Xung lực mới thúc đẩy quan hệ đối tác Việt Nam-Nhật Bản

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang hội đàm cùng Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong chuyến thăm Việt Nam đầu năm 2013 của Thủ tướng Nhật

Việt Nam và Nhật Bản chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 21/9/1973. Trải qua hơn 40 năm, quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa Việt Nam-Nhật Bản không ngừng được củng cố, phát triển mạnh trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, quốc phòng. Đặc biệt, năm 2009, quan hệ Việt Nam-Nhật Bản đã được nâng lên tầm cao mới với việc 2 nước xác lập khuôn khổ “Đối tác chiến lược vì hoà bình và phồn vinh ở châu Á”. Đây chính là cơ sở quan trọng thúc đẩy hợp tác sâu rộng và thực chất giữa 2 nước trên tất cả các lĩnh vực, trong đó nổi bật là sự tin cậy cao về chính trị được thể hiện qua các chuyến thăm và tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao hai nước diễn ra thường xuyên. Việc Thủ tướng Shinzo Abe chọn Việt Nam là nước đầu tiên đi thăm trong chuyến công tác nước ngoài ngay sau khi nhậm chức tháng 1/2013, cho thấy Nhật Bản hết sức coi trọng thúc đẩy quan hệ với Việt Nam.

Cùng với Ủy ban hợp tác Việt Nam - Nhật Bản, các cơ chế đối thoại trên các lĩnh vực hợp tác cụ thể đã được hình thành, hợp tác giữa các Bộ, ngành ngày càng mở rộng, có hiệu quả thiết thực. Hai bên cũng tích cực phối hợp tại các diễn đàn, tổ chức quốc tế và khu vực như Liên Hợp Quốc, ASEAN, APEC, hợp tác Mekong - Nhật Bản… Đáng chú ý, Nhật Bản là nước đầu tiên ký Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Việt Nam. Năm 2008, hai nước ký Hiệp định đối tác kinh tế Việt-Nhật (VJEPA). Trong chuyến thăm Nhật Bản của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh vào tháng 4/2009, hai bên đã ra Tuyên bố chung và khẳng định xây dựng “Quan hệ đối tác chiến lược vì hoà bình và phồn vinh ở Châu Á”.

Không chỉ có mối quan hệ hữu nghị truyền thống bền chặt, mà quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Nhật Bản cũng đã không ngừng phát triển. Nhật Bản là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, nhà đầu tư số 1 tại Việt Nam và là nước G7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam (tháng 10/2011). Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất; là đối tác thương mại song phương thứ 4 đối với Việt Nam. Tính đến hết năm 2013, Nhật Bản cam kết tài trợ cho Việt Nam 23 tỷ USD vốn vay ODA, tổng vốn FDI đăng ký đạt hơn 34,5 tỷ USD. Kim ngạch thương mại 2 chiều năm 2013 đạt trên 25 tỷ USD. Các công trình đường giao thông, bến cảng…trên đất nước Việt Nam phần lớn có dấu ấn ODA của Nhật Bản.

Bên cạnh việc hỗ trợ nguồn lực, Nhật Bản còn đồng hành với Việt Nam trong xây dựng cơ chế, chính sách nhằm phát triển kinh tế - xã hội. Hai nước đã cơ bản hoàn thành giai đoạn 4 Sáng kiến chung Việt Nam-Nhật Bản về cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam và thỏa thuận khởi động 5 Sáng kiến chung trong năm 2013. Lãnh đạo hai nước đã thỏa thuận tiếp tục hợp tác triển khai nhiều chương trình, dự án quan trọng như Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam-Nhật Bản hướng đến năm 2020 tầm nhìn đến 2030, hai bên đang tiến những bước vững chắc trong việc thực hiện mục tiêu đề ra trong Tuyên bố chung năm 2011 là tăng gấp đôi kim ngạch thương mại sau 10 năm. Trong điều kiện cả hai nước có nhiều tiềm năng lớn cho hợp tác cùng có lợi và trong bối cảnh khu vực và quốc tế hiện nay, nguyện vọng và quyết tâm hợp tác của hai bên gặp nhau sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho quan hệ hai nước cũng như mang lại ý nghĩa quan trọng trong chính sách đối ngoại của cả hai nước.

Chuyến thăm Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang lần này là sự kiện có ý nghĩa chính trị quan trọng trong quan hệ 2 nước, nhằm tăng cường sự tin cậy chính trị giữa Việt Nam-Nhật Bản và sự phối hợp giữa 2 nước trong các vấn đề quốc tế và khu vực; thúc đẩy hợp tác với Nhật Bản trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, ODA, khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, nông nghiệp.

Chúng ta tin tưởng, chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Nhật Bản lần này chắc chắn sẽ làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa lãnh đạo cấp cao và nhân dân 2 nước; tạo thêm xung lực mới, thúc đẩy sự hợp tác toàn diện, sâu rộng giữa hai nước trên tinh thần đối tác chiến lược, vì lợi ích của Việt Nam và Nhật Bản, vì hòa bình và phồn vinh ở khu vực và trên thế giới./.