"Phá vỡ khuôn mẫu" - Vượt qua tổn thương thời thơ ấu để tự do sống và yêu

Vết thương cội nguồn của chúng ta

Khi nghe đến từ “vết thương”, hẳn bạn sẽ nghĩ về vết thương thể chất, tức những vết thương được hình thành trên da thịt. Những vết thương về cảm xúc cũng tương tự như thế, chúng hình thành khi bạn có một trải nghiệm đau đớn và tác động đến bạn trên phương diện tâm lý, cảm xúc. Khác biệt ở chỗ, những vết thương trên da thịt có thể tự lành sau thời gian, nhưng vết thương cảm xúc thì không thể phục hồi nếu bị bỏ mặc. Tuy bề ngoài không để lại dấu vết gì nhưng những vết thương này sẽ thường xuyên trở lại, gây ra những ảnh hưởng lâu dài và sâu sắc đến cuộc đời của bạn. 

Nhiều năm ở vai trò là nhà trị liệu hôn nhân và gia đình, Vienna Pharaon nhận ra rằng cô chưa từng gặp ai hoàn toàn không có một vết thương cội nguồn nào từ thời thơ ấu. Mức độ có thể khác nhau nhưng mỗi người đều mang theo một nỗi đau nào đó của quá khứ, có thể là từ thời thơ ấu hay giai đoạn đầu tuổi trưởng thành… và những vết thương này sẽ ảnh hưởng đến cách chúng ta hành xử trong hiện tại.

Trong cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu” (tựa gốc: The Origins of You), Vienna Pharaon sẽ từng bước dẫn dắt bạn đọc tìm hiểu về vết thương cội nguồn của mình; nguyên nhân và cách thức những vết thương này tác động đến cuộc sống hiện tại của chúng ta, thậm chí là con cái chúng ta sau này. Đồng thời, cô cũng hướng dẫn bạn cách áp dụng phương pháp Chữa lành tận gốc để “phá vỡ” những khuôn mẫu do vết thương cội nguồn mang lại.

Hành trình này bắt đầu từ việc tua lại quá khứ để tìm hiểu về gia đình cội nguồn của chúng ta. Đây là nơi hình thành nền tảng đầu tiên cho niềm tin, giá trị và căn tính của mỗi người. Đây cũng là nơi dạy cho chúng ta cách liên hệ với người khác, với bản thân và thế giới xung quanh. 

Gia đình cội nguồn của bạn có thể luôn ổn, thỉnh thoảng mới ổn, hoặc hiếm khi ổn. Nhưng dù ở mức độ nào thì nó cũng không hoàn hảo. Và thông thường, chính câu chuyện cội nguồn ấy sẽ ngăn cản bạn được chữa lành, nó biến thành một khuôn mẫu lặp đi lặp lại để che đậy tổn thương bên trong.

Theo Vienna Pharaon, bạn có hai hướng phản ứng trước câu chuyện cội nguồn. Thứ nhất là tiếp tục đóng vai trò mà bạn đã quen thuộc từ thời thơ ấu. Nếu từng là đứa trẻ vô hình trong gia đình, luôn có vai trò nhỏ bé và trầm lặng, rất có thể lớn lên bạn sẽ vẫn tiếp tục thấy khó khăn trong việc nói lên ý kiến của mình. Hướng thứ hai, khó nhận thấy hơn, là đi ngược lại, từ chối vai trò mà bạn từng đảm nhận khi còn bé. Ví dụ, nếu bạn từng đóng vai trò là người tâm giao, hỗ trợ cảm xúc cho cha hoặc mẹ, điều đó có thể khiến bạn kiệt quệ, muốn từ chối mọi sự kết nối, gần gũi và nhạy cảm, khi lớn lên bạn sẽ không muốn chăm sóc tinh thần hay tâm sự thân mật với bạn đời nữa.

Trong cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu”, Vienna Pharaon sẽ cùng bạn khám phá năm vết thương phổ biến nhất do câu chuyện cội nguồn gây ra, bao gồm: vết thương xứng đáng, vết thương thuộc về, vết thương ưu tiên, vết thương tin tưởng và vết thương an toàn. Trên thực tế, có thể bạn sẽ có nhiều hơn một vết thương trong số đó. Việc xác định vết thương cội nguồn chính là bước đầu tiên trong quá trình hồi phục.

Phương pháp chữa lành tận gốc vết thương thơ ấu

Khi đã nhận diện và gọi tên được vết thương cội nguồn, hẳn bạn sẽ nghĩ mình sắp sửa thành công. Nhưng sự thật là, việc xác định vết thương cội nguồn chỉ mới là điểm xuất phát, là chất xúc tác thúc đẩy bạn bắt đầu bước đi trên hành trình chữa lành.

Muốn tiến sâu hơn, bạn cần áp dụng phương pháp Chữa lành tận gốc mới có thể vượt qua vết thương cội nguồn của mình. Phương pháp này gồm bốn bước: xác định vết thương, bằng chứng về nó, nỗi tiếc thương đi kèm với nó, và cuối cùng là thực hiện những thay đổi lâu dài để không lặp lại những khuôn mẫu mà bạn vẫn cố phá vỡ trong các mối quan hệ ở tuổi trưởng thành.

Ở mỗi chương sách, bên cạnh việc phân tích và hướng dẫn bạn từng bước thực hiện phương pháp Chữa lành tận gốc, Vienna Pharaon còn đưa ra nhiều câu chuyện thực tiễn của những thân chủ mà cô từng trị liệu. Bạn có thể bắt gặp hình ảnh của mình đâu đó trong mỗi câu chuyện. Đó có thể là cảm giác khao khát được ưu tiên trong câu chuyện của Isabel, người phụ nữ từng bị cha mẹ bỏ bê, nên khi trưởng thành thường xuyên ép buộc người yêu phải dành hết thời gian cho mình. Đó cũng có thể là cảm xúc không được thuộc về của Neil, một chàng trai đồng tính không được gia đình chấp nhận, nên đã đi tìm cảm giác được thuộc về trong những bữa tiệc say sưa, thác loạn.

Những câu chuyện trong sách như những lát cắt dọc của đời sống xung quanh, buộc chúng ta phải tự nhìn lại quá khứ và các khuôn mẫu trong cuộc sống của mình. Đồng thời cũng là để chúng ta có cái nhìn bao dung và thấu đáo hơn về mọi người xung quanh.