Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ

Chủ đề công tác năm 2022 nhằm tổ chức thực hiện các nhiệm vụ về xây dựng môi trường văn hóa, phát triển nguồn nhân lực Ngành VHTTDL theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị văn hóa toàn quốc.

Về chủ đề xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, nhiệm vụ cụ thể được đặt ra là: xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, bảo đảm mọi thành viên của cộng đồng được phát triển các năng lực sáng tạo. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa, làm cho văn hóa trở thành nhân tố bồi đắp giá trị chân - thiện - mỹ. Nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, từng bước thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng miền, thông qua việc đổi mới tổ chức các hoạt động văn hóa cơ sở, cải thiện chất lượng hoạt động biểu diễn văn hóa, nghệ thuật.

Nâng cao chất lượng hoạt động thể thao quần chúng góp phần phát huy nhân tố con người; tăng cường, bảo vệ sức khỏe cá nhân, cộng đồng và xã hội; thu hút mọi tầng lớp nhân dân, tạo nên sự gắn kết hướng đến mục tiêu xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh.

Tiếp tục xây dựng và nhân rộng mô hình điểm về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Về công tác tổ chức cán bộ, các nhiệm vụ cụ thể gồm: thực hiện tốt các chủ trương, quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác tổ chức cán bộ. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế về công tác tổ chức cán bộ theo quy định của Đảng, Nhà nước thuộc phạm vi quản lý Ngành VHTTDL.

Kiện toàn tổ chức bộ máy ngành VHTTDL theo hướng tinh gọn, tinh thông, hiệu lực, hiệu quả; phân định rõ trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương, đề cao vai trò, vị trí, nhiệm vụ của cấp cơ sở.

Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành đủ phẩm chất, năng lực, đề cao danh dự, lòng tự trọng và khát vọng cống hiến. Tạo bước đột phá trong phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác văn hóa tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thực chất, có chiều sâu

Các giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện các nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hóa cơ sở được toàn ngành đặt ra: Tuyên truyền, vận động, giáo dục nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa trong sự phát triển kinh tế, xã hội; hướng dẫn địa phương tiến hành rà soát, hoàn thiện ban hành các hương ước, quy ước ứng xử trong cộng đồng dân cư phù hợp với đặc điểm văn hóa, kinh tế của địa phương.

Nâng cao chất lượng Phong trào TDĐKXDĐSVH, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của người dân, năng lực tự quản cộng đồng ở khu dân cư trong quá trình xây dựng, giữ vững danh hiệu gia đình, thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố văn hóa. Thực hiện nghiêm quy định xét tặng danh hiệu gia đình văn hóa; thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố văn hóa, bảo đảm khách quan, công bằng, chính xác và công khai, đi vào thực chất, có chiều sâu, không chạy theo thành tích.

Đầu tư phát triển nguồn lực nhằm nâng cao hiệu quả của hệ thống thiết chế văn hóa. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động văn hóa, thể thao đáp ứng nhu cầu hưởng thụ các giá trị văn hóa của người dân; tăng cường công tác hướng dẫn nghiệp vụ đối với hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở. Tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí phù hợp với đặc điểm văn hóa của các dân tộc, vùng, miền.

Bên cạnh đó, nhiều giải pháp mũi nhọn được đề ra nhằm thực hiện các nhiệm vụ trong công tác tổ chức cán bộ:  Tập trung, kiên quyết và kiên trì triển khai thực hiện các nhiệm vụ về công tác cán bộ trong Kết luận số 21-KL/TW ngày 25.10. 2021 tại Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII “về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết, ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khoá XII “Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”.

Đẩy mạnh và hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể thao và du lịch theo Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 10. 01. 2022 của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước. Trong đó, tập trung hoàn thiện các quy định phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước đối với lĩnh vực: Điện ảnh; Di sản văn hóa; Gia đình; Văn hóa cơ sở.

