Làm gì để minh bạch hóa việc khám chữa bệnh xã hội hóa?

Ngày 16/9, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị đẩy mạnh xã hội hóa và kết hợp công tư trong hoạt động khám chữa bệnh theo Nghị quyết số 93 năm 2014 của Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến

Vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm thảo luận là làm thế nào để hoạt động khám chữa bệnh xã hội hóa được công khai, minh bạch để không còn tình trạng lợi ích nhóm hoặc bệnh viện tăng nguồn thu bằng cách lạm dụng xét nghiệm.

Đại diện Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội và Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng, hiện nay, việc thực hiện xã hội hóa hoạt động khám chữa bệnh tại nhiều nơi chưa được giám sát chặt chẽ. Giá nhiều loại dịch vụ xã hội hóa tại bệnh viện cao hơn nhiều lần so với giá mà bảo hiểm y tế chi trả.

Ông Nguyễn Minh Thảo, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, trong số hơn 2.000 máy liên danh, liên kết xã hội hóa tại các bệnh viện có gần 40% số máy không có đề án lắp đặt, tức là không đảm bảo đầy đủ tính pháp lý. Bên cạnh đó, hơn 60% máy xã hội hóa mà bệnh viện thuê hoặc mượn không thực hiện theo đúng quy trình của Bộ Y tế. Đây là lý do mà nhiều dịch vụ kỹ thuật chưa được cơ quan bảo hiểm xã hội phê duyệt chi trả, gây thiệt thòi cho người bệnh.

Ông Nguyễn Minh Thảo cho rằng, việc thực hiện xã hội hóa hoạt động khám chữa bệnh hiện nay còn có kẽ hở cho việc lạm dụng xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để tăng nguồn thu cho bệnh viện thông qua việc bác sỹ chỉ định quá mức cho phép.

“Tuần trước, ở Quảng Ninh bội chi Quỹ bảo hiểm y tế quá nhiều. Chúng tôi đã đi kiểm tra thì thấy có những bệnh viện như Uông Bí, Bãi Cháy chi cho xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh lên đến 30%, thậm chí 40%, thì còn đâu là tiền thuốc, công khám và các chi phí khám. Chi như thế là quá nhiều, bình quân cả nước chi cho xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh chỉ khoảng hơn 20% thôi. Như vậy, 1 số bệnh viện ở Quảng Ninh đã lạm dụng xét nghiệm mà không có ai kiểm soát việc chỉ định xét nghiệm đó có phù hợp hay không?”, ông Thảo nói.

Từ thực tế vừa nêu, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề nghị tăng cường quản lý Nhà nước về xã hội hóa hoạt động khám chữa bệnh, từ việc quy hoạch lắp đặt đến chất lượng, giá cả các thiết bị y tế. Hiện các bệnh viện công được tự định giá các dịch vụ xã hội hóa nhưng cơ quan chức năng của Bộ Y tế cần kiểm soát xem giá đó có phù hợp không và cần định kỳ kiểm định chất lượng các thiết bị y tế xã hội hóa. Làm như vậy sẽ góp phần khắc phục tình trạng nhiều bệnh viện không chấp nhận kết quả xét nghiệm của nhau như hiện nay. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, hiện nay có 5 hình thức xã hội hóa hoạt động khám chữa bệnh, trong đó có một số hình thức không đảm bảo công khai minh bạch.

“Với hình thức liên danh liên kết để lắp đặt máy móc tại bệnh viện thì doanh nghiệp được hời, nhưng lại đang bị kêu là không minh bạch, lạm dụng, việc này nước nào cũng có. Theo tôi, bệnh viện cứ vay vốn ngân hàng để mua là tốt nhất, trong miền Nam nhiều bệnh việc thực hiện theo hình thức này và nhiều tỉnh không còn chấp nhận hình thức liên danh, liên kết nữa. Nguyên tắc xã hội hóa là tự chủ, tự chịu trách nhiệm, đúng pháp luật, công khai minh bạch, tránh lợi ích nhóm. Muốn vậy phải đặt bệnh nhân làm trung tâm. Trong bối cảnh cạnh tranh, nếu bệnh nhân quay lưng với bệnh viện thì bệnh viện không tồn tại được và việc liên danh, liên kết cũng không phát triển được.”, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nói.

7 năm qua, đã có 610 trong tổng số760 bệnh viện từ tuyến trung ương, tuyến tỉnh, tuyến huyện được đầu tư từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Trong đó, có rất nhiều dự án lớn đã và đang triển khai như xây dựng cơ sở 2, cơ sở 3 và các tòa nhà điều trị mới tại hơn 20 bệnh viện tuyến Trung ương. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng của ngành y tế hiện nay vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. 

Do đó, bệnh viện công vẫn phải xã hội hóa hoạt động khám chữa bệnh, liên danh, liên kết dưới hình thức góp vốn với các nhà đầu tư để xây dựng, thành lập mới cơ sở khám bệnh chữa bệnh hoạt động theo mô hình doanh nghiệp theo Nghị quyết số 93 năm 2014 của Chính phủ.

Cũng trong ngày 16/9, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị các giải pháp xây dựng và phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới. Mục tiêu đến năm 2020 đạt 100% số xã, phường,thị trấn có trạm y tế, 80% xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, 90% trạm y tế có đủ điều kiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; đến năm 2025, toàn bộ số trạm y tế thực hiện được đầy đủ các nội dung của chăm sóc sức khỏe ban đầu. 

Ngành Y tế sẽ thí điểm và mở rộng mô hình hoạt động của trạm y tế xã gắn với quản lý, chăm sóc sức khỏe gia đình, chăm sóc sức khỏe cộng đồng; phát triển đội ngũ y bác sỹ gia đình và lồng ghép mô hình bác sỹ gia đình vào trung tâm y tế huyện, trạm y tế xã./.