Phát thanh và chiếc radio đã gắn bó với tôi từ thuở bé đến tận bây giờ.

“Đây là Tiếng nói Việt Nam! Phát thanh từ Hà Nội, thủ đô nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam...”. Lời đề dẫn đó, khẩu hiệu đó trở thành huyền thoại, làm nên thương hiệu cho làn sóng phát thanh thời kỳ tự do và độc lập của đất nước.

Ngược dòng thời gian…

Chiếc đài- người bạn thân thương của ông ngoại

VOV.VN - Nghe đài là cách giúp ông ngoại biết được cuộc sống bên ngoài ra sao, bởi thị lực của ông quá kém. Tuổi thơ mình sống với ông, với tiếng đài thân thương bắt đầu từ gà gáy cho đến đêm khuya

Trong thời kỳ gian khó của đất nước, kháng chiến chống giặc ngoại xâm, đã trở thành phương tiện tuyên tuyền chủ lực, là cầu nối để tiếng nói của Đảng đến với toàn quân, toàn dân một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.

Người dân hậu phương mong ngóng tin chiến trận thông qua làn sóng phát thanh. Người dân nghe thông điệp chỉ đạo của Trung ương thông qua phát thanh, cụ thể hơn là những chiếc loa phát thanh ở mỗi vùng thôn quê. Đó là thời kỳ làn sóng phát thanh có độ lan toả và sức mạnh vượt thời gian.

Thời điểm khi các phương tiện truyền thông kỹ thuật số chưa phát triển mạnh mẽ như hiện nay, sóng phát thanh qua radio, qua chiếc loa công cộng là kênh thông tin chủ đạo, có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong đời sống từ thời chiến cho đến thời bình. Ngay cả giờ đây, làn sóng phát thanh vẫn là một kênh thông tin vô cùng thiết yếu trong cuộc sống và có đủ sức cạnh tranh với các nền tảng số khác.

Một thời nghe radio, một đời thay đổi

Thuở thơ bé của tôi gắn liền với làn sóng phát thanh với chiếc đài radio của mình. Tôi được thừa hưởng “gen” nghiện radio từ bố của tôi. Ông có thói quen nghe đài, nhất là các chương trình thời sự mỗi ngày và nhất là chương trình Dân ca và Nhạc cổ truyền của Đài Tiếng nói Việt Nam. Ông mê đắm những làn điệu chèo, cải lương cho đến hát chầu văn.

Dần dần trong suốt những năm tháng học phổ thông, tôi cũng yêu thích nghe đài, không nghe đài mỗi ngày là cảm thấy bứt rứt, như thấy thiếu thiếu điều gì đó. Bữa cơm tối, gia đình tôi lại quây quần bên nhau cùng tiếng phát thanh từ chiếc đài đã cũ. Các giọng đọc của phát thanh viên cùng những chương trình phát thanh bổ ích làm cho bữa cơm gia đình thêm ấm áp, cảm xúc hơn.

Tôi cũng chưa tìm hiểu nghiên cứu nào chuyên sâu nhưng có cảm giác khi nghe đài thường xuyên sẽ giúp khả năng ngôn ngữ của mình được cải thiện và phát triển hơn lên một cách rõ rệt. Nghe các giọng đọc của các phát thanh viên trên đài mình có thể sửa và hình thành thói quen không còn nói ngọng.

Các âm phát ra được truyền dẫn từ thính giác lên não bộ tạo nên tư duy ngôn ngữ mạch lạc hơn, bởi kịch bản được biên soạn và phát trên làn sóng phát thanh bằng giọng dẫn của phát thanh viên đã được chuẩn hoá, có tính phổ thông cao và vô cùng chuyên nghiệp. Điều này rèn luyện cho mình khả năng nghe, học theo phát âm và tạo thói quen sử dụng ngôn ngữ một cách chính xác, đúng ngữ cảnh và chuẩn chỉ hơn. Tôi còn nhớ đến chương trình Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt (VOV2) đã giúp tôi hiểu ngữ nghĩa rất nhiều. Đó là bài học quý để tôi tiến bộ hơn trong việc sử dụng ngôn ngữ.