 Tập trung rà soát, hoàn thiện tổ chức bộ máy Ngành VHTTDL tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đảm bảo nguyên tắc một tổ chức có thể đảm nhiệm nhiều việc nhưng một việc chỉ do một tổ chức chủ trì và chịu trách nhiệm chính. Quản lý và sử dụng biên chế theo quy định của Đảng và Nhà nước, trong đó quan tâm, chú trọng đến số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động văn hóa, nghệ thuật; giáo dục đào tạo lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật và thể thao. Thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng, sử dụng đội ngũ công chức, viên chức.

Nâng cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, quyết tâm chính trị của cán bộ, đảng viên đối với nhiệm vụ được giao; đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu; đổi mới phương pháp làm việc khoa học, sáng tạo, trách nhiệm; phát huy dân chủ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với tạo môi trường đổi mới sáng tạo để cán bộ, công chức, viên chức phát huy vai trò dám nghĩ, dám làm. Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/BCSĐ ngày 21. 6 .2021 của Ban Cán sự Đảng Bộ VHTTDL về “Tiếp tục xây dựng đội ngũ công chức, viên chức Bộ VHTTDL đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ trong tình hình mới”.

Chuỗi hoạt động hướng về cơ sở

Trong năm 2022, Cục Văn hóa cơ sở sẽ triển khai nhiều hoạt động lớn. Sau Lễ công bố và triển khai chủ đề công tác năm 2022 của Ngành VHTTDL: “Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ” tại Nghệ An là chuỗi hoạt động ý nghĩa liên tiếp được tổ chức gồm: Liên hoan Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc khu vực Trường Sơn - Tây Nguyên lần III năm 2022 lồng ghép triển khai chủ đề năm xây dựng môi trường văn hóa cơ sở tại Kon Tum; Liên hoan Đờn ca tài tử quốc gia lần thứ III- 2022 lồng ghép triển khai chủ đề năm xây dựng môi trường văn hóa cơ sở tại TP. Cần Thơ; Hội diễn Tiếng hát công nhân lao động năm 2022 tại Bắc Ninh; Chủ trì, phối hợp với Hiệp hội phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, Báo Văn Hóa, Viện VHNT quốc gia Việt Nam tổ chức trao giải thưởng “Doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa kinh doanh năm 2022” tại Hà Nội, tháng 11/2022.

Vụ Gia đình chủ trì, tổ chức triển khai nhiệm vụ về xây dựng đời sống văn hóa, gia đình hạnh phúc cho công nhân lao động ở khu công nghiệp, khu chế xuất, tại tỉnh Hải Dương. Tổ chức hoạt động truyền thông trong các dịp Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20.3, Ngày Gia đình Việt Nam 28.6; Tháng hành động quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình; Ngày Thế giới xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái 25.11. Tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng về công tác phòng, chống bạo lực gia đình; tác hại của các tệ nạn xã hội đối với gia đình và các biện pháp hỗ trợ người bị bạo lực gia đình; thúc đẩy bình đẳng giới trong gia đình, phát huy vai trò của người cao tuổi trong gia đình trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Vụ Văn hóa dân tộc xây dựng mô hình bảo tồn, phát huy văn hoá truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch: dân tộc Mông, Thôn Hóa Chéo Phìn, xã Tả Sử Choóng, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang; dân tộc Hà Nhì, xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Xây dựng mô hình điểm văn hoá của đồng bào dân tộc thiểu số vùng di dân tái định cư thuỷ điện: dân tộc Ba Na, thôn Kon Pao Kla, xã Đăk Pxi, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Tập huấn về công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bài trừ hủ tục lạc hậu cho cán bộ văn hóa xã, nghệ nhân, già làng, trưởng thôn, bản và người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số; mô hình, phương pháp bảo tồn Chợ phiên đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số. Tuyên truyền, quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số.

