Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam phát huy vai trò chủ động, hợp tác với UNESCO

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam -  Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc  đánh giá cao những thành tích đạt được trong năm 2023 của Ủy ban trên tất cả các lĩnh vực hợp tác với UNESCO như: giáo dục, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, văn hóa, thông tin truyền thông; từ đó củng cố và đưa quan hệ Việt Nam với UNESCO trở thành hình mẫu về hợp tác chiều sâu, thực chất và hiệu quả, tranh thủ tri thức, nguồn lực của UNESCO cho phát triển bền vững đất nước. 

Trong năm qua Việt Nam được tín nhiệm giữ các vị trí quan trọng, thậm chí vai trò lãnh đạo trong các cơ quan then chốt của UNESCO, tiêu biểu như vai trò Phó Chủ tịch Đại hội đồng Kỳ họp lần thứ 42, Phó Chủ tịch Ủy ban liên Chính phủ Công ước 2003 và Công ước 2005, đặc biệt Việt Nam được tín nhiệm bầu vào Ủy ban Di sản thế giới nhiệm kỳ 2023-2027 với số phiếu rất cao. 

Cũng trong năm 2023, thông qua việc hợp tác với UNESCO đã góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, nâng tầm giá trị văn hóa và lan tỏa trí tuệ, phẩm chất cao đẹp của người Việt Nam với bạn bè quốc tế. Năm 2023, Việt Nam vui mừng khi vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được ghi danh là Di sản thế giới, hai thành phố Đà Lạt, Hội An tham gia Mạng lưới các thành phố sáng tạo, UNESCO ra Nghị quyết vinh danh cùng kỷ niệm 300 năm ngày sinh của danh y Hải thượng Lãn ông Lê Hữu Trác… Ghi nhận này không chỉ thể hiện sự coi trọng, đánh giá cao của quốc tế đối với giá trị di sản, văn hóa dân tộc, tư tưởng, nhân sinh quan của người Việt Nam, đóng góp vào nỗ lực thực hiện sứ mệnh chung của UNESCO, mà còn tạo thêm nguồn lực cho phát triển kinh tế-xã hội bền vững của địa phương và đất nước.

Tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam, đơn vị góp phần đưa Đà Lạt vào mạng lưới các sáng tạo về âm nhạc, tư vấn cho Hội An trở thành thành phố sáng tạo về thủ công và nghệ thuật dân gian trong năm qua nêu ý kiến: "Khi gia nhập mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO, các thành phố sẽ triển khai sáng kiến để thực hiện cam kết với tư cách thành viên. Do vậy, cần sự phối hợp của nhiều bên liên quan. Trong lộ trình triển khai việc gia nhập các thành phố sáng tạo của UNESCO từ nay đến năm 2030, các tiểu ban của Ủy ban quốc gia (UBQG) UNESCO Việt Nam cần có sự kết nối chặt chẽ hơn để hiện thực hóa các hồ sơ, đề án". 

Phát biểu tham luận tại hội nghị, bà Trần Thị Hải Vân - Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Thường trực tiểu ban Văn hóa cho biết trong năm nay sẽ phối hợp với địa phương và nước bạn Lào xây dựng hồ sơ đề cử Di sản liên biên giới đầu tiên của khu vực Đông Nam Á, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ký thư gửi Thủ tướng Lào về việc ủng hộ Lào đề cử Vườn Quốc gia Hin Namno (Lào) là Di sản thế giới liên biên giới với Di sản thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Việt Nam).

Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc đề nghị UBQG tiếp tục tăng cường hợp tác chặt chẽ hơn nữa với Ban Thư ký UNESCO, Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam và khu vực và các cơ quan chuyên môn của UNESCO, tiếp tục chủ động phát huy vai trò thành viên tích cực tại tất cả 5 cơ chế quan trọng của UNESCO, tại hội đồng chấp hành UNESCO, Ủy ban liên chính phủ công ước 2005 về bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa,  Ủy ban liên chính phủ công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, ủy ban di sản thế giới cũng như hội đồng tư vấn về công viên địa chất toàn cầu; cần có các mô hình tổ chức phù hợp với tình hình địa phương, xây dựng mạng lưới câu lạc bộ di sản, mạng lưới di sản của UNESCO; huy động các nguồn lực xã hội, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào các lĩnh vực của UNESCO…. 

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Hà Kim Ngọc cũng nhấn mạnh UBQG cần phát huy tốt vai trò điều phối, tư vấn, hỗ trợ trong các hoạt động của các tiểu ban, tiểu ban chuyên môn và các địa phương trong khuôn khổ hợp tác với UNESCO để triển khai tốt Bản Hợp tác ghi nhớ giữa Việt Nam và UNESCO giai đoạn 2021-2025 và chuẩn bị cho việc tiếp tục ký kết hợp tác cho giai đoạn tiếp theo 2026-2030.