình của Tú có đến 3 anh em trai nhưng bố mẹ cậu ấy lại khỏe mạnh và cũng rất thương chiều con nên Tú khá khẩm hơn tôi.
Thời đó, ở phía Bắc chỉ có mấy đoàn kịch là Đoàn kịch Trung ương, Đoàn kịch Hà Nội và Đoàn kịch Tuổi trẻ. Lứa chúng tôi ra trường thì lứa Anh Tú, Trung Anh, Lê Khanh, Chí Trung, Ngọc Huyền, Đức Hải, Lan Hương, Lan Hương (bông), Minh Hằng… mới vào học. Các bạn ấy là lứa diễn viên đầu tiên được đoàn kịch đào tạo tại chỗ.
Thời anh em mới biết nhau, thỉnh thoảng Anh Tú cũng có lên nhà tôi chơi vì tôi sống một mình. Những ngày đó tôi đói lắm vì mới chân ướt chân ráo ra trường nên lương rất thấp. Tháng có mấy nghìn bạc, không đủ để chi tiêu, trang trải. Ngày đi học còn có đường sữa theo chế độ bao cấp của Nhà nước chứ ra trường ai cũng đói. Mỗi lần đến nhà chơi thấy trong túi tôi không còn xu nào là cậu ấy lại đưa cho tôi một ít tiền. Tú là người sống rất thơm thảo và hay quan tâm đến những người xung quanh.
Tôi nhớ mãi mỗi lần đến chơi, thấy tôi không có tiền, Tú lại hỏi: “Anh còn tiền không, anh cầm lấy ít mà tiêu rồi khi nào có gửi em”. Nói là thế chứ Tú cũng chẳng bao giờ đòi lại. Mà thú thật, thời đó chẳng có ai đưa tiền cho tôi, chỉ duy nhất mình Tú. Cho một cách rất vô tư và thật lòng chứ không hề toan tính.
 |
| NSND Hoàng Dũng nhìn nhận, nghệ sĩ Anh Tú là người tài năng và tâm huyết với sân khấu. |
Ngoài kỷ niệm trên, có kỷ niệm gì đáng nhớ giữa anh và nghệ sĩ Anh Tú khi anh em “đồng cam cộng khổ”?
Ngày xưa, nhà Tú ở đường Bưởi, nhà tôi ở Hàng Đường. Mỗi lần đi từ nhà đến Đoàn kịch Tuổi trẻ và từ Đoàn kịch Tuổi trẻ về nhà, Tú thường đi qua nhà tôi. Vì thế, thời đó anh em rất hay gặp nhau. Nhớ có những lần mất điện, anh em lại bắc ghế ra ngồi trước cửa trò chuyện đến khuya mới giải tán. Anh em chơi với nhau rất quý mến và thấu hiểu. Sau này, có điều gì Tú cũng thường qua hỏi tôi là thế.
Bước qua giai đoạn khó khăn, khi các đoàn nghệ thuật bắt đầu tăng suất diễn thì đời sống cũng khá hơn. Nhưng cũng vì thế mà anh em không gặp nhau được nhiều như trước vì ai cũng bận công việc và đi lưu diễn ở nhiều nơi.
Tuy vậy, những khi có vở gì thật hay mà Tú tham gia thì cậu ấy lại ới tôi qua xem. Và xem xong, có gì tôi cũng góp ý cho Tú để cậu ấy rút kinh nghiệm.
Ngày xưa Tú hiền lắm lắm! Tôi nói gì cậu ấy cũng tăm tắp nghe theo. Sau này, Tú trưởng thành hơn nên nhìn nhận mọi vấn đề cũng tự chủ hơn. Tuy nhiên, anh em chơi với nhau, quý nhau nên có gì vẫn chia sẻ, góp ý với nhau.
Tôi còn nhớ, lần đầu tiên Tú dựng vở để kỷ niệm 55 năm thành lập Hội có một vai rất hợp với tôi nhưng Tú cứ lần khần không dám mời tôi vì ngại. Mãi sau, Tú mới đặt vấn đề và tôi vui vẻ nhận lời. Sau đó, Tú có bắt tay cảm ơn tôi vì nhờ sự tham gia của tôi mà Tú mời những người khác cũng dễ dàng hơn.
