Việt Nam - Ấn Độ: Những người bạn tin cậy và thủy chung

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Ấn Độ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thành công tốt đẹp, đem lại những xung lực mới để mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hữu nghị truyền thống, lâu đời, đối tác chiến lược Việt Nam- Ấn Độ.    

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trao đổi với Thủ tướng Manmohan Singh

Đến đất nước Ấn Độ vĩ đại là đến với quê hương của một trong những nền văn minh lâu đời nhất thế giới, rực rỡ với những cống hiến to lớn cho loài người về văn hóa, triết học, nghệ thuật  và tráng lệ với những công trình kiến trúc đặc sắc, đất nước của những vĩ nhân như: Tagore, Gandhi, Nehru.  Chuyến thăm cấp Nhà nước đến Ấn Độ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã được phía bạn mong chờ từ lâu.

Thủ tướng Manmohan Singh mô tả đón Tổng Bí thư sang thăm là đón “một người bạn, một nhà lãnh đạo của một đất nước đã trở thành biểu tượng của sự bền bỉ, quyết tâm và chủ nghĩa anh hùng cho nhiều thế hệ người Ấn Độ, một đất nước đang trở thành một nền kinh tế đầy sức sống nằm giữa một khu vực năng động”. 

Không chỉ là những nghi thức đón tiếp trọng thể, cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia, điều mà chúng tôi cảm nhận rất rõ khi được chứng kiến các cuộc hội đàm, hội kiến, tiếp xúc là tình cảm trọng thị chân thành, lòng tin và tôn trọng mà các bạn Ấn Độ dành cho Tổng Bí thư và đất nước Việt Nam. Đây là sự tiếp nối đẹp đẽ của quan hệ lâu bền giữa hai nước, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà Lãnh đạo Ấn Độ như Gandhi, Nehru đặt nền móng.

Đọc lại bài báo của Bác Hồ “Tình nghĩa anh em Việt - Ấn - Miên” với bút danh L.T đăng liên tục trên báo Nhân Dân từ số 1447 đến số 1474 viết về chuyến thăm Ấn Độ của Người từ ngày 5 đến 14/2/1958, chúng ta được biết những câu chuyện xúc động về tình cảm mà Chính phủ, nhân dân Ấn Độ dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh và Việt Nam, trong đó có chuyện từ năm 1947 khi Ấn Độ đang đấu tranh giành độc lập và Việt Nam đang bắt đầu kháng chiến, Thánh Gandhi đã kêu gọi nhân dân Ấn Độ đồng tình với nhân dân Việt Nam đang chiến đấu cho chính nghĩa. 

Chúng ta cũng còn nhớ chỉ một tuần sau ngày Giải phóng Thủ đô, ngày 17/10/1954, Thủ tướng Ấn Độ Jawaharlan Nehru là vị đứng đầu chính phủ nước ngoài đầu tiên tới thăm Việt Nam và gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhân dân Việt Nam cũng không bao giờ quên khẩu hiệu nổi tiếng ở Ấn Độ “tên Anh, tên Tôi, tên Chúng ta: Việt Nam, Việt Nam” thể hiện tình cảm đoàn kết, sát cánh của nhân dân Ấn Độ với Việt Nam trong cuộc chiến đấu gian khổ chống xâm lược nước ngoài, giành lại độc lập, thống nhất đất nước.  Mối quan hệ Việt Nam - Ấn Độ được cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng ca ngợi là “mối quan hệ trong sáng như bầu trời không một gợn mây”. 

Tổng Bí thư dự Diễn đàn doanh nghiệp Mumbai

Giờ đây, những yêu cầu của sự phát triển mạnh mẽ với nhiều triển vọng và không ít thách thức lại tiếp tục gắn kết hai dân tộc Việt Nam - Ấn Độ. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và các Nhà Lãnh đạo Ấn Độ đã đạt được nhiều thỏa thuận quan trọng mở rộng, làm sâu sắc quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước Việt Nam và Ấn Độ trên 5 trụ cột: chính trị; kinh tế, thương mại, đầu tư; quốc phòng-an ninh; giáo dục; khoa học-công nghệ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Đó là tăng cường quan hệ gắn bó, tin cậy về chính trị; đẩy mạnh trao đổi đoàn cấp cao và các cấp trên cả các kênh Nhà nước, Đảng và nhân dân. Đặc biệt, chúng ta xác định hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư là một ưu tiên cao trong quan hệ hai nước tới đây và đặt mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương lên 15 tỷ USD vào năm 2020. Đồng thời, hai bên mở rộng hợp tác văn hóa, du lịch, giáo dục, khoa học công nghệ. Trong chuyến thăm lần này, hai bên đã ký các hiệp định, thỏa thuận hợp tác trên các lĩnh vực thương mại, tài chính, năng lượng, hải quan, giao thông vận tải, giáo dục đào tạo, giao lưu nhân dân.

