Bảo vệ quyền con người, quyền công dân

Sau nhiều kỳ họp Quốc hội, sau khi tổng hợp hơn 26 triệu lượt ý kiến đóng góp, sáng nay (28/11) Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 13 thông qua Hiến pháp 1992 (sửa đổi). Trong nhiều điểm mới của Hiến pháp sửa đổi, có thể nói, lần đầu tiên quyền cơ bản của con người, quyền công dân được thể hiên rõ nét nhất và là điểm mới nhất, kế thừa, phát huy từ các bản Hiến pháp 1946, 1959, 1980 và 1992. Nó lại càng đặc biệt có ý nghĩa khi vừa qua, Việt Nam đã chính thức gia nhập Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc. Chính bởi vậy, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội lại càng lớn lao khi thay mặt 90 triệu dân cả nước biểu quyết thông qua bản Hiến pháp mới – Hiến pháp 2013.

Điểm nổi bật của Hiến pháp (sửa đổi) chính là đề cao hơn nữa quyền con người, quyền công dân (Ảnh minh họa)

Với 101 điều được sửa đổi, bổ sung, 12 điều mới và giữ nguyên 7 điều, Hiến pháp 1992 (sửa đổi) có 120 điều tập trung những vấn đề được hàng chục triệu người dân và các đại biểu Quốc hội quan tâm; trong đó ghi nhận nhiều nội dung đã được đề cập, quy định chặt chẽ hơn. Đó là đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền; là đổi mới thành phần kinh tế nhà nước và đổi mới pháp luật về đất đai; là nâng cao trách nhiệm của các cơ quan hành pháp, tư pháp, của các cá nhân khi được trao quyền. Và đặc biệt là những quy định nâng cao hơn nữa quyền – nghĩa vụ của con người, của công dân.

Một lần nữa phải khẳng định rằng, điểm nổi bật của Hiến pháp 1992 (sửa đổi) chính là đề cao hơn nữa quyền con người, quyền công dân. Nó được thể hiện bằng việc chương Quyền con người đã được đặt ở vị trí thứ 2, chỉ sau chương về chế độ chính trị, chế độ kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh quốc phòng, trước các chương quy định về các cơ quan nhà nước. Điều đó cho thấy, quyền công dân luôn được đặt lên hàng đầu. Và nó cũng khẳng định, Hiến pháp là đạo luật gốc, đạo luật cơ bản, thể hiện ý chí nguyện vọng của nhân dân, bởi nó đã kết tinh được cái hồn và tinh thần của hàng triệu lượt người dân nêu ý kiến, góp ý.

Không phải ngẫu nhiên, trong nhiều nội dung đổi mới, Hiến pháp lại đặc biệt coi trọng quyền con người. So sánh mới thấy, mỗi bản Hiến pháp sau, số lượng các điều khoản về quyền con người, quyền công dân đều nhiều hơn, mở rộng hơn, cụ thể hơn Hiến pháp trước, thể hiện sự kế thừa và phát triển trong điều kiện, hoàn cảnh mới của đất nước. Những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong nhiều năm qua, đảm bảo mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật, đảm bảo các quyền cơ bản của công dân, quyền con người đã nói lên thực tế đó.

Một điểm rất mới nữa trong Hiến pháp 1992 (sửa đổi) là đã không còn các quy định theo cách thức được Nhà nước thừa nhận các quyền con người, mà quyền con người ở đây được hưởng một cách mặc nhiên và Nhà nước phải có trách nhiệm đảm bảo cũng như phải bảo vệ cho những quyền đó được thực hiện trên thực tế. Quyền con người cũng là quyền công dân, nhưng phải có một sự phân định rạch ròi, những thứ mà mọi người được hưởng thì đó là nhân quyền; những gì công dân được hưởng thì đó là quyền công dân. Và mục đích tối thượng của Hiến pháp là được sinh ra để đảm bảo quyền con người, quyền công dân.

Trong nhiều năm qua, Việt Nam chịu những áp lực và luận điệu của những thế lực mang tên “nhân quyền” đặt điều, nói xấu Việt Nam vi phạm nhân quyền. Nhưng, với sự đồng thuận cao 184/193 phiếu bầu, Việt Nam đã trở thành thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc. Điều đó cho thấy các quyền cơ bản của con người, quyền công dân của Việt Nam đã và đang thực hiện trên thực tế, đã và đang được số đông các nước trên thế giới ghi nhận, ủng hộ và được Hiến pháp, pháp luật Nhà nước Việt Nam bảo vệ.

Điều đó cũng được thể hiện trong việc Hiến pháp đã tiếp thu quy định của Công ước quốc tế về quyền chính trị, dân sự; quyền kinh tế, văn hóa và tuyên ngôn nhân quyền năm 1948. Sự tiếp thu này là  phù hợp với thời kỳ toàn cầu hóa, và để những quy định về quyền con người, quyền công dân trong Hiến pháp được đầy đủ hơn. Đây cũng là điều kiện để Việt Nam thực hiện tốt các nghĩ vụ và cam kết của một quốc gia thành viên Hội đồng Nhân quyền và thành viên Liên Hợp quốc trong nhiệm kỳ 2014 – 2016.

Hiến pháp là đạo luật cơ bản. Bởi vậy, một trong những sự kiện chính trị quan trọng hàng đầu của đất nước là sửa đổi Hiến pháp và các đại biểu Quốc hội khóa 13, với trọng trách được nhân dân giao phó thực hiện quyền “biểu quyết” thông qua. Hàng chục triệu người dân kỳ vọng vào một bản Hiến pháp mới – Hiến pháp 2013 – Hiến pháp thực sự dân chủ - Hiến pháp của nhân dân Việt Nam./.