Đóng tiền một năm BHYT bằng 2 năm học phí của học sinh

Năm học mới 2015-2016, mức đóng BHYT của học sinh, sinh viên tăng từ 3% lên 4,5% và cũng là năm đầu tiên thực hiện thay đổi hình thức mua thẻ BHYT theo năm tài chính. Sự thay đổi này, đang thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội. Bên cạnh việc khẳng định tính ưu việt nhân văn khi tham gia BHYT, cũng có nhiều ý kiến băn khoăn về khoảng thời gian 15 tháng theo năm tài chính liệu đã đúng theo tinh thần của Luật  hay chưa? 

Theo GS. TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khuyến học Việt Nam,  học sinh, sinh viên tham gia BHYT là hành động hết sức có ý nghĩa. Vì khi tham gia BHYT nếu gặp tai nạn rủi ro, ốm đau nặng thì BHYT sẽ đỡ chi phí khám, chữa bệnh rất nhiều cho gia đình. May mắn không phải dùng đến thì cũng sẽ giúp cho những bệnh nhân nặng khác. Tuy nhiên, ngành Bảo hiểm cũng cần xem xét nếu tất cả  22 triệu học sinh, sinh viên đều tham gia thì liệu có cần tăng tiền thu Bảo hiểm, nhất là trong tình hình hiện nay, nước ta đang đẩy mạnh công tác xóa mù chữ, khuyến khích người dân đi học giảm học phí. 

GS. TS Phạm Tất Dong nói: "Xu hướng chung của thế giới là Bảo hiểm y tế phải phủ khắp toàn dân. Muốn phủ khắp thì phải tính làm thế nào toàn dân có thể mua được với sức của họ. Tôi cho rằng mười mấy triệu trẻ em đi học mà em nào cũng có bảo hiểm với mệnh giá vừa phải thì không thể lỗ vốn được vì đông và vì không phải học sinh nào cũng bị bệnh để mà dùng. Cho nên không nên lấy mệnh giá bảo hiểm y tế học sinh cao, đáng nhẽ ra học sinh đi học là không mất tiền, kể cả tiền học chứ không phải là tiền mua bảo hiểm".

Những năm trước, thẻ BHYT học sinh, sinh viên được ghi theo ngày bắt đầu năm học vào tháng 9 nhưng từ năm nay, thẻ BHYT sẽ ghi thời hạn từ ngày 1/1 đến 31/12 của năm theo năm tài chính. Do đó, riêng trong năm học 2015-2016, học sinh sẽ phải đóng BHYT cho 15 tháng, với số tiền hơn 540 nghìn đồng.

Nhiều phụ huynh cho biết, theo tính toán với mức đóng BHYT như hiện nay thì một năm đóng BHYT sẽ bằng 2 năm đóng tiền học phí đi học cho con.

Chẳng hạn  theo quy định hiện hành, thu học phí của học sinh trên địa bàn thành phố Hà Nội, học phí ở các trường công lập nội thành đóng 40 nghìn đồng/họcsinh/tháng, ngoại thành là 20 nghìn đồng/học sinh/tháng. 

Như vậy, một năm mỗi học sinh đi học đóng hết 200 nghìn đồng/ học sinh/năm đối với ngoại thành và 400 nghìn đồng/học sinh/năm ở nội thành. Trong khi số tiền mua BHYT là hơn 540 nghìn đồng/một năm. Cùng nhiều khoản thu đầu năm học như tiền đồng phục, tiền học, tiền ăn bán trú,... thì đây là một gánh nặng đối với những gia đình có hai con đi học. 

Chị Nguyễn Kim Dung, quận Hoàng Mai, Hà Nội cho biết: "Một tháng thu nhập phải chi bao nhiêu là khoản vậy mà hết khoản này đến khoản khác tăng lên. Một gia đình mà có hai con đi học thì riêng khoản bảo hiểm y tế đầu năm đã là hơn 1 triệu rồi. Vậy thu nhập của bố mẹ lo đóng tiền học cho con cũng đã hết còn những khoản sinh hoạt, chi phí khác thì rất khó. Giải pháp tạm thời chia nhỏ ra nhưng thực chất tổng số tiền mà các con đóng thì vẫn thế".

Theo lãnh đạo một số trường, phần đông phụ huynh có tâm lý không muốn mua BHYT cho con trong trường. Lý do là chất lượng khám, chữa bệnh chưa tốt, mất thời gian, thủ tục rườm rà, không thể tự chọn bệnh viện tới khám chữa bệnh được, thời gian khám bệnh dùng thẻ BHYT chỉ làm việc trong giờ hành chính mà không làm việc ngoài giờ.... nên nhiều phụ huynh mua cho có lệ chứ không dùng. Với những năm trước, tiền đóng BHYT vừa thì các trường vận động, tuyên truyền, phụ huynh tham gia. Còn như năm nay, với mức thu BHYT tăng cao, nhiều nhà mua BHYT của bệnh viện nước ngoài, hoặc bệnh viện tư nhân có chất lượng cao sẽ không tham gia.

Theo con số thống kê, hiện cả nước có 85% học sinh, sinh viên tham gia BHYT. Như vậy, còn 15% là học sinh không tham gia BHYT. Nhiều ý kiến băn khoăn: liệu luật có quy định 100% học sinh, sinh viên phải bắt buộc tham gia BHYT hay không? Nếu không tham gia, thì sẽ bị xử lý như thế nào. Các trường cũng chưa nhận được văn bản hay hướng dẫn nào của cơ quan chức năng về vấn đề này nên chưa biết giải quyết như thế nào nếu có trường hợp học sinh không tham gia BHYT. 

Phó Giáo sư Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Trường THPT Dân lập Lương Thế Vinh cho biết: "Vấn đề đặt ra là nếu học sinh không có tiền đóng thì sao mà không thuộc diện trợ cấp thì bị xử lý như thế nào. Nhà trường có phải đuổi học em ấy không. Nhà trường đuổi học thì trên căn cứ gì chả nhẽ trên căn cứ không đóng tiền bảo hiểm. Không thể đuổi học em ý được vì đó là quyền đi học mà nhà trường cũng không có quyền đuổi học như thế. Đấy là một câu hỏi nếu không thu được thì sao".

Bên cạnh ý kiến cho rằng thu BHYT bắt buộc của học sinh theo năm tài chính (15 tháng) là phù hợp, theo đúng lộ trình của Luật BHYT, thì cũng có luồng ý kiến khẳng định không có quy định nào về việc thu BHYT của học sinh, sinh viên theo năm tài chính 15 tháng. 

Người dân đang chờ ý kiến chính thức của các Bộ ngành chức năng như Bộ Y tế, Bộ Tài Chính, Bảo hiểm xã hội về việc có nên sửa đổi Thông tư liên tịch số 41 hướng dẫn thực hiện BHYT hay không để giải đáp những băn khoăn thắc mắc liên quan đến quy định tham gia BHYT theo năm tài chính đặt ra trong những ngày vừa qua./.