14 hộ dân ở thành phố Hạ Long phải di dời khẩn cấp do nằm cạnh mỏ đất sét

Tranh thủ lúc trời còn tạnh ráo, bà Lưu Hồng Liên (tổ 6, khu 3B, phường Giếng Đáy) nhanh chóng thu dọn nốt những đồ sinh hoạt của gia đình để di dời đến nơi an toàn. Toàn bộ ngôi nhà cấp 4 rộng khoảng 70m2 của gia đình bà bị nứt toác, không đủ an toàn để 4 thành viên sinh hoạt.

“Nhà tôi xuất hiện những vết nứt này cũng được vài tháng, ban đầu chỉ có nứt bé, rạn nứt quá nhỏ thì gia đình vẫn phải chắp vá vào để ở tạm. Bây giờ nứt từ trên xuống dưới, từ ngang từ dọc, từ nền nhà, từ mái thì không an toàn cho bản thân mình thì bắt buộc phải di chuyển. Bây giờ chúng tôi phải đi thuê nhà vì chưa có nhà”, bà Liên nói.

Cách đó chỉ vài bước chân là từ đường của gia đình chồng bà Lưu Hồng Liên. Đây là ngôi nhà gần khu vực khai thác mỏ đất sét Công ty cổ phần Gốm Xây dựng Giếng Đáy và bị ảnh hưởng rõ nét nhất của hoạt động khai thác của Công ty. Các mảng vườn bị trồi lên, sụt xuống do đất bị chia cắt, riêng từ đường bị đổ nghiêng, trụ nhà bị xiêu vẹo, phá vỡ kết cấu ngôi nhà từ 6 tháng trước nhưng vẫn chưa có đơn vị nào đứng ra bồi thường hay hỗ trợ tiền thuê nhà cho gia đình.

“Tôi trông nom từ đường của bố mẹ. Nhà tôi sụt lún cách đây khoảng 6 tháng và di dời đi rồi. Phường bảo nhà nứt to, không ở được, nên di dời nhưng chưa có ai đền bù và hỗ trợ tiền thuê nhà gì cả. Tôi đề nghị chính quyền và đơn vị khai thác xem xét và bồi thường cho gia đình tôi”, ông Nguyễn Ngọc Tuyết, chồng bà Liên kể.

Cùng cảnh với gia đình ông Tuyết là 13 hộ dân khác cùng trên đồi Tên Lửa, thuộc tổ 6 khu 3B, phường Giếng Đáy nằm sát ngay khu vực mỏ khai thác sét của Công ty cổ phần Gốm Xây dựng Giếng Đáy. Nhà nào cũng bị sụt lún, ít thì kéo nhà 4 tầng nghiêng, lún sụt một phần đất vườn, nhiều thì có nhà nứt toác, tách hẳn sân với nhà, nhét vừa viên gạch đỏ, làm méo đường giao thông và dự báo có thể đổ sập bất cứ lúc nào nhất là khi bão số 3 đang gây mưa tại Quảng Ninh.

Một số hộ dân ở đây bức xúc:

- “Tôi ở đây từ 1985 và đây là lần thứ 2 Công ty gốm làm sạt lở nhà tôi chứ không phải lần đầu tiên”.

- “Theo tôi là một người dân, tôi quan sát là do nhà máy gạch đã khai thác quá sâu và làm sạt lở”.

- “Bây giờ dân cũng ăn không ngon ngủ không yên, ngồi trong nhà đã không thấy yên tâm. Rồi phường hỗ trợ 12 nhà để ở tạm nhưng không có một cái gì sinh hoạt cơ bản còn con cái học hành, chúng tôi thì nghỉ việc rất bất an”.

Nhận được phản ánh của người dân, UBND phường Giếng Đáy đã kiểm tra hiện trạng, yêu cầu dừng ngay việc khai thác đất sét tại mỏ của Công ty cổ phần Gốm xây dựng Giếng Đáy.

