Cuộc đối thoại xúc động với phạm nhân may mắn thoát án tử

 

Bố mẹ kính yêu của con!

...Ngày con bị bắt, con nghĩ cuộc đời mình đã kết thúc. Con chán nản và rơi vào cảnh tuyệt vọng. Chắc bố mẹ cũng đã biết vì sao rồi? Con là một đứa con bất hiếu hư hỏng, nói thẳng ra là một thằng buôn bán ma túy. Một đứa con đã sa chân vào vũng bùn tội lỗi. Kể từ ngày con đi tù, con sống mà như đã chết. Con sống lay lắt giữa thế giới của những người đi tù. Con đã gieo vào gia đình mình và cho bố mẹ nỗi nhục nhã đau đớn. Con biết con không phải là một con người đúng nghĩa nữa rồi!

Đó là những dòng thư được viết ra của phạm nhân Sùng A Mua gửi về cho bố mẹ. Để có thể viết ra những dòng chữ mạch lạc liền nghĩa này, Sùng A Mua đã phải sống trong một khoảng thời gian dài của nỗi sợ sệt và ám ảnh. Một khoảng thời gian mà cái chết luôn “treo lơ lửng trên đầu” của phạm nhân này. Chỉ đến khi nghe quyết định của Chủ tịch nước chấp nhận ân giảm án tử hình xuống chung thân, Sùng A Mua mới thực sự tin mình đã giữ lại được mạng sống.

Sùng A Mua là người dân tộc Mông, sinh ra tại bản Pu Cai, xã Pu Nhi, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên. Năm nay Mua vừa tròn 29 tuổi, nhưng Mua đã sớm phải chịu bản án cao nhất của pháp luật là tử hình, do dính líu đến đường dây vận chuyển và buôn bán ma túy xuyên quốc gia.

Giống như đa phần đồng bào khác ở tỉnh Điện Biên, gia đình Sùng A Mua rất đông người. Mua là con thứ 5 trong số cả thảy 10 anh, chị em. Mặc dù được bố mẹ cố gắng cho ăn học đến nơi đến chốn, nhưng do không chịu được vất vả, Sùng A Mua đã nhanh chóng đầu hàng trước “cái đói”, “cái khổ”.

Bám bản bám trường đến lớp 9, Mua bỏ học để cưới vợ. Mua suy nghĩ rất đơn giản, muốn thoát khỏi cái nghèo thì bằng mọi cách phải lấy cho bằng được một “đứa vợ” để cả hai cùng nhau làm ăn chăm lo cho cuộc sống.

Không lâu sau khi lập gia đình, vợ Sùng A Mua đã có bầu. Đối với nhiều người thì đây là một niềm vui không gì có thể diễn tả được, nhưng đối với Mua thì đó lại là một gánh nặng. Nghĩ đến cảnh gia đình sắp có thêm miệng ăn mà thóc gạo trong nhà cứ thưa thớt dần, Sùng A Mua tỏ ra ra chán nản và bắt đầu giao du với đám bạn xấu.

Để có tiền, Mua chấp nhận đi lấy heroin ở khu vực biên giới Việt - Lào cùng các đối tượng là Hạng Vạng Mua, Sùng A Dũng và Sùng A Chính. Đứng phía sau giật dây cho băng nhóm vận chuyển và mua bán heroin xuyên quốc gia này là một đối tượng có tên Chấu Seo Dìn. Mỗi lần cần nguồn heroin, Chấu Seo Dìn lại liên hệ và đưa tiền cho Sùng A Mua nhờ sang Lào lấy hàng.

Sau vài chuyến vận chuyển heroin chót lọt, thấy đồng tiền kiếm ra một cách quá dễ dàng, Sùng A Mua bắt đầu mơ tưởng đến một cuộc sống sung túc mà không ngờ bản án tử hình sắp ập đến bên mình lúc nào không biết.

Trong chuyến hàng thứ 3, Sùng A Mua và đồng bọn đã vận chuyển 3 bánh heroin từ Lào về Việt Nam. Khi đang tìm cách đưa số heroin về tỉnh Điện Biên để tiêu thụ, các đối tượng đã bị lực lượng biên phòng cửa khẩu Tây Trang phát hiện và bắt giữ. Trong số 4 đối tượng buôn bán “cái chết trắng”, thì có 2 kẻ phải lĩnh án tử hình và 2 kẻ phải lĩnh án tù chung thân.

Đứng trước vành móng ngựa nghe tòa tuyên án, Sùng A Mua không tin những gì mình đang nghe là sự thật. Mua ngơ ngác tìm kiếm một sự cảm thông tha thứ rồi ngã quỵ khi nhận ra cái chết đang cận kề. Cứ mỗi giây mỗi phút trong trại tạm giam trôi qua, Sùng A Mua biết rằng cuộc sống của mình đang dần ngắn lại.

