Thơ tặng Dân ca

Hơn nửa thập kỷ qua, Chương trình Dân ca và Nhạc cổ truyền trên làn sóng Đài TNVN đã trở thành người bạn đồng hành của những người yêu làn điệu dân ca trên khắp đất nước, trở thành nhu cầu không thể thiếu đối với rất nhiều thính giả.

Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, Chương trình Dân ca và Nhạc cổ truyền đã kế thừa, phát huy những nét đẹp tinh tuý ấy. Hàng ngàn bài dân ca ở khắp mọi miền đất nước đã được tập hợp về kho băng âm thanh của Đài để rồi ngày ngày liên tục vang lên trên tất cả các hệ phát thanh của Đài TNVN. Phát huy ngôn ngữ của thơ ca dân gian, nhiều thính giả đã viết lên những tình cảm chân thành của mình dành tặng chương trình và những người thể hiện các tiết mục dân ca như cố nghệ sỹ Như Hoa, nghệ sỹ Thuý Đạt, Thúy Hoà, Trang Nhung...

Mỗi tuần, chương trình nhận được hàng chục lá thư của thính giả gửi tới. Có thính giả bày tỏ tình cảm của mình đối với những người dẫn chương trình, những nghệ sỹ thể hiện; có thính giả yêu cầu được nghe lại những bài dân ca mà họ yêu thích; có thính giả lại xin được giải đáp những thắc mắc về các loại hình dân ca, đặc trưng văn hoá của dân ca, thắc mắc về nhạc cụ dân tộc được thể hiện trong bài dân ca; cũng nhiều thính giả muốn được học hát dân ca và đề nghị những người làm chương trình hướng dẫn nên học hát dân ca ở đâu... Đặc biệt, trong mỗi lá thư gửi đến chương trình, thường kèm theo những bài thơ tặng dân ca, phần lớn theo thể thơ lục bát, bày tỏ tình cảm tới chương trình. Những bài thơ hay được những người làm chương trình tập hợp, biên soạn, phát trong Chương trình Thơ tặng dân ca vào mỗi chủ nhật cuối cùng của tháng. Nhân dịp Xuân Kỷ Sửu, Tiếng nói Việt Nam xin được giới thiệu tới bạn đọc những tình cảm chân thành mà thính giả dành cho Chương trình Dân ca và Nhạc cổ truyền bằng những vần thơ.

Ngày nghe buổi phát dân ca      
Tiếng đài, tiếng mẹ, tiếng bà ầu ơ
Đêm, ngày, chiều, sáng, sớm, trưa
Điệu chèo, câu ví nhặt thưa ngọt ngào
Chầu văn như ngọn sóng trào
Xốn xang ca Huế, dạt dào cải lương
Nghe câu quan họ mà thương
Liền anh, liền chị vấn vương tình đời
Xin đừng chia rẽ đôi nơi
Nghe giọng quan họ vội rời chân đi
Tình quê nỗi nhớ thầm thì
Một mình lên núi Ba Vì ngóng ai
Xin đừng lạc lối Thiên Thai
Để cho ai hát lên bài: “Vọng phu”
Dân ca trải mấy nắng mưa
Mà tình càng đậm, duyên đưa càng nồng
Cho ai ngày nhớ đêm mong
 Cho ai khắc khoải ngóng trông mỗi ngày.

(Nguyễn Thị Thu Hiền, Thái Đào, Lạng Giang, Bắc Giang)

***

Tôi mê giọng hát ca trù
Bà Phúc, bà Đức, bà Hồ bấy lâu
Hòa ca đàn đáy, roi chầu
Phách tre gõ nhịp thưa mau rộn ràng
Lưu truyền con cháu đào nương
Lời ca tình tứ vấn vương tơ lòng
Thúy Hòa, Thúy Đạt, Trang Nhung
Ca trù nối nghiệp cha ông thuở nào
Âm thanh thánh thót ngọt ngào
Như nâng chén ngọc rót vào tâm can
ơn Đài Tiếng nói Việt Nam
Dân ca đa điệu mênh mang hồn người
Sóng đài lắng đọng trong tôi
Ngất ngây, tha thiết khôn nguôi ca trù
Dập dìu phách nhịp gió đưa
Roi chầu điểm, xuất, mau, thưa nhịp nhàng
Cung đàn, nhịp phách rộn ràng
Say nhau vì giọng hát vàng đào nương.

(Hoàng Ngọc Lan, Quỳnh Bảng, Quỳnh Lưu, Nghệ An)

***

Như Hoa giọng hát chèo vàng
Vang, rền, nền, nẩy, rộn ràng thiết tha
Mấy mươi năm đã trôi qua
Mà sao tiếng hát vẫn Như Hoa trên cành
Trong như tiếng suối ngọt lành
Ngọt như oanh hót trên cành líu lo
Bóng ai dạo gót sen hồ
Hay người thục nữ tiên cô giáng trần
Xót thay đào lý một cành
Bây giờ hóa dải mây xanh ngang trời      
Người đi mấy chục năm trời
Mà nghe câu hát vẫn bồi hồi xốn xang
Như Hoa giọng hát chèo vàng.

(Trần Ngọc Thu, thị Xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh)

****

Đất trời cho lá màu xanh
Đài cho đời những âm thanh ngọt ngào
Dân ca rung động, xuyến xao
Trở về ký ức, đi vào tương lai
Lời ca nghệ sĩ ngân dài
Niềm vui như được gấp hai, ba lần
Hè, Thu rồi đến Đông, Xuân
Dân ca người bạn mến thân đồng hành
Đường dài nâng nhịp bước nhanh
Gian truân có vị ngọt lành dân ca
Tặng nhau đâu chỉ có hoa
Mà còn làn điệu dân ca nồng nàn
Cho dù mưa lũ, nắng tràn
Dân ca người bạn muôn vàn mến yêu.

(Nguyễn Duy Thốn, ở Thụy Thanh, Thái Thụy, Thái Bình)

****

Gió đưa khúc hát bay xa
Người về có nhớ cây đa sân đình
Dân ca một khúc tâm tình
Đề thơ vạt áo cho mình không quên
Người về đến hẹn lại lên
Lại vui hội hát dưới đêm trăng rằm
ước gì mãi mãi được gần
Để cùng nhau tiếp thêm vần dân ca

(Nguyễn Tiến Hưng, Thanh Xuân, Sóc Sơn, Hà Nội) 

****

Giai nhân mỹ tuyệt khắp bốn phương
Điệu lý ngân nga chốn xã phường
Dân giàu nước mạnh yêu nghệ thuật
Ca múa như hoa tỏa ngát hương
Việt Nam bốn ngàn năm văn hiến
Nam nữ thành danh bao tấm gương
Vang vọng sáng trong lời giai điệu
Mãi mãi ngân vang mọi nẻo đường.

(Chu Văn Lân, Văn Phương, Nho Quan, Ninh Bình)./.