Điều tra dân số và nhà ở - quyền lợi và trách nhiệm của công dân

Gần 87 triệu dân, cùng hàng chục nghìn cán bộ, 30.000 điều tra viên trực tiếp… sẽ cùng vào cuộc. Đây là cuộc tổng điều tra có quy mô lớn nhất, phức tạp nhất từ trước đến nay. Chính vì thế, cuộc tổng điều tra chỉ có thể thắng lợi khi nhận được sự hưởng ứng, tham gia nhiệt tình của mọi người dân. Chủ động tham gia điều tra chính là chúng ta thực hiện quyền lợi và trách nhiệm của công dân.

Kể từ khi đất nước thống nhất, tới nay nước ta đã 3 lần tiến hành Tổng điều tra dân số trên phạm vi cả nước vào các năm 1979, 1989 và 1999. Để có được một bức tranh tổng thể về tình hình dân cư, chất lượng cuộc sống của người dân, cứ 10 năm một lần, nước ta lại tiến hành tổng điều tra dân số. Cuộc tổng điều tra lần này lớn nhất, phức tạp nhất từ trước đến nay, tiến hành trên gần 87 triệu dân với 21 triệu hộ, trên 63 tỉnh, thành phố. Ngoài tổng điều tra về dân số, chúng ta bổ sung thêm điều tra về nhà ở nhằm đánh giá lại chiến lược 10 năm liên quan tới quốc kế dân sinh.

Kết quả của cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở lần này còn là cơ sở để hoạch định chiến lược cho giai đoạn 2011 – 2020 gắn với dân số, gắn với cuộc sống của người dân, trong đó chỉ tiêu quan trọng là nhà ở. Các chỉ tiêu điều tra về chất lượng dân số lần này gắn với nhà ở sẽ giúp các cơ quan quản lý phân tích về tình hình dân cư, chất lượng cuộc sống của người dân trong phạm vi cả nước. Nói như Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng, Trưởng ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương thì đối với cuộc sống dân sinh, chúng ta phải tính đến 5 yếu tố: Dân được ăn no, có chỗ ở, được học hành, có đời sống văn hóa tốt, cuộc sống yên ổn. Nắm được tình hình dân số và nhà ở sẽ biết được tình trạng dân cư và chất lượng cuộc sống người dân ra sao. Bởi thế, cuộc tổng điều tra lần này có tác dụng rất lớn trong công tác điều hành của Chính phủ thời gian tới. Nhìn nhận và đánh giá chính xác thực tế về nhà ở và dân số sẽ là những căn cứ quan trọng để thực hiện mục tiêu của Đảng, Chính phủ đề ra và nguyện vọng của nhân dân và đảm bảo mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Trước đây, điều tra dân số và nhà ở được tách biệt, nhưng lần này, hai nội dung này được tiến hành đồng thời bởi đây là các vấn đề rất quan trọng và luôn gắn liền với nhau. Trong cuộc tổng điều tra lần này, bên cạnh các nội dung về đặc điểm dân số như tuổi, giới tính, dân tộc, tôn giáo, thành thị, nông thôn, tình trạng di cư, trình độ học vấn, tình trạng khuyết tất, hôn nhân… thì thông tin về lao động, việc làm cũng được chú trọng khai thác để có định hướng mới về giải quyết việc làm cho người lao động.

Chuẩn bị cho cuộc Tổng điều tra, đã có hơn 5.000 lớp tập huấn cho Ban chỉ đạo các cấp về công tác quản lý Tổng điều tra, tập huấn nghiệp vụ điều tra cho 30.000 người trực tiếp tham gia điều tra… các phiếu điều tra, các tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ, văn phòng phẩm đều đã được chuyển xuống các địa phương. Tất cả các địa phương đã hoàn thành việc phân định địa bàn điều tra, vẽ sơ đồ và lập bảng kê và đang triển khai công tác lập danh sách nhân khẩu đặc thù. Ban chỉ đạo các cấp đã chỉ đạo tiến hành rà soát, hiệu chỉnh kết quả vẽ sơ đồ, lập bảng kê tại các xã, phường để tránh xảy ra tình trạng bỏ sót hộ, nhân khẩu.

Mặc dù đất nước còn nhiều khó khăn, song Nhà nước đã dành khoảng 500 tỷ đồng cho cuộc Tổng điều tra là sự quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước. Vì vậy, Ban chỉ đạo Tổng điều tra các cấp cần tính toán chi tiêu đúng chế độ, có hiệu quả để tăng cường chất lượng thông tin, góp phần vào các giải pháp của Chính phủ nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng và đảm bảo an sinh xã hội.

Cuộc tổng điều tra chỉ có thể thắng lợi khi nhận được sự hưởng ứng, tham gia của toàn dân. Kết quả điều tra chính xác về tình hình dân cư, chất lượng cuộc sống của người dân sẽ là cơ sở quan trọng để chúng ta hoạch định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng đúng đắn trong thời gian tới, trước mắt sẽ là cơ sở để Chính phủ sớm có quyết sách giải quyết những khó khăn trong cuộc sống dân sinh của người dân. Vì quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ của công dân, chúng ta hãy chủ động, hợp tác cùng tham gia cuộc điều tra bắt đầu từ ngày mai./.