Mới đây thôi, Tú có đặt vấn đề rằng “Anh nghỉ hưu rồi thì anh làm giúp em một số vở”, tôi cũng gật đầu nhận lời. Riêng với Anh Tú và Trung Anh mà cần bất kỳ điều gì tôi đều sẵn sàng vì đó là những người em tôi vô cùng kính trọng và yêu quý.
Trong sự nghiệp phim truyền hình, tôi với Anh Tú có đóng chung với nhau phim “Đàn trời”. Chúng tôi có khá nhiều cảnh quay chung và các cảnh đó được đạo diễn dồn vào cho quay một ngày vì chúng tôi không có thời gian để kéo dài.
Lần gặp gần đây nhất, nghệ sĩ Anh Tú có tâm sự gì với anh về công việc hoặc cuộc sống?
Tháng 11 vừa qua, tôi được Nhà hát Kịch Việt Nam mời dựng vở “Nguồn sáng trong đời” của cố tác giả Lưu Quang Vũ, anh em chúng tôi lại có cơ hội làm việc chung với nhau. Mỗi lần diễn xong, mấy anh em trong nhóm đi ăn với nhau thì Tú cũng tham gia. Ngồi với nhau 5 buổi thì Tú cũng có mặt được 2 buổi chứ không phải không. Ăn uống, trò chuyện… vui vẻ xong Tú lại phóng xe về nhà cho nên tôi không nghĩ Tú lại yếu nhanh đến thế.
Sau đợt đó, Tú bị mờ một mắt do biến chứng bệnh tiểu đường, đi lại không vững. Đợt anh em vào TP.HCM dự đám tang NSND Đoàn Dũng thì Tú phải có người dìu. Nếu Tú không tham công tiếc việc quá và không chủ quan về sức khỏe thì chắc tình hình đã khác.
 |
| Nụ cười ấy sẽ sống mãi trong lòng người thân, bạn bè, động nghiệp, các thế hệ học trò và khán giả mến mộ. |
Anh nhìn nhận như thế nào tài năng và nhân cách của nghệ sĩ Anh Tú?
Anh Tú là một nghệ sĩ tài năng và có nhân cách đáng quý. Tôi vẫn nói với rất nhiều đồng nghiệp và học trò rằng, với Anh Tú, tôi luôn luôn yêu – nể - quý và trọng.
Trong nghề, Tú là người diễn được rất nhiều dạng vai và cậu ấy trưởng thành rõ rệt sau mỗi vai diễn. Tú đánh dấu mình mạnh mẽ nhất trên sân khấu có lẽ là từ “Rừng trúc”, “Vũ Như Tô” và “Macbet”… Tú không đóng phim nhiều nhưng những vai của Tú trong “Của để dành”, “Đàn trời”, “Chiều ngang qua phố”… cũng đều xuất sắc. Tú không đóng phim nhiều vì cậu ấy yêu sân khấu lắm, cậu ấy ôm rịt lấy sân khấu.
Riêng ở lĩnh vực đạo diễn, chưa có ai có thể dựng được nhiều vở lớn như Tú. Ngay cả tôi là người được đào tạo ngành đạo diễn ra và cũng có nhiều kinh nghiệm trong nghề nhưng không biết dựng Kiều như thế nào cả thì Tú đã dựng vở này rất thành công. Sau các đạo diễn tài ba như: NSND Doãn Hoàng Giang, NSND Lê Hùng và NSND Xuân Huyền thì không ai qua mặt được Tú ở lĩnh vực này. Tú làm nhiều quá, làm như một “lực sĩ cử tạ”. Số lượng cũng tốt và mà chất lượng cũng tốt.
Chúng tôi cũng đang có nhiều dự định với nhau. Tú đang định cùng với Tiến Minh dựng một vở kịch kinh điển của nước ngoài. Rồi Tú cũng bàn với tôi là dựng một vở cổ điển cho các nghệ sĩ trẻ tham gia. Cả hai anh em đã thống nhất với nhau rồi nhưng không ngờ khi chưa bắt tay vào làm thì cậu ấy đã ra đi.
Cảm ơn anh đã chia sẻ thông tin./.
Lễ viếng NSND Anh Tú được tổ chức vào sáng thứ Hai (24/12)
Những vai diễn xuất sắc "để đời" của NSND Anh Tú