 Tổng cục TDTT chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương đẩy mạnh triển khai Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, gắn với Phong trào TDĐKXDĐSVH; kết hợp đẩy mạnh tổ chức các hoạt động TDTT cơ sở, Ngày chạy Olympic vì sức khỏe toàn dân với việc tổ chức Đại hội TDTT các cấp. Tăng cường khai thác, bảo tồn và phát triển các môn thể thao dân tộc, trò chơi dân gian, tổ chức các hoạt động TDTT dân tộc, thể thao quần chúng trong các lễ hội, các ngày hội văn hoá, hội thi thể thao đồng bào dân tộc thiểu số.

Triển khai có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, trong đó có chương trình đầu tư về xây dựng thiết chế văn hóa - thể thao cơ sở, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực cho phong trào TDTT ở nông thôn, vùng đồng bào dân tộc và miền núi. Tiếp tục phổ biến xây dựng mô hình câu lạc bộ TDTT cơ sở; mô hình điểm về phát triển TDTT quần chúng phù hợp với từng vùng, miền. Tăng cường công tác giáo dục văn hóa, đạo đức nghề nghiệp cho vận động viên, huấn luyện viên và cán bộ làm công tác TDTT.

Cục Di sản văn hóa phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương hướng dẫn, kiểm tra, giám sát hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa tại các địa phương.

Cục Điện ảnh tổ chức các tuần phim, đợt phim, ngày phim phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Vụ Thư viện chỉ đạo hệ thống thư viện cơ sở tổ chức các hoạt động trưng bày, triển lãm, thông tin, tuyên truyền nhằm phổ biến tài nguyên thông tin và thu hút người dân sử dụng các sản phẩm và dịch vụ thư viện. Tổ chức các hoạt động phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng. Tổ chức lớp tập huấn nâng cao trình độ, kỹ năng tổ chức hoạt động, dịch vụ thư viện cho trẻ em và lớp tập huấn về chuyển đổi số cho người làm công tác thư viện trong hệ thống thư viện công cộng. Phối hợp triển khai nhiệm vụ “Hỗ trợ xây dựng tủ sách tại các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số” trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bảo dân tộc thiểu số và miền núi.

Các cơ quan báo chí thuộc Bộ thông tin, phản ánh kịp thời về tiến độ, nội dung và kết quả triển khai các nhiệm vụ trong Kế hoạch. Tăng cường công tác tuyên truyền, biểu dương các mô hình hay, cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả, các điển hình tiên tiến, tiêu biểu về thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trong thời kỳ mới; nét đẹp văn hóa ứng xử trong lễ hội, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Phối hợp với Hiệp hội phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam thông tin, truyền thông về Giải thưởng “Doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa kinh doanh năm 2022”.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Về công tác tổ chức cán bộ, Bộ VHTTDL đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, hoàn thiện và quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan chuyên môn về VHTTDL thuộc UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ VHTTDL; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch của địa phương.

Vụ Đào tạo hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Xây dựng đội ngũ trí thức Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến năm 2035” và tổ chức thực hiện.

Cục Điện ảnh, Cục Di sản văn hóa, Cục Văn hóa cơ sở, Vụ Gia đình chủ động nghiên cứu hoàn thiện các quy định phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực thuộc phạm vi tham mưu quản lý.

Vụ Tổ chức cán bộ và các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, báo cáo Bộ trưởng trình Chính phủ ban hành. Tham mưu xây dựng và hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức; tiêu chuẩn và điều kiện thi hoặc xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức thuộc chuyên ngành văn hóa, thể thao và du lịch.  Thực hiện đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả các khâu trong công tác cán bộ như tuyển dụng, quy hoạch, đánh giá, luân chuyển, điều động cán bộ, công chức, viên chức trong nội bộ cơ quan. Triển khai thực hiện nội dung cam kết của người đứng đầu cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp phục vụ chức năng quản lý nhà nước thuộc Bộ với Bộ trưởng, đảm bảo thực chất, hiệu quả gắn với trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu./.