Khi bị dồn đến bước đường cùng, bản năng sinh tồn đã mách bảo Mua phải tìm mọi cách để thoát khỏi án tử. Mua không muốn chết. Mua muốn quay về bản làng để được nghe tiếng chim hót, được vượt đèo lội suối và quan trọng nhất là được nhìn mặt đứa con gái mà vợ mình vừa sinh hạ.

Với chút ít hiểu biết về pháp luật, Sùng A Mua đã viết đơn xin tha tội chết gửi đến Chủ tịch nước. Biết rằng hy vọng sống rất mong manh, nhưng Mua vẫn chờ đợi và tin tưởng “ánh sáng nơi cuối đường hầm” sẽ lóe lên với bản thân mình.

1 năm, 2 năm rồi 3 năm đợi chờ trong mòn mỏi, khi cảm xúc của bản thân bắt đầu trơ lì với cái chết thì cũng là lúc Sùng A Mua mới nhận được thứ mình cần. Đó là quyết định của Chủ tịch nước đồng ý ân giảm cho Mua từ án tử hình xuống án chung thân.

Chúng tôi gặp Sùng A Mua trong một ngày đầu hè oi bức ở trại giam Nam Hà. Với chất giọng lơ lớ vì chưa nói sõi tiếng Kinh, Mua đã chia sẻ những suy nghĩ chân thực nhất của một phạm nhân thoát án tử. Một cuộc đối thoại đặc biệt đã được bắt đầu như vậy!

PV: Trước khi vận chuyển và mua bán ma túy, anh có nghĩ đến tác hại của ma túy cho xã hội và sẽ nghĩ đến một ngày mình sẽ bị bắt và trả giá cho hành vi này?

Phạm nhân: Lúc đấy do mình ít hiểu biết về pháp luật. Không biết là buôn bán ma túy sẽ bị bắt và vi phạm pháp luật. Do ở gần khu vực biên giới và bị kẻ xấu nó dụ dỗ, lôi kéo vào con đường phạm tội. lúc bị bắt vào trong trại mới biết là pháp luật và nhà nước cấm không cho buôn bán ma túy vì tác hại cho bản thân con người và cho xã hội. Lúc ở ngoài xã hội mình không biết điều đó! Khi đi buôn ma túy kẻ xấu đưa tiền nói mua hộ người ta, nghĩ kiếm được tiền thì cứ đi. Người ta cho bao nhiêu tiền thì mình cầm bấy nhiêu tiền thôi.

PV: Đi buôn ma túy tự nhiên trong nhà có nhiều tiền hơn thì anh dùng số tiền đó vào việc gì? Gia đình có biết việc anh vi phạm pháp luật như vậy để khuyên răn dừng lại?

Phạm nhân: Vợ con không biết chuyện mình đi buôn ma túy, mình có tiền cũng không đưa cho vợ. Mình mua quần áo, mua giày dép, điện thoại mua đồng hồ cho vợ thế là hết tiền. Vợ hỏi thì mình bảo là, hỏi cái gì mà nhiều thế? Hỏi lắm thế? Cứ có tiền là giàu thôi, có tiền là mua thôi.

PV: Từ ngày chấp hành án, anh có thường xuyên giữ liên lạc với vợ con mình không?

Phạm nhân: Trước đấy vợ bảo dù mình đi tù bao nhiêu năm, 30 năm hay 100 năm thì vợ vẫn chờ đợi. Nhưng sau nghĩ lại mình bảo thôi. Vào đây mới hiểu là ở tù lâu quá, nếu vợ không chờ đợi được thì để vợ đi bước nữa. Cũng nghĩ ngày về còn xa vời, viết thư về bảo vợ viết đơn xuống ký đơn ly hôn cho vợ. Có ai xứng đáng làm người chồng tốt cho vợ thì vợ cứ đi bước nữa.

PV: Khoảng thời gian chờ đợi lệnh ân giảm của Chủ tịch nước, đã bao giờ anh nghĩ mình sẽ hết cơ hội được sống?

Phạm nhân: Tự nhiên đang yên đang lành không biết gì về ma túy, chỉ vì một chốc một lát mà mang họa cho mình, mang án tử hình, treo cái biển đỏ trước chán nên sợ. Không biết ngày nào, tháng nào ra pháp trường nên sợ lắm.

Chỉ mong chờ ngày gia đình viết đơn gửi Chủ tịch nước để mong được tha tội chết xuống án chung thân. Lúc đấy chỉ mong mình đi tù chung thân, tù cả đời miễn không chết là được. Không được xuống án cũng được, lúc đấy mình cũng chấp nhận vui vẻ như thế.

PV: Anh nhận được quyết định ân giảm của Chủ tịch nước trong hoàn cảnh nào và lúc đó cảm xúc của anh có bị tác động mạnh không, khi biết mình thoát án tử?

