Bài học từ trận đầu chiến thắng của Hải quân nhân dân Việt Nam

• Kỷ vật về Đoàn tàu Không số tại Bảo tàng Hải quân 
• Bản hùng ca về những chiến công thầm lặng

Ngày 2 và 5/8/1964, Hải quân nhân dân Việt Nam đã ra quân trận đầu, đánh đuổi tầu khu trục Ma-đốc của Hải quân Mỹ xâm phạm vùng biển Vịnh Bắc Bộ; đồng thời, phối hợp với quân và dân miền Bắc anh dũng chiến đấu, bắn rơi, bắn bị thương nhiều máy bay hiện đại, bắt sống phi công Mỹ. Chiến thắng trận đầu là một trong những chiến công oanh liệt đã đi vào lịch sử và trở thành niềm tự hào của lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam anh hùng.

Phóng viên VOV có cuộc trao đổi với Chuẩn đô đốc Đinh Gia Thật, Phó Chính uỷ Quân chủng Hải quân.

PV: Thưa ông, ngày 2 và 5/8 đã trở thành Ngày truyền thống chiến thắng trận đầu của HQNDVN và của quân, dân miền Bắc. Xin ông cho biết ý nghĩa lịch sử của chiến thắng này là gì?

Chuẩn Đô đốc Đinh Gia Thật: Chiến thắng ngày 2 và 5/8/1964 là trận đầu thử lửa của Hải quân nhân dân Việt Nam sau gần 10 năm thành lập. Hải quân nhân dân Việt Nam đã anh dũng chiến đấu đánh đuổi tàu Ma-đốc, bắn rơi nhiều máy bay và bắt sống giặc lái Mỹ đầu tiên trên miền Bắc, làm nên truyền thống đánh thắng trận đầu. Chiến thắng đó có ý nghĩa lịch sử to lớn, mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng của Hải quân nhân dân Việt Nam, niềm tự hào của bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng, cụ thể:

Thứ nhất: Đây là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần toàn dân tộc - là ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược; là biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất, của trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam được kế thừa và phát triển trong thời đại Hồ Chí Minh.

Chuẩn Đô đốc Đinh Gia Thật trả lời phỏng vấn phóng viên VOV

Thứ hai: Đây là thắng lợi của đường lối đúng đắn, sáng tạo, quyết tâm chỉ đạo chiến lược tài tình của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chiến tranh nhân dân “lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều” của Đảng và dân tộc ta. Là ý chí dũng cảm kiên cường, tinh thần chủ động, mưu trí sáng tạo, vượt qua khó khăn gian khổ ác liệt, tìm ra cách đánh có hiệu quả nhất đối với kẻ thù - được trang bị vũ khí hiện đại hơn ta gấp nhiều lần, khi chúng liều lĩnh xâm phạm chủ quyền vùng biển, vùng trời của Tổ quốc.

Thứ ba: Đó là chiến thắng mở đầu, tạo tiền đề thuận lợi, động viên khí thế tiến công để quân, dân miền Bắc đánh bại cuộc leo thang chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, bảo vệ vững chắc hậu phương lớn miền Bắc; khẳng định ý chí kiên cường, dũng cảm của dân tộc Việt Nam, một dân tộc nhỏ nhưng không chịu khuất phục, dám đương đầu và đánh thắng kẻ thù xâm lược.

PV: Xin ông cho biết những bài học kinh nghiệm lịch sử của chiến thắng trận đầu là gì?

Chuẩn Đô đốc Đinh Gia Thật: Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964 đã để lại cho chúng ta nhiều bài học quý báu, vẫn còn nguyên giá trị cho hôm nay và mai sau, đó là:

Một là: Phải th­ường xuyên giáo dục, quán triệt sâu sắc tình hình nhiệm vụ, không ngừng nâng cao cảnh giác cách mạng, nắm chắc âm mưu thủ đoạn của địch, không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống.

Đây là kinh nghiệm quan trọng hàng đầu, là cơ sở nền tảng cho thắng lợi. Chính vì vậy cần phải thư­ờng xuyên giáo dục, quán triệt sâu sắc tình hình nhiệm vụ cách mạng, Quân đội, Quân chủng, đơn vị và truyền thống của dân tộc, đặc biệt là yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Chú trọng đi sâu vào quán triệt tình hình nhiệm vụ cụ thể của đơn vị, luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng sẵn sàng chiến đấu cao, xây dựng ý chí quyết tâm vư­ợt qua khó khăn gian khổ, thử thách, sẵn sàng chiến đấu hy sinh; tinh thần quả cảm, quyết chiến, quyết thắng kẻ thù. 

Hai là: Nêu cao tinh thần tự lực, tự c­ường, dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược. Biết khai thác những điểm yếu, sơ hở của địch và biết tận dụng thế mạnh cũng như vũ khí trang bị hiện có của ta để đánh địch.

Ba là: Phát huy sức mạnh tổng hợp, trong đó đặc biệt coi trọng công tác tổ chức lãnh đạo, chỉ huy và nắm chắc lực lượng, chỉ đạo chặt chẽ từng giai đoạn của cuộc chiến đấu, bảo đảm yếu tố bí mật bất ngờ, nắm vững thời cơ, vận dụng cách đánh hợp lý đạt hiệu quả cao:

Trước hết, phát huy vai trò của các tổ chức Đảng trong lãnh đạo xây dựng ý chí quyết tâm, xác định các chủ trư­ơng, biện pháp lãnh đạo, nhất là các ph­ương án chiến đấu, bảo đảm cho trận đánh giành được thắng lợi. Đồng thời cần phát huy vai trò của tổ chức chỉ huy và nắm chắc tình hình, xây dựng kế hoạch tác chiến. Việc quán triệt nhiệm vụ, tổ chức lực lư­ợng, tổ chức bảo đảm các mặt… phải được tiến hành nghiêm túc, đúng theo yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu và công tác đảm bảo bí mật của trận chiến đấu. 

Bốn là: Phải giữ vững tính tổ chức, tính kỷ luật, đoàn kết, hiệp đồng và làm tốt công tác chính sách trong chiến đấu:

Đây là nét đặc tr­ưng của Quân đội, đặc biệt trong chiến đấu, yêu cầu tính tổ chức tính kỷ luật càng phải được giữ nghiêm. Đồng thời xây dựng mối đoàn kết, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng trong tàu, trong biên đội, trong cụm chiến đấu, với các đơn vị bạn, với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phư­ơng và làm tốt công tác chính sách trong chiến đấu phải chu đáo, tỉ mỉ và chấp hành đúng nguyên tắc.

Năm là: Nhanh chóng làm chủ khoa học kỹ thuật quân sự, sử dụng có hiệu quả các loại vũ khí trang bị kỹ thuật hiện có. Th­ường xuyên giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên quốc phòng đi sâu vào nghiên cứu và làm chủ khoa học kỹ thuật, chuẩn bị và thực hiện tốt công tác bảo đảm phục vụ cho chỉ huy ra mệnh lệnh chính xác, giành thắng lợi; kịp thời rút kinh nghiệm, nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật qua từng trận đánh.

PV: Việc vận dụng bài học kinh nghiệm vào xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới được Quân chủng Hải quân thực hiện như thế nào, thưa ông?

Chuẩn Đô đốc Đinh Gia Thật: Quân chủng Hải quân đã và đang vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm ấy vào thực tiễn xây dựng các lực lượng trong Quân chủng, nhất là trong giai đoạn hiện nay, tập trung xây dựng Quân chủng Hải quân theo hướng hiện đại, đó là:

Xây dựng nhân tố chính trị, tinh thần cho bộ đội sẵn sàng đánh thắng chiến tranh kiểu mới trên hướng biển của các thế lực thù địch. Đặc biệt xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu, mà cốt lõi là tư tưởng “dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng”.

Thường xuyên quán triệt sâu sắc tình hình nhiệm vụ, làm cho bộ đội phân biệt rõ và nhận thức sâu sắc về đối tượng, đối tác; thường xuyên nắm chắc tình hình; chủ động xử lý có hiệu quả các tình huống theo đúng đối sách, không để bị động, bất ngờ; vừa kiên quyết, khôn khéo trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, vừa giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, không để nước ngoài tạo cớ, gây xung đột trên biển.

Tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện kỹ, chiến thuật, rèn luyện kỹ năng chiến đấu; coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật, nhất là vũ khí trang bị kỹ thuật hiện đại; sát với tình huống, phương án tác chiến, phù hợp với từng lực lượng. 

Đồng thời phối hợp với các tỉnh, thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền về biển, đảo theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4, khoá X về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020” nhằm tạo sự đồng thuận về nhận thức và hành động của nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

PV: Thưa ông, trải qua hơn nửa thế kỷ xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Hải quân nhân dân Việt Nam đã có sự phát triển như thế nào để đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới?

Chuẩn Đô đốc Đinh Gia Thật: Nhìn lại giai đoạn đầu mới thành lập, Hải quân nhân dân Việt Nam gặp phải không ít khó khăn, thiếu thốn cả về cơ sở vật chất, con người cũng như vũ khí trang bị kỹ thuật. Trải qua hơn 50 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, đến nay diện mạo của Hải quân nhân dân Việt Nam đã có sự đổi thay và phát triển vượt bậc.

Gần đây nhất, trong phương hướng chung của nhiệm vụ quân sự - quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội nhiệm kỳ 2010-2015, đã xác định: "Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và toàn diện; tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ Quân đội, xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Trước tiên xây dựng lực lượng Hải quân; Phòng không - Không quân; Thông tin; Tác chiến điện tử và Trinh sát kỹ thuật hiện đại..".

Chủ trương xây dựng lực lượng Hải quân hiện đại là đòi hỏi tất yếu khách quan, là yêu cầu cấp thiết trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc nói chung và bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc hiện nay nói riêng, đồng thời đó cũng là xu hướng chung của các quốc gia có biển trên thế giới.

PV: Xin chân thành cảm ơn ông!./.