Học trực tuyến hiệu quả: Quan trọng nhất vẫn là giáo viên

Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, tính đến hết ngày 26/9, cả nước vẫn còn 25 địa phương dạy học 100% trực tuyến, 13 địa phương kết hợp giữa dạy tiếp với dạy trực tuyến và qua truyền hình.

Bước sang năm thứ 2 học theo phương pháp trực tuyến, song những khó khăn, vướng mắc trong quá trình dạy và học vẫn là vấn đề nhiều giáo viên, học sinh vấp phải. Mới đây, Bộ GD-ĐT cũng đã có nhiều văn bản yêu cầu các trường cần triển khai linh hoạt việc dạy và học trực tuyến, trong đó có việc giáo viên cần thay đổi phương pháp giảng dạy, tuy nhiên, việc thay đổi tức thời không dễ với nhiều giáo viên đã quen với cách dạy truyền thống.

Chia sẻ về những phương pháp giảng dạy trực tuyến, TS. Tôn Quang Cường, Chủ nhiệm Khoa Công nghệ giáo dục (ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng, sẽ không có công cụ hay công nghệ thần kỳ nào có thể xử lý được mọi vấn đề, mà điều quan trọng nhất là giáo viên phải thiết kế hoạt động học tập sao cho tạo ra được sự tương tác và phản hồi tốt nhất đối với học sinh. Muốn vậy, giáo viên không chỉ cần nắm chắc các kỹ năng sư phạm, nội dung bài học, mà cần biết kết hợp, trang bị cho học sinh những kỹ năng, kỹ xảo để các em sử dụng được các thiết bị công nghệ, hoàn thành nhiệm vụ học tập.

Nhìn lại thời gian triển khai dạy học trực tuyến vừa qua, TS Tôn Quang Cường cho rằng, đội ngũ giáo viên trên cả nước đã nỗ lực vượt bậc, khắc phục khó khăn để thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, vẫn còn những lỗ hổng về kỹ năng, phương pháp dạy học, nghiệp vụ sư phạm trong dạy - học trực tuyến. Các cán bộ quản lý giáo dục và nhà trường cần có kế hoạch trang bị cho các thầy cô giáo lấp những khoảng trống này để việc dạy và học đạt hiệu quả ổn định, bền vững và lâu dài.

Ngoài sự nỗ lực của giáo viên, TS Cường cũng nhấn mạnh rằng, để học trực tuyến hiệu quả, rất cần một hệ thống quản lý học tập, nội dung học tập và tài nguyên học liệu số được thực hiện đồng bộ, hiệu quả trên phạm vi cả nước. Đặc biệt, khi học trực tuyến cần đảm bảo cho học sinh không bị đứt gãy sự tương tác, hoạt động dạy học được thực hiện đồng bộ, đảm bảo sự hỗ trợ tiến trình học tập bằng các phương án khác nhau bên cạnh các giờ học online.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Chí Thành, Chủ nhiệm Khoa Sư phạm (ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội), khi dạy học online, ngoài nguồn học liệu truyền thống, học liệu số cũng trở thành phương tiện thiết yếu phục vụ các mục đích học tập, nghiên cứu và giảng dạy. Học liệu số bao gồm giáo trình điện tử, sách giáo khoa điện tử, tài liệu tham khảo điện tử, bài kiểm tra đánh giá điện tử, bản trình chiếu, bảng dữ liệu, các tệp âm thanh, hình ảnh, video, bài giảng điện tử, phần mềm dạy học, thí nghiệm mô phỏng và các học liệu được số hóa khác…

Theo PGS.TS Nguyễn Chí Thành việc khai thác và sử dụng học liệu cần được lựa chọn một cách phù hợp, bài giảng phải được thiết kế hợp lý với lứa tuổi học sinh cũng như từng phương án dạy học từ xa. Qua đó, tiến trình dạy học sẽ được xây dựng, phân tích gắn với phương tiện công nghệ và các yêu cầu sư phạm của các học liệu của từng phương án dạy học.

Theo Chủ nhiệm Khoa Sư phạm (ĐH Giáo dục), quá trình chuyển từ dạy học trực tiếp sang trực tuyến cũng sẽ đặt ra những yêu cầu và thách thức cho mỗi giáo viên, song đây cũng là cơ hội để giáo viên nâng cao năng lực ứng dụng CNTT trong quá trình dạy học, linh hoạt hơn trong thiết kế bài giảng, phù hợp với yêu cầu của Chương trình GDPT mới./.