Đã đến lúc báo chí cần xây dựng dữ liệu dùng chung

Tạo nền tảng dữ liệu dùng chung

Theo PGS.TS Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng Ban Nghiệp vụ, Hội Nhà báo Việt Nam thì Báo chí dữ liệu có vị trí trung tâm và vai trò cốt lõi trong tiến trình phát triển báo chí số trên thế giới và Việt Nam, là giải pháp mạnh để thực thi chiến lược nội dung vượt trội, nâng cao năng lực cạnh tranh của cơ quan báo chí.

Về khoa học dữ liệu, PGS.TS Trần Quang Diệu, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Công nghệ thông tin, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, nếu biết kết hợp tốt công nghệ với xử lý, phân tích dữ liệu sẽ tạo nên những bài báo tốt. Lâu nay, báo chí làm theo cách truyền thống, dữ liệu chỉ sử dụng một phần trong các tuyến bài và độ sâu chỉ ở ngưỡng nhất định.

Hiện nay, công nghệ buộc các cơ quan báo chí phải biết khai thác tối đa dữ liệu và liên kết với nhau. Người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm dữ liệu trên các nền tảng mạng xã hội và dùng AI để tạo ra rất nhiều nội dung.

Các cơ quan báo chí đang dần ứng dụng công nghệ AI và vấn đề đặt ra là độ tin cậy của dữ liệu đó như thế nào? Như vậy, dữ liệu phải được chọn lọc dựa trên nguồn dữ liệu mở và tư liệu từ các cơ quan báo chí.

PGS.TS Trần Quang Diệu kiến nghị, báo chí nên xây dựng hệ sinh thái dữ liệu dùng chung: "Chúng ta có thể xây dựng nền tảng chung để dùng chung cho các cơ quan báo chí. Từ đó, chúng ta có thể phát huy được cái đang có, đồng thời khi cần chúng ta có thể chia sẻ với nhau. Hội Nhà báo Việt Nam với vai trò dẫn dắt rất cần xây dựng những hướng dẫn, định hướng tạo sân chơi chung, nền tảng dữ liệu dùng chung".

Báo chí dữ liệu có thể cạnh tranh với mạng xã hội và AI

Về phương thức tổ chức, thực hiện báo chí dữ liệu, Thạc sĩ Trần Lệ Thùy- Chuyên gia báo chí truyền thông cho rằng, nhiều bài báo đạt giải báo chí thường là những tác phẩm ứng dụng tốt các phần mềm đồ họa, dữ liệu... Hiện nay, nguồn dữ liệu phần lớn được công khai và điều quan trọng là nhà báo kể chuyện bằng dữ liệu một cách hấp dẫn, có hình ảnh tương tác, đồ họa 3D...

Bên cạnh đó, dữ liệu cũng phục phục rất tốt cho thể loại báo chí điều tra. Nếu tác phẩm báo chí có bộ dữ liệu lớn và phân tích tốt, trình bày hấp dẫn thì hoàn toàn cạnh tranh được với mạng xã hội và AI.

"Cái cuối cùng của báo chí dữ liệu là cách kể chuyện mới, nhưng khi đưa dữ liệu vào thì cách kể chuyện sẽ hấp dẫn hơn. Nếu không có câu chuyện trong đó thì nó chỉ là cái long lánh, óng ánh, chứ không thật sự hấp dẫn người đọc", Thạc sĩ Trần Lệ Thùy nói.

Nhà báo Ngô Việt Anh, Phó Trưởng Ban Điện tử, Báo Nhân Dân cho biết, cơ quan này nhiều năm nay đã chuyển đổi số và ứng dụng AI. Sắp tới, báo sẽ sử dụng AI chuyển bản tin sang định dạng video với những giọng đọc phù hợp mà công nghệ có thể làm được. Kết hợp tốt báo chí dữ liệu với công nghệ sẽ tạo ra nhiều hiệu quả, thu hút độc giả, giúp báo chí duy trì sự khác biệt với mạng xã hội.

"Chúng tôi có 2 sản phẩm báo chí dữ liệu khá nổi bật. Sản phẩm của chúng tôi là tri thức chuyên sâu chứ không phải là tuyến bài hay topic...về những vấn đề cho bạn đọc quan tâm, ví dụ như vấn đề Việt Nam ASEAN chẳng hạn. Tất cả các nội dung được chúng tôi tổng hợp trong này, được cập nhập thường xuyên", Nhà báo Ngô Việt Anh nói.