Bí quyết giáo dục Phần Lan: Coi con người là quan trọng nhất

Đây là chia sẻ của các chuyên gia giáo dục Phần Lan về bí quyết giúp nền giáo dục nước này đạt được những thành tựu quan trọng và được đánh giá cao trên khắp thế giới.

Trẻ em được tạo điều kiện tối đa

Ông Arto Kallioniemi, Khoa Đào tạo Giáo viên, Đại học Helsinki chia sẻ: “Mỗi cá nhân tại Phần Lan đều được hưởng nền giáo dục công. Chúng tôi không có giáo dục tư nhân. Các trường công của chúng tôi chia sẻ một triết lý giáo dục gần như tương đồng. 

Cơ quan Quốc gia về Giáo dục sẽ chịu trách nhiệm soạn thảo và thông qua Giáo án Quốc gia và cứ 10 năm một lần chúng tôi lại xem xét, chỉnh sửa lại Giáo án Quốc gia và hiện Giáo án Quốc gia của chúng tôi có hiệu lực tới năm 2040. Điều này đảm bảo tính cập nhật nhưng cũng giúp duy trì được triết lý giáo dục chung của Phần Lan”.

Ông Arto Kallioniemi, Khoa Đào tạo Giáo viên, Đại học Helsinki.

Dự trên Giáo án Quốc gia, các trường học tại địa phương sẽ tự soạn thảo giáo án riêng phù hợp với đặc thù của từng địa phương. Dù có những khác biệt nhất định, ông Arto Kallioniemi khẳng định, có sự thống nhất rất cao giữa Giáo án Quốc gia và giáo án của các trường học tại địa phương.

Cũng theo ông Arto Kallioniemi, Phần Lan luôn dành những ưu đãi tốt nhất về giáo dục cho trẻ em dù chúng có điều kiện gia đình hoàn toàn khác nhau. Điều này đảm bảo cho mỗi trẻ em đều có cơ hội tiếp cận nền giáo dục tiên tiến nhất thế giới này gần như hoàn toàn như nhau. 

Chính nền giáo dục có sự tương đồng cao như vậy cũng tạo điều kiện cho phụ huynh có thể dễ dàng lựa chọn trường học cho con em mình. Ông Arto Kallioniemi cho biết, hầu hết trẻ em ở Phần Lan đều học ở trường gần nhà mình nhất vì “gần như không có sự khác biệt nào giữa các trường mà các em theo học”. 

Dù có giáo án chung nhưng các giáo viên ở Phần Lan được phép tự lựa chọn phương pháp riêng cho mình. Thậm chí, họ còn được khuyến khích tìm ra những phương pháp độc đáo để khơi dậy tối đa tiềm năng của mỗi học sinh miễn là phương pháp đó không “nằm ngoài Giáo án Quốc gia và giáo án của mỗi trường”.

Một điểm nữa khiến các giáo viên có thể tự tin vào năng lực và phương pháp giảng dạy của mình chính là tại Phần Lan đã không còn thanh tra giáo dục như các nước khác kể từ những năm 90 của thế kỷ trước. Theo ông Arto Kallioniemi: “Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào năng lực của các giáo viên địa phương và luôn khuyến khích họ sáng tạo hơn trong mỗi bài giảng”.

Các em học sinh được phát triển tối đa năng lực.

Để trẻ em có thể phát triển tối đa năng lực của mình trong khi vẫn được tận hưởng thời đi học với nhiều niềm vui và đam mê, Phần Lan không tổ chức các kỳ thi quốc gia. Thay vì thế, học sinh chỉ phải tham gia vào những bài đánh giá năng lực chung. Điều này làm giảm đáng kể sức ép với các em học sinh và tạo điều kiện tốt nhất để trẻ có thể theo đuổi đam mê cá nhân.

Không ngừng đổi mới sáng tạo phương pháp học

Cùng chung quan điểm với ông Arto Kallioniemi, bà Jaana Palojärvi, Giám đốc Quan hệ Quốc tế, Bộ Giáo dục và Văn hóa Phần Lan khẳng định, Chính phủ Phần Lan luôn quan tâm đến giáo dục quốc gia và trong những năm gần đây đã đề ra nhiều chính sách nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo phương pháp học giúp học sinh đạt được hiệu quả cao nhất.

Bà Jaana Palojärvi, Giám đốc Quan hệ Quốc tế, Bộ Giáo dục và Văn hóa Phần Lan.

“Chính phủ Phần Lan luôn coi trọng giáo dục và dành nhiều ngân sách cho giáo dục. Các giáo viên tại Phần Lan được khuyến khích sáng tạo ra những phương pháp dạy học mới đơn giản và hiệu quả hơn để giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng”, bà Jaana Palojärvi chia sẻ.

Cũng theo bà Jaana Palojärvi yếu tố quan trọng nhất giúp giáo dục Phần Lan luôn có những đổi mới sáng tạo đột phá trong dạy và học chính là “sự tin tưởng”. Hệ thống giáo dục Phần Lan được hình thành từ chính “sự tin tưởng” đặc biệt này.

“Về cơ bản, các phụ huynh có thể tin tưởng gửi con đến học tại ngôi trường gần nhà họ nhất và cũng hoàn toàn có thể tin tưởng vào chất lượng của giáo viên dạy dỗ con cái họ. Điều này đồng nghĩa với việc, hệ thống giáo dục của chúng tôi luôn sẵn sàng phục vụ mọi gia đình với những điều kiện và hoàn cảnh khác nhau một cách tốt nhất có thể”, bà Jaana Palojärvi nói.

Bà Jaana Palojärvi khẳng định, sự tin tưởng tuyệt đối của phụ huynh và học sinh vào hệ thống giáo dục của Phần Lan xuất phát từ “những nỗ lực không ngừng nghỉ của các quan chức và giáo viên Phần Lan trong việc đổi mới, sáng tạo trong quá trình giảng dạy để xứng đáng với niềm tin đó”.

Dù vậy, bà Jaana Palojärvi thừa nhận, giáo dục Phần Lan vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong tương lai, trong đó có việc bắt kịp với những thay đổi nhanh chóng trong xã hội cả về công nghệ lẫn các mối quan hệ trong cuộc sống. 

Theo bà Jaana Palojärvi, Phần Lan cần phải nhanh chóng thay đổi hệ thống giáo dục của mình để có thể kịp “phản ứng với những đòi hỏi trong tương lai” cũng như sớm định hình được những gì mà nền giáo dục Phần Lan trong 20-30 năm tới cần phải làm để đạt được mục tiêu này./.