Liên tiếp cứu sống sản phụ đột quỵ

Trường hợp thứ nhất, sản phụ tên N.T.H.T., sinh năm 1989, địa chỉ ở Cần Thơ được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ vào lúc 20 giờ 51 phút ngày 12/2/2023 với tình trạng yếu nửa người trái.

Trước đó, bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường thai kỳ (tuần thứ 25). Khi thai 39 tuần, sản phụ khám thai định kỳ theo hẹn được các bác sĩ phát hiện huyết áp tăng rất cao nên đề nghị nhập viện điều trị tại địa phương.

Sau 4 ngày phẫu thuật lấy thai, bệnh nhân đột ngột yếu nửa người trái, được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ điều trị với chẩn đoán nhồi máu não bán cầu phải.

Bệnh nhân tiến triển nhanh yếu dần nửa người bên trái (sức cơ tay trái 0/5, sức cơ chân trái 0/5) được xử trí cấp cứu, kiểm soát huyết áp và chuyển khoa Đột quỵ theo dõi và điều trị.

Bệnh nhân được điều trị nội khoa tích cực kết hợp tập vật lý trị liệu vận động có trợ giúp với chẩn đoán: Nhồi máu não bán cầu phải do hẹp nặng đoạn cuối động mạch cảnh trong phải và hẹp nặng động mạch não giữa phải. Hiện, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, còn yếu nhẹ nửa người trái, vết mổ khô.

Trường hợp thứ hai, thai phụ tên T.T.C., sinh năm 1985, địa chỉ ở tỉnh Bạc Liêu, được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ vào lúc 00 giờ 34 phút ngày 17/2/2023, với tình trạng lơ mơ, huyết áp tăng cao (200/100mmHg), mạch nhanh, liệt nửa người trái, liệt VII trung ương trái, thai 28 tuần. Được biết, do chu kỳ kinh nguyệt bệnh nhân không ổn định nên không biết bản thân mang thai, không khám thai định kỳ, gần đây thai phụ có những dấu hiệu bất thường: buồn nôn, chóng mặt nên đi khám và phát hiện mang thai ở tuần thứ 28-29.

Cùng ngày nhập viện, thai phụ đột ngột lơ mơ, cơn co giật, nói khó, được gia đình chuyển đến bệnh viện địa phương cấp cứu sau đó chuyển Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ điều trị. Kết quả kiểm tra ghi nhận bệnh nhân có xuất huyết não vùng thái dương phải, thai sống trong lòng tử cung khoảng 28-29 tuần.

Bệnh nhân được điều trị kiểm soát huyết áp, hội chẩn các chuyên khoa đánh giá nguy cơ và quyết định phẫu thuật cấp cứu lấy thai trước để đảm bảo an toàn sức khỏe cho cháu bé khi thai phụ đang diễn tiến dần hôn mê, phẫu thuật thành công đón 01 bé trai nặng 1.500g, suy hô hấp được đặt nội khí quản và chuyển đến  Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ điều trị tiếp.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được chuyển khoa Đột quỵ điều trị nội khoa tích cực, thở máy, kháng sinh, chống phù não, tình trạng bệnh nhân cải thiện dần. Tình trạng hiện tại bệnh nhân tỉnh, dấu hiệu sinh tồn ổn định, đã ngưng máy thở đang được điều trị và chăm sóc tại khoa Đột quỵ.

Tình trạng bé lúc tiếp nhận tại Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ: tri giác lừ đừ, thở rên rỉ, thở nhanh, co lõm ngực, da tím tái, suy hô hấp nặng, trương lực cơ và phản xạ kém. Bằng năng lực chuyên môn và sự điều trị tích cực của các bác sĩ khoa Sơ sinh Bệnh viện Nhi Đồng Cần Thơ, tình trạng sức khỏe hiện tại của bé cải thiện tốt: tỉnh, môi hồng, phản xạ cường cơ có cải thiện, đã ngưng thở máy xâm lấn, được nuôi ăn qua sonde dạ dày, tiêu sữa tốt.

TS.BS Hà Tấn Đức, Trưởng khoa Đột quỵ Bệnh viện chia sẻ, tai biến mạch máu não trong thai kỳ là một bệnh cảnh đặc thù, thống kê tỉ lệ bị tai biến mạch máu não của thai phụ lên đến 30/