ASEAN- đối tác thực lực trên bàn cờ quốc tế

>> ASEAN- 43 năm hình thành và phát triển

Vào thập niên 60 của thế kỷ trước, ở khu vực Đông Nam Á, bên cạnh làn sóng đấu tranh giải phóng của các dân tộc, là sự xung đột và nguy cơ xung đột cao giữa các quốc gia, cũng như sự can thiệp của các thế lực bên ngoài đe dọa tới lợi ích chung của khu vực. Trong bối cảnh đó, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (gọi tắt là ASEAN) được thành lập vào ngày 8/8/1967 nhằm tìm con đường hợp tác, đoàn kết giữa các quốc gia, gìn giữ hòa bình để tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội. Sư ra đời của ASEAN đánh dấu quyết tâm của các quốc gia Đông Nam Á muốn cùng xây dựng và chung sống hòa bình dưới một mái nhà chung.

Khi vừa thành lập, ASEAN mới chỉ có 5 thành viên là Thái Lan, Indonessia, Malaysia, Singapore và Philippines. Vì thế không nhiều người tin vào tương lai phát triển và thực lực của tổ chức này. Thế nhưng sau hơn 4 thập kỷ tồn tại, ASEAN từng bước hoàn thiện và chứng tỏ mình.

Đầu tiên là việc hoàn thành giấc mơ về một ASEAN gồm tất cả 10 quốc gia Đông Nam Á. Với dấu mốc này, ASEAN đã trở thành cơ chế hợp tác quan trọng nhất trong khu vực. Sự liên kết chặt chẽ và gia tăng hợp tác giữa các nước trong khuôn khổ ASEAN đang mang về nhiều lợi ích thiết thực trên tất cả các mặt từ chính trị, kinh tế tới văn hoá xã hội cho tất cả các thành viên và các cư dân trong khu vực.

Lợi ích mà ngôi nhà chung ASEAN mang lại là cơ hội hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư của một thị trường khoảng 600 triệu dân và của một khối kinh tế lớn, lại thuộc diện năng động nhất thế giới.

Lợi ích còn là cơ hội tự học hỏi, hỗ trợ lẫn nhau, qua đó thu hẹp nhanh khoảng cách phát triển trong nội khối. Lợi ích cũng thể hiện ở sự gia tăng nhanh hơn quá trình phân công lại lao động để mỗi quốc gia phát huy tối đa lợi thế so sánh của mình ở phạm vi khu vực và thế giới.

Lợi ích còn nằm ở chỗ ngôi nhà chung này đang tạo môi trường rất tốt cho giao lưu dân sự, giao lưu văn hóa, văn minh giữa các công dân của khối ASEAN. Qua đó các dân tộc, các công dân thêm hiểu biết, thông cảm, đoàn kết với nhau, đóng góp, du nhập và làm giàu giá trị văn hóa, tinh thần của cả khu vực Đông Nam Á.

Chúng ta đang chứng kiến một quá trình mà các quốc gia ASEAN ngày càng chia sẻ nhiều giá trị chung, hay nói một cách khác là lợi ích riêng của từng quốc gia đang ngày càng gặp nhau trong những lợi ích chung của cả khối.

Và cũng bởi vậy, ASEAN đã trở thành một đối tác có thực lực trên bàn cờ quốc tế. Được tất cả các nước lớn trên thế giới coi trọng, và được tất cả các tổ chức chính trị đa phương quốc tế coi là một đối tác giàu năng lực.

Đây cũng là lúc ASEAN bước tiếp sang một giai đoạn mới, giai đoạn phát triển trong khuôn khổ một văn kiện pháp lý chung đầu tiên, đó là Hiến chương ASEAN. Sự ra đời của Hiến chương ASEAN chứng tỏ các nước thành viên đã nhìn thấy rõ ràng con đường cần đi để kiến tạo tương lai thịnh vượng.

Những bước tiến ngoạn mục này là điều mà chính bản thân ASEAN cũng khó mà tưởng tượng ra cách đây 43 năm.

Điều đó chứng tỏ, chỉ có sự tự nhận thức và tích cực thay đổi, ASEAN mới đối phó được với những thách thức mang tính toàn cầu và phát triển được trong xu thế toàn cầu hóa. Đây là con đường đúng đắn để duy trì an ninh, hòa bình cho sự phát triển hài hòa, bền vững của cả khu vực.

Thời gian Việt Nam tham gia ASEAN tuy chưa phải là dài, song dấu ấn Việt Nam trong ngôi nhà chung ASEAN là rất rõ ràng và tích cực. Sự trưởng thành của ASEAN trong 15 năm qua không thể thiếu vai trò của Việt Nam và những thành tựu về kinh tế và xã hội mà Việt Nam có được trong thời gian này cũng có dấu ấn của ASEAN. Điều này đang được thể hiện rất rõ khi chúng ta đảm đương cương vị Chủ tịch ASEAN vào năm 2010. Trên cương vị này, Việt Nam đã, đang tích cực làm việc cùng các nước trong khu vực để hiện thực hóa những mục tiêu tốt đẹp trong Hiến Chương ASEAN, đưa ASEAN trở thành cộng đồng hòa bình, hạnh phúc và thịnh vượng./.