Phạm nhân: Được khoảng 18, 19 tháng gì đấy không thấy lệnh tha thì cũng sợ. Tự hỏi sao lâu thế không thấy lệnh tha của Chủ tịch nước? Chỉ sợ người ta đưa mình đi bắn. Sợ nhà nước và pháp luật đưa mình ra pháp trường để thi hành án.

Vào một buổi chiều, khi có kẻng báo thức thì mình đi làm việc. Gặp cán bộ bảo là, anh Mua này, hôm nay chắc có tin vui đấy. Lúc đấy mình cũng không biết có chuyện gì. Sau đó, khi vào phòng làm việc có cả cán bộ trưởng quản giáo, ông Phó Ban giám thị bảo là, bây giờ mày thoát chết rồi, mày cười một phát thật to cho tao xem nào. Lúc đấy mình cũng sướng quá nhưng chả cười được. Ông Phó Ban giám thị đọc lệnh ân giảm cho mình thì mình lại về buồng. Cảm xúc rất khó tả!

PV: Lá thư anh gửi về cho bố mẹ đã phải viết trong bao lâu? Khi viết lá thư đó điều gì khiến anh suy nghĩ nhiều nhất?

Phạm nhân: Mình viết trong 1 tuần mới xong. Nghĩ từng chữ từng câu một để xin lỗi bố mẹ. Bố mẹ nuôi mình khôn lớn mà mình không lo được cho bố mẹ. Mình đi vi phạm pháp luật, mình bị giam trong môi trường này thì bố mẹ ở nhà khổ.

PV: Không cần qua trang thư, nếu như có cơ hội được nói trực tiếp với bố mẹ mình ngay tại giờ phút này, thì anh sẽ nói điều gì?

Phạm nhân: Bây giờ con đã chấp hành án xong rồi. Nếu ra trại con sẽ cố gắng bù đắp lại những gì mà con đã bỏ rơi bố mẹ và con nhỏ của con cho bố mẹ nuôi. Tất cả những gì từ to nhất đến nhỏ nhất con sẽ không làm cho bố mẹ khổ nữa. Con cũng hứa rằng không bao giờ làm việc gì sai trái và vi phạm pháp luật nữa. Con sẽ là một người công dân lương thiện.

PV: Đối với những đồng bào còn đang mê muội chạy theo đồng tiền từ việc buôn bán heroin, sớm muộn gì họ cũng sẽ phải trả giá trước pháp luật. Anh có lời khuyên gì cho họ để không bước vào vết xe đổ của mình?

Phạm nhân: Thôi! Ma túy là cái chất kích thích gây hại cho con người. Một tệ nạn xã hội vi phạm rất là lớn cho xã hội nên là ai buôn ma túy sẽ bị dính vào pháp luật. Cán bộ, nhà nước mà bắt được thì sẽ bị đi chấp hành án như tôi. Lúc đấy vào trong trại giam thì mới biết xa nhà xa xa cửa, xa bố mẹ anh chị em trong gia đình mới hối hận, ân hận suốt đời. Ăn không ăn được ngủ không ngủ được, khóc không khóc được. Nghĩ nhiều cái mà không nói được cho ai.

Một lần nữa được chứng kiến lại những dòng chữ gửi về cho bố mẹ, Sùng A Mua đã không giấu nổi sự xúc động. Những dòng chữ của một con người đã từng cận kề với cái chết vừa ẩn khuất một nỗi niềm khó tả, vừa dâng trào lên những xúc cảm chân thật nhất!

Bố mẹ kính yêu của con!

…Ngày con bị bắt, con nghĩ cuộc đời mình đã kết thúc. Con chán nản và rơi vào cảnh tuyệt vọng. Chắc bố mẹ cũng đã biết vì sao rồi? Con là một đứa con bất hiếu hư hỏng, nói thẳng ra là một thằng buôn bán ma túy. Một đứa con đã sa chân vào vũng bùn tội lỗi. Kể từ ngày con đi tù, con sống mà như đã chết. Con sống lay lắt giữa thế giới của những người đi tù. Con đã gieo vào gia đình mình và cho bố mẹ nỗi nhục nhã đau đớn.

…9 năm con ở trại, con luôn tự hỏi bố mẹ đã sống như thế nào? Đã chịu đựng việc đó ra sao? Tất cả những quá khứ đó con đều đã gạt sang một bên. Mục đích lúc này của con là phải phấn đấu cải tạo tiến bộ chấp hành nghiêm nội quy, quy chế trại giam để sớm được giảm thời hạn chấp hành án. Với con đây là con đường duy nhất để sớm trở về với bố mẹ. Bố mẹ ở nhà mùa đông nhớ mặc ấm kẻo lạnh bố mẹ nhé! Chẳng mấy rồi cũng đến ngày thu quá tuổi. Bố mẹ cứ yên tâm rồi sẽ đến ngày con trở về!