Khai thác, vận chuyển cát trái phép tại thủy điện Ia Ly, Gia Lai

Khoảng 1 tháng nay, cứ khi đêm xuống, tiếng tàu chở cát cùng máy bơm lại rền vang trong vùng hồ thủy điện Ia Ly. Nhiều máy múc, xe ben ra vào chở cát hoạt động không ngừng nghỉ như một đại công trường. Qua nhiều ngày theo dõi, phóng viên VOV ghi nhận mỗi đêm có hơn 10 tàu lớn, nhỏ thay nhau chở cát ra vào các bãi tập kết. Một số tàu hút cát bơm trực tiếp lên xe ben và chở ngay đi nơi khác để tiêu thụ.

Một người dân sinh sống gần lòng hồ thủy điện Ialy (xin được giấu tên) cho biết: "Điểm khai thác này làm lâu rồi, giờ này (đêm) mới đi hút cát chứ ngày thì không hút, ngày tàu đậu ở ngoài bãi phía bên kia. Hút cát xong là chạy về bờ bên này bơm thẳng lên xe, không có bến bãi gì cả, cứ 1 tàu là 1 xe đều như vắt tranh, ngày nào cũng vậy hết”.

Ông Lê Xuân Dũng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chư Păh cho biết, hiện trên địa bàn huyện có 10 điểm, với 10 doanh nghiệp, công ty được cấp phép khai thác khoáng sản, trong đó có 4 điểm được cấp phép khai thác cát, tại các xã Hà Tây, Ia Khươl, Ia Nhin và Ia Ka. Từ đầu năm 2023, UBND huyện Chư Păh đã thành lập một tổ công tác để đi kiểm tra, xử lý thông tin, tin báo về việc khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, tại các thời điểm kiểm tra đều không phát hiện được gì.

"Khai thác khoáng sản tại khu vực lòng hồ thủy điện Ia Ly đến nay chưa có một đơn vị nào đủ điều kiện khai thác theo quy định của pháp luật. Lãnh đạo UBND huyện, Công an, Tài nguyên môi trường đã đi kiểm tra trên lòng hồ, tuy nhiên tại các thời điểm kiểm tra cũng chưa phát hiện. Khu vực lòng hồ rất rộng ranh giới giữa tỉnh Gia Lai với Kon Tum mà khi phát hiện thì các đối tượng đều đã dự lường, dự tính hết tất cả các tình huống, bắt được quả tang rất khó khăn, các đối tượng thường khai thác vào những giờ cao điểm, ngoài giờ hành chính, ban đêm, khuya”, ông Lê Xuân Dũng nói.

Theo báo cáo của UBND huyện Chư Păh, hiện nay tại khu vực lòng hồ thủy điện Ia Ly có 4 pháp nhân đang thực hiện các hoạt động liên quan đến việc khai thác cát. Ngoài 1 điểm tập kết hợp pháp thì còn 3 bãi tập kết của các đơn vị khác trên danh nghĩa nạo vét lòng hồ. Mặc dù chưa được mua bán, vận chuyển khoáng sản nhưng tình trạng khai thác, vận chuyển đã diễn ra trong một thời gian dài.

Ông Nay Kiên, Chủ tịch UBND huyện Chư Păh cho biết, việc tập kết, vận chuyển cát trái phép thường diễn ra vào đêm tối nên gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng.

"Sự việc thì xảy ra cách đây trên dưới 1 tháng, với các giấy phép hoạt động là giấy phép nạo vét lòng hồ của Bộ Công thương cấp trong phạm vi lòng hồ. Về nguyên tắc thì các đơn vị này tuyệt đối chưa được vận chuyển ra. Tuy nhiên trong giờ đêm khuya hoặc trong những lúc lực lượng chức năng không kiểm soát được thì họ đã vận chuyển. Sắp tới đây chúng tôi sẽ thành lập đoàn kiểm tra 4 pháp nhân ở khu vực này. Phần nào thuộc trách nhiệm của huyện chúng tôi sẽ xử lý nghiêm, phần nào của tỉnh, hoặc tỉnh bạn thì chúng tôi đề nghị với tỉnh có ý kiến với tỉnh Kon Tum để xử lý theo quy định”, ông Nay Kiên nói.

Rất nhiều xe chở cát trái phép đã mang cát ra khỏi lòng hồ thủy điện Ialy một cách ngang nhiên. Việc lỏng lẻo, thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý tại đây đang gây thất thoát không nhỏ nguồn tài nguyên khoáng sản của địa phương và gây ra nhiều hệ lụy khác về an ninh trật tự.