Theo báo cáo của UBND phường: Trước đó, ngày 31/5/2022, Đoàn giám sát Ban Kinh tế - xã hội Hội đồng nhân dân phường Giếng Đáy khóa X tổ chức giám sát về việc triển khai thực hiện các biện pháp trong phòng, chống sạt lở đất tại tổ 6 khu 3B, tổ 7 khu 5, phường Giếng Đáy do Công ty cổ phần Gốm xây dựng Giếng Đáy khai thác đất sét gây ra. Tuy nhiên, Công ty chưa có biện pháp khắc phục triệt để, mới đổ đất hoàn nguyên được khối lượng một phần nhỏ của moong khai thác đất sét.

Trong đợt mưa lớn của bão số 2 vừa qua, các hiện tượng nứt, gãy càng rõ ràng, ảnh hưởng tới tính mạng và tài sản của nhà dân. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho, UBND phường Giếng Đáy đã yêu cầu 14 hộ dân di dời khẩn cấp trước khi bão số 3 đổ bộ.

“Trước tiên, để đảm bảo an toàn cho nhân dân, UBND phường đã cử các lực lượng dân quân, đoàn thanh niên của phường hỗ trợ các hộ dân và đẩy mạnh công tác tuyên truyền các hộ dân chủ động di dời khỏi khu vực nguy hiểm. Sau khi nhận được phản ánh và UBND phường đã làm việc thì hiện tại Công ty cổ phần gốm xây dựng Giếng Đáy đang dừng khai thác và có biện pháp hoàn nguyên hiện trạng”, ông Phạm Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND Phường Giếng Đáy nói.

Mỏ đất sét này được UBND tỉnh Quảng Ninh giao cho Công ty cổ phần Gốm xây dựng Giếng Đáy khai thác từ năm 1967, năm 1997 được cấp phép lần nữa và năm 2015 được gia hạn đến ngày 31/12/2024 với diện tích khai thác 11,6ha; công suất khai thác 70.000 m3/năm, độ sâu cho phép âm 20 m. Thực tế, moong khai thác đất sét là hồ nước rộng khoảng 260m2, chiều dài khoảng 300m, sâu khoảng 10m... Điều đáng nói là các hộ dân này nằm ở phía trên đồi, mỏ đất sét nằm ở phía dưới.

Bà Phạm Thị Thế, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Gốm xây dựng Giếng Đáy cho rằng: “Người dân xây dựng nhà cách đây chỉ 4,5 năm trên đồi dốc như vậy, công ty chúng tôi đã khai thác mấy chục năm nay rồi chứ không phải bây giờ mới khai thác. Bây giờ do mưa lũ sạt lở thì có thể bị ảnh hưởng. Nếu nguyên nhân được xác định là hoạt động khai thác của công ty thì công ty sẽ hỗ trợ di dời và làm theo quy định của pháp luật”.

Bà Phạm Thị Thế cho biết thêm việc sụt lún tại khu vực này cần xem xét chính xác là trách nhiệm của đơn vị nào bởi trước đó gần khu vực này có việc thi công nút giao thông lên cầu Tình Yêu, phần có thể do mưa lớn của bão số 2 vừa qua.

Chính vì vậy, trong cuộc họp sáng 25/8, UBND thành phố Hạ Long đã yêu cầu các cơ quan chức mời đơn vị giám định độc lập vào làm việc để xác định lại ranh giới khai thác cũng như quy trình khai thác sét của Công ty cổ phần gốm xây dựng Giếng Đáy, qua đó xác định nguyên nhân và trách nhiệm của các bên liên quan, có phương án bồi thường và xử lý cho người dân.

Trong khi chờ thời gian để các cơ quan chức năng xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm gây ra sụt lún thì hàng loạt hộ dân tại tổ 6, khu 3B, phường Giếng Đáy nơm nớp lo sợ và chưa biết đi đâu về đâu khi ảnh hưởng của bão số 3, ở Quảng Ninh mưa lớn đang diễn ra trên diện rộng./.