Làm gì để xây dựng thành phố Nha Trang thành nơi đáng sống?

Xưa, mảnh đất Nha Trang chỉ là những làng chài nhỏ bé, đơn sơ bên cạnh bờ sông Cái. Đây là vùng đất lạ, quý hiếm, bởi có "Tứ thủy triều quy, Tứ thú tụ", nghĩa là bốn mặt có nước bao bọc và 4 ngọn núi mang hình bốn con thú tụ về.

Đa dạng về địa hình đan xen giữa đồng bằng, đồi núi và các đảo trên vịnh Nha Trang đã tạo nên phong cảnh tuyệt đẹp cho mảnh đất này. Qua 100 năm xây dựng, Nha Trang trở thành đô thị lớn, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh Khánh Hòa và là đô thị năng động của vùng Nam Trung bộ và Tây Nguyên. 

Theo Phó Giáo sư- Tiến sĩ Nguyễn Chu Hồi, Phó Chủ tịch thường trực Hội nghề cá Việt Nam, thành phố Nha Trang thực sự hội tụ các yếu tố của một đô thị biển đẹp quyến rũ, đáng sống và giàu tiềm năng phát triển. Trong hoạch định chiến lược và kế hoạch phát triển, không thể chia cắt mối liên kết chặt chẽ giữa hai mảng không gian đô thị và biển, đảo. Vì vậy, cần phát huy các giá trị biển, đảo mà thiên nhiên ưu đãi để xây dựng một "Nha Trang đất liền", một "Nha Trang biển, đảo" bền vững.

Ông Nguyễn Chu Hồi cho rằng, cần có những giải pháp tổng thể từ núi rừng, sông suối đến hải đảo để kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải đổ vào vịnh cũng như có giải pháp quản lý, phục hồi môi trường sinh thái Vịnh Nha Trang.

"Vịnh Nha Trang trở thành giá trị toàn cầu, giá trị di sản, để được mai sau, mới gọi là của để đời. Cho nên là vịnh Nha Trang, trở thành cốt lõi, nếu chúng ta không thể, có du lịch theo đúng nghĩa mà chúng ta mong muốn và phấn đấu nếu như không giữ được biển Nha Trang, trong đó đặc biệt là vịnh Nha Trang" - ông Nguyễn Chu Hồi nói.

Nha Trang đang là trung tâm khoa học - công nghệ - y tế của Nam Trung bộ. Nơi đây đang có những cơ sở nghiên cứu, đào tạo mang tầm quốc gia, quốc tế. Đó là Viện Pasteur Nha Trang, Viện Hải dương học, Viện Vắc xin, Viện Nghiên cứu Thủy sản 3... cùng các Trường Đại học, Học viện quân sự... Phó Giáo sư - Tiến sĩ Trần Đình Thiên, Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho biết, với những lợi thế vượt trội về khoa học biển, Nha Trang có nhiều thuận lợi để phát triển thành trung tâm khoa học biển mang tầm vóc quốc gia. Muốn vậy, Nha Trang cần có các cơ chế vượt trội để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, lấy khoa học làm động lực phát triển, thí điểm làm đô thị thông minh- sáng tạo.

Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên đề nghị: "Bây giờ cái nền tảng hay là cái trục chính của cái thông minh, sáng tạo là phải là một cái trung tâm nhân lực chất lượng cao. Nha Trang có đủ điều kiện, ở đây có những khoa học về biển, về công nghệ cao. Đặc biệt là khoa học về biển. Tới đây, chắc chắn những công nghệ cao của đất liền ra biển, nó sẽ khác thường lắm. Tại sao, chúng ta không làm?"

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Diễn đàn Toàn cầu Boston đề xuất, để trở thành đô thị sáng tạo toàn cầu, Nha Trang phải xây dựng được hệ sinh thái sáng tạo công nghệ, văn hóa nghệ thuật; tạo ra những sản phẩm sáng tạo tiên phong, tạo ra giá trị mới trong xã hội trí tuệ nhân tạo - kỷ nguyên khai sáng toàn cầu. 

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng: Nha Trang phải xây dựng hạ tầng y tế, giáo dục tiên tiến để thu hút người tài và khơi dậy khát vọng sáng tạo của người Nha Trang. 

 "Tạo ra một xã hội học tập mãi mãi, xã hội cái nền tảng này nó kết với lại những trung tâm tiên tiến và luôn cập nhật cái mới thì có nghĩa là tạo ra, cũng là một cái để cho Nha Trang chúng ta trở thành thành phố sáng tạo toàn cầu. Khi con người ta có tư duy, có năng lực sáng tạo ở tầm toàn cầu thì đây là toàn tâm sáng tạo, mọi con người đều có khả năng sáng tạo và chính các đại học ở Nha Trang hãy đi tiên phong trong tư duy mới này." Ông Nguyễn Anh Tuấn đặt vấn đề.

Tỉnh Khánh Hòa đang hướng tới mục tiêu một thành phố đáng sống, là một trong những địa phương đi đầu trong bảo vệ môi trường và thực hiện phát thải khí nhà kính về mức 0.

Ông Hồ Văn Mừng, Bí thư Thành ủy Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa cho biết, với vai trò là đô thị hạt nhân của tỉnh Khánh Hòa, Nha Trang phải tiên phong trong việc xây dựng thành phố đáng sống, bảo vệ môi trường. Thành phố đang có nhiều giải pháp chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đô thị thông minh... sớm hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố biển phồn vinh, văn minh, hạnh phúc. 

"Nha Trang hội đủ điều kiện để có thể thực hiện việc này. Thứ nhất là vấn đề về điều kiện tự nhiên, về môi trường. Thứ hai nữa là về nhận thức và hành động của cấp ủy Đảng, chính quyền của thành phố và sự đồng thuận của người dân thành phố để xây dựng Nha Trang trở thành một nơi được sự tin tưởng của mọi người đến sinh sống và làm việc. Muốn phát triển bền vững thì bảo vệ môi trường, chuyển đổi xanh là vấn đề mang tính chiến lược, vừa vấn đề cấp bách của thành phố trong giai đoạn hiện nay"- ông Hồ Văn Mừng nói.