Trên bình diện đa phương, tôi và Ngài Thủ tướng chia sẻ nhiều quan điểm về các vấn đề quốc tế và nhất trí hai nước cần tăng cường hợp tác trên các diễn đàn quốc tế đặc biệt là trong khuôn khổ ASEAN - Ấn Độ, EAS, Liên Hợp Quốc, Phong trào Không Liên kết”.

Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh khẳng định, Việt Nam là một trụ cột quan trọng trong chính sách hướng Đông của Ấn Độ và rất quan trọng trong mối liên kết Ấn Độ - ASEAN; ủng hộ sự phát triển kinh tế của Việt Nam - một trong những quốc gia có nền kinh tế phát triển nhất trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương. 

Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Mumbai trao đổi với các doanh nghiệp tại Diễn đàn doanh nghiệp Mumbai

Là thành viên của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm Ấn Độ, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng nhìn nhận tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực thương mại và công nghiệp giữa hai nước còn rất lớn. Theo Bộ trưởng, sau chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sang Ấn Độ lần này, có rất nhiều xung lực mới để có thể thúc đẩy cho hoạt động thương mại. Ví dụ Tiểu ban hỗn hợp thương mại 2 nước đã được thành lập và họp ngay phiên thứ nhất ngay trước khi Tổng Bí thư đặt chân đến thủ đô New Dehli. Hay như việc các dự án đầu tư của Ấn Độ, trong đó có dự án Nhà máy nhiệt điện Long Phú 2 công suất 1320MW tại Sóc Trăng do Tập đoàn TATA của Ấn Độ thực hiện cũng thúc đẩy hoạt động thương mại của cả hai bên.

Đồng tình với những đánh giá của Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, ông S. Kuppuswamy thuộc Công ty Shapoorji Pallonji & Co Ltd nhìn nhận, Ấn Độ hiện nay là 1 trong 10 đối tác thương mại quan trọng và lớn nhất của Việt Nam. Mục tiêu kim ngạch thương mại của hai nước đạt 7 tỷ USD vào năm 2015 sẽ đạt được.

Ông S. Kuppuswamy cho biết: “Việt Nam tiếp tục là điểm đến đầu tư hấp dẫn của các Tập đoàn và công ty hàng đầu của Ấn Độ trong các lĩnh vực dầu khí, thép, thủy điện, mía đường, cà phê, chè, chế biến thực phẩm”.

Còn ông Ramu S Deora, Chủ tịch Diễn đàn xúc tiến thương mại của Liên đoàn các Phòng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ, Chủ tịch Liên đoàn các tổ chức xuất khẩu Ấn Độ, hoan nghênh kết quả chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và bày tỏ: Cộng đồng doanh nghiệp Ấn Độ sẽ quyết tâm góp sức để phát triển quan hệ giữa hai nước vì sự thịnh vượng của cả Ấn Độ và Việt Nam.

Ông Ramu S Deora đề xuất việc mở một Khu Công nghiệp Ấn Độ tại Việt Nam dành cho công nghiệp nhẹ, may mặc, dệt hoặc dược phẩm. Đồng thời ông Ramu S Deora cũng mong sẽ có nhiều doanh nghiệp Việt Nam sang làm ăn, đầu tư ở Ấn Độ.

Có một điểm rất đáng chú ý là hiện nay, giữa Việt Nam và Ấn Độ vẫn chưa có đường bay thẳng. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới quan hệ kinh tế, thương mại, du lịch và giao lưu giữa hai nước. Ông Ramu S Deora vừa có chuyến thăm tới Việt Nam cách đây ít ngày đã chia sẻ mong muốn nếu có đường bay thẳng thì từ Ấn Độ tới Việt Nam chỉ mất khoảng hơn 4 giờ.