Nghe đài bên cạnh giúp hình thành một năng lực tư duy ngôn ngữ rành rọt, tôi còn học được, biết được nhiều từ mới trong sự đa dạng của ngôn ngữ tiếng Việt. Được trải nghiệm các vùng miền văn hoá khác nhau, ở trong và ngoài nước qua các chương trình phát thanh, tôi biết thêm được các phương ngữ, từ ngữ đẹp đẹp ở mỗi nơi. Nghe radio quả thực đã bồi đắp cho tôi cả về ngôn ngữ và cảm xúc. Đó cũng là động lực để tôi theo đuổi và thi vào khối ngành xã hội nhân văn. Phát thanh không chỉ là người bạn của tôi hàng ngày mà là người thầy đem đến cho tôi nhiều kiến thức xã hội phong phú, hiểu biết hơn mỗi ngày. Bước chân vào đại học tôi tự hào khi có thêm hành trang là kiến thức từ đài phát thanh, giúp mình tự tin hơn trong việc tiếp thu kiến thức ở môi trường mới, hiểu hơn về cuộc sống nơi phố thị…

Nhờ Đài Tiếng nói Việt Nam, tôi được tiếp thu nhiều tri thức ở nhiều lĩnh vực. Tôi nghe đa dạng các kênh sóng: VOV1 (Thời sự, Chính trị, Tổng hợp), VOV2 (Văn hoá, Đời sống, Khoa giáo), VOV3 (Âm nhạc, Thông tin, Giải trí) cho đến VOV Giao thông… Ngoài ra, còn rất nhiều kênh khác trên làn sóng FM radio mang đến cho tôi nhiều thông tin hữu ích, cập nhật mỗi ngày từ sức khoẻ cho đến học ngoại ngữ.

Làn sóng phát thanh còn vang mãi

Giờ đây khi trưởng thành, lập thân, lập nghiệp dù không nghe đài thường xuyên trong ngày như hồi xưa nữa nhưng gần như tối nào về đến nhà tôi cũng mở radio lên để nghe. Bên cạnh tôi không phải là chiếc đài truyền thống mà tôi chuyển nghe qua app (ứng dụng) VOV Media trên điện thoại thông minh. Chỉ cần một nút chạm là tôi có thể nghe tất cả các kênh sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam với đủ mọi hệ phát thanh và cũng không cần cắm tai nghe khi giờ đây mạng 4G, 5G đã phổ biến hơn.

Mọi người có thể nghe đài ở bất kỳ nơi đâu và thời gian nào, chỉ cần có kết nối Internet. Cuộc sống số mang đến nhiều trải nghiệm tiện ích hơn song ký ức về thời kỳ gắn bó cùng chiếc radio, chia sẻ những chương trình phát thanh cùng bố tôi luôn là dấu ấn, kỷ niệm không phai trong tâm tưởng của tôi. Đó là một phần cuộc sống, nơi đã cho tôi thêm tri thức, cảm xúc và làm thay đổi con người tôi để tôi tự tin hơn, bản lĩnh hơn, hiểu biết hơn đến ngày hôm nay.

Tôi xin dành tặng lời thơ đến làn sóng phát thanh nhân Ngày Phát thanh Thế giới 13/2 cũng như các kênh sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam – nơi tôi gắn bó nhiều kỷ niệm và khoảng thời gian tươi đẹp nhất của mình.

Tôi yêu sóng phát thanh
Cả tuổi thơ ngọt lành
Bên chiếc radio
Những kỷ niệm cùng bố.

Làn điệu chèo, lời thơ
Miên man miền ký ức
Trong những buổi trưa hè
Nhớ giọng phát thanh viên.

Văn hoá trải ba miền
Hội tụ và lan toả
Qua kênh sóng phát thanh
Bồi đắp và chữa lành.

Một thời radio
Cả một đời thương nhớ
Kìa tiếng ai nhắc nhở
Đây tiếng nói Việt Nam...