Cần chấm dứt dạy chữ ở bậc mầm non

Căng thẳng, áp lực không kém thi đại học, các bậc cha mẹ có con chuẩn bị vào lớp 1 cũng đau đầu khi chọn trung tâm, chọn địa điểm, chọn giáo viên luyện chữ cho con. Trong số rất nhiều điểm luyện chữ cho con trước khi vào lớp 1 ở Hà Nội, có một số địa điểm luyện chữ được nhiều phụ huynh lựa là Trung tâm viết chữ đẹp Mai Đông, cơ sở 1 ở phố Trúc Khê, phường Nam Thành Công, quận Ba Đình và cơ sở 2 ở số nhà 14, ngõ 25 phố Cự Lộc, quận Thanh Xuân, hay lớp luyện chữ của cô giáo Liên Hương, ở phòng D14, nhà A2, ngõ 45, phố Chùa Bộc, quận Đống Đa…

Trong căn phòng rộng khoảng 20 m2, 30 cháu bé đang cặm cụi tập viết chữ. Cô giáo Liên Hương cho biết, mỗi ngày có 2 ca: Ca 1 từ 17h-18h30’. Ca 2 từ 19h-20h30’. Một ca học có 1 giáo viên chính và 3 giáo viên phụ. Ra Tết là thời điểm nhiều phụ huynh đến đăng ký luyện chữ cho các bé để chuẩn bị vào lớp 1. Mặc dù nhu cầu lớn, nhưng trung tâm của cô giáo Hương không có lớp dành riêng cho đối tượng này. Các bé chuẩn bị đi học được xếp học chung với những anh chị lớn tuổi hơn. Cô giáo Liên Hương lý giải, các em tuy ngồi học chung nhưng được phân thành từng nhóm và rất dễ phân biệt bởi các cháu chuẩn bị vào lớp 1 viết bút chì, còn các anh chị lớn hơn viết bút mực. Các cô luyện chữ cho từng cháu trong vở chứ không luyện chung cho cả lớp trên bảng.

Mỗi bậc cha mẹ cho con đi học chữ trước khi vào lớp 1 đều có một lý do riêng. Anh Nguyễn Quốc Hưng, nhà 19, ngõ 193, phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm có con chuẩn bị vào lớp 1 theo học ở lớp cô Liên Hương cho biết: Con nhà anh tính ra đến tháng 9 này bắt đầu vào lớp 1. Lịch học của cháu 1 tuần học 2 buổi sáng là thứ 7 và tối thứ 4. Học phí 35.000 đồng/buổi. Anh không muốn cho con đi học trước như thế này nhưng nếu không học vào lớp con anh sẽ không theo kịp các bạn, bởi bây giờ ai cũng cho con em mình đi học thêm.

Không chỉ tìm trung tâm, lớp luyện chữ cho con, nhiều phụ huynh còn thuê riêng cô giáo lớp 1 về tận nhà dạy chữ cho con dù học phí không rẻ chút nào. Một phụ huynh cho biết, ở lớp con của chị có 25 cháu. Mỗi cháu thường phải học 3 khoá, mỗi khoá 10 buổi, mỗi buổi 50.000 đồng. Chủ yếu là học luyện chữ và học đọc.

Không chỉ ở Hà Nội, ở thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố khác cũng đều có nhiều trẻ mẫu giáo học chữ tại nhà riêng của các cô giáo. Thực trạng cho trẻ đi học chữ trước khi vào lớp 1 xuất phát từ tâm lý của phụ huynh lo sợ con mình không học chữ trước đến lớp sẽ bị điểm kém do viết chữ xấu hơn, đánh vần chậm hơn so các bạn được học trước. Có cháu còn bị coi là học sinh “cá biệt” ngay từ những ngày đầu vì không biết đọc, biết viết thành thạo như các bạn.

Về phía các trường mầm non, vì áp lực thành tích đã tổ chức dạy chữ cho các cháu. Trong khi các cô giáo mầm non phần lớn mới chỉ được đào tạo kỹ năng nuôi dưỡng, chăm sóc, vui chơi trẻ thơ, chưa có đủ kiến thức dạy bậc tiểu học. Hơn thế nữa, theo các chuyên gia y tế và giáo dục, thần kinh của trẻ mầm non chưa phát triển toàn diện, cơ xương tay còn yếu, chưa phù hợp với việc ngồi một chỗ lâu để luyện chữ. Vì thế, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định học hết bậc học mầm non, các bé chỉ được làm quen với 24 chữ cái và nhận biết 10 con số qua các trò chơi phù hợp với lứa tuổi. Bộ nghiêm cấm việc dạy chữ trước cho trẻ 5 tuổi dưới mọi hình thức.

Không phải ngẫu nhiên mà trên thế giới, việc học chữ chỉ được áp dụng cho trẻ từ 6-7 tuổi. Lý do là đến tuổi này, trẻ mới phát triển tâm sinh lý đầy đủ và ý thức được nhiệm vụ học tập của mình tại trường học. Tuy nhiên, ngay cả các cô giáo mầm non cũng chưa thật sự hiểu hết ý nghĩa đúng đắn của chủ trương này.

Một cô giáo mầm non cho biết: “Ở trường mầm non, các cháu chỉ được tập tô và nhận biết các chữ đơn lẻ. Khi vào lớp 1 các cô mới dạy chữ, dạy viết. Nhưng có những trường yêu cầu vào lớp 1, học sinh phải biết đọc, biết viết, trong khi mầm non không dạy thì làm sao các cháu theo học được”.

Vẫn còn không ít phụ huynh và cả giáo viên băn khoăn trước việc nên hay không nên dạy chữ và dạy trước chương trình cho trẻ trước khi vào lớp 1. Việc luyện chữ, dạy trước chương trình cho trẻ trước khi vào lớp 1 vẫn diễn ra tràn lan. Điều này dẫn tới tình trạng: giáo viên lớp 1 dạy không đúng phân phối chương trình và không dạy kỹ, vì cho rằng học sinh đã biết rồi.

Theo một cán bộ quản lý ở quận Tân Phú, thành phố Hồ Chí Minh: “Trẻ học chữ trước có thể hơn những trẻ chưa được học trong một thời gian, nhưng khoảng cách này sẽ rút ngắn dần khi qua học kỳ 2. Ngược lại, đối với trẻ học trước, vào lớp 1 cô dạy những chữ trẻ đã biết rồi nên không chú ý nghe và như vậy ngay từ đầu trẻ đã có thói quen thiếu tập trung, ảnh hưởng đến lớp học”.

Trong Hội nghị giao ban ngành giáo dục được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh ngày 31/3 vừa qua, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã nêu rõ cần phải kiên quyết và triệt để chất dứt hiện tượng dạy chữ ở bậc mầm non. Đây là chủ trương đúng, phù hợp xu thế giáo dục hiện đại và phải thực hiện từ lâu. Nhưng rõ ràng, ngay cả khi Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản quy định nghiêm cấm hiện tượng này, việc thực hiện cũng chưa nghiêm túc. Do nhà trường, cô giáo và cha mẹ học sinh còn có quan điểm, cách nhìn chưa thống nhất.

Ở tuổi mầm non, bé chỉ cần được trang bị những khái niệm chính về trường, lớp, cô giáo và bạn... nhằm khơi dạy sự hiểu biết, yêu mến thiên nhiên chứ không phải bắt bé lao vào học trước. Để thực hiện tốt chỉ đạo của Phó Thủ tướng, đặc biệt để trẻ thơ không phải chịu áp lực học chữ trước ngay từ tuổi ấu thơ là trách nhiệm của toàn xã hội, không chỉ của riêng các bậc phụ huynh, của cô giáo và nhà trường, mà trước hết cần loại bỏ việc thi tuyển vào lớp 1. Cô giáo mầm non làm đúng vai trò, trách nhiệm của mình. Nhà trường phối hợp với gia đình tạo điều kiện cho các bé vừa học vừa vui chơi bổ ích. Đó là môi trường lành mạnh để đất nước có một thế hệ tương lai phát triển toàn diện./.