Việc Việt Nam và Ấn Độ đã ký Hiệp định Vận chuyển Hàng không trong chuyến thăm lần này sẽ mở ra những triển vọng hợp tác 2 nước về kinh tế nói chung, nhất là về đầu tư và du lịch. Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải - Đinh La Thăng: Đối với ngành Giao thông vận tải, cùng với hợp tác về hàng không thì sắp tới sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đóng tàu, sửa chữa tàu, đào tạo thuyền viên; hợp tác trong ngành đường sắt - một thế mạnh của Ấn Độ và Việt Nam thì đang có nhu cầu phát triển.

Tại cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Manmohan Singh, hai Nhà lãnh đạo nhấn mạnh hợp tác quốc phòng, an ninh sẽ tiếp tục là trụ cột quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Nói về điều này, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết: Hợp tác tốt đẹp về chính trị và các mặt giữa hai nước tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác quốc phòng - an ninh. Đối với Ấn Độ thì sẽ tập trung vào hợp tác về đào tạo, khắc phục hậu quả chiến tranh, rà phá bom mìn, công nghiệp quốc phòng. Trao đổi kinh nghiệm về gìn giữ hòa bình mà Việt Nam chuẩn bị tham gia cũng là một ưu tiên.

Trong chuyến thăm này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng có các cuộc tiếp xúc, tăng cường quan hệ với các chính đảng Ấn Độ. Theo Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân: Đảng ta có quan hệ nhiều năm với các chính đảng ở Ấn Độ rồi. Lần này Tổng Bí thư sang gặp tất cả lãnh đạo các đảng lớn ở Ấn Độ như Đảng Quốc đại, Đảng Nhân dân, Đảng Cộng sản, Đảng Cộng sản Mác-xít. Tất cả các Đảng trong các cuộc trao đổi tiếp xúc đều đánh giá cao vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam, đánh giá cao thành tựu đổi mới và kinh nghiệm của Việt Nam, đều mong muốn thúc đẩy thực chất quan hệ giữa các đảng phái với Đảng Cộng sản Việt Nam;tất cả đều cam kết và ủng hộ góp phần vào việc tăng cường quan hệ với Việt Nam.

Gặp Tổng Bí thư, bà Meira Kumar, Chủ tịch Hạ viện Ấn Độ cho biết, trong Hạ viện có đại diện của 39 đảng phái, quan điểm khác nhau nhưng đều ủng hộ quan hệ với Việt Nam. Chắc hẳn đây không phải là điều tự nhiên mà phải xuất phát từ những nguồn gốc sâu xa.

Đến Ấn Độ, chúng tôi được biết có tới hai đại lộ mang tên Hồ Chí Minh ở thủ đô New Dehli và ở thành phố Calcutta, nay là Kolkata. Đó là chưa kể đến những "Công viên Hồ Chí Minh", "Công viên Hòa bình Hồ Chí Minh" được đặt ở nhiều bang khác ở quốc gia Nam Á này. Đặc biệt, tại Ấn Độ, nhiều người thường gọi Chủ tịch Hồ Chí Minh là "Bác Hồ" như ở Việt Nam. Còn ở Việt Nam, ngay giữa lòng thủ đô Hà Nội cũng có 1 công viên rộng rãi, đẹp đẽ mang tên cố Thủ tướng Ấn Độ Indira Gandhi. Đây là những công trình mang tính biểu tượng cao cho mối quan hệ giữa Việt Nam và Ấn Độ.

Trong cuộc đời mình, đại thi hào Rabindranat Tagore đã từng tới Việt Nam. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhắc lại câu nói của Tagore “chiều sâu của tình hữu nghị không tùy thuộc vào chỗ quen biết lâu mau”. Còn Thủ tướng Manmohan Singh trích dẫn câu nói của một nhà sư Việt Nam “Có những lúc chúng ta có nhiều khả năng hơn là chúng ta tưởng”.

Tương lai tốt đẹp đang ở phía trước. Để đạt được điều đó sẽ phải nỗ lực, nỗ lực rất nhiều dựa trên một điểm tựa vô cùng quan trọng và chắc chắn: Việt Nam và Ấn Độ mãi là những người bạn tin cậy, thân thiết và thủy chung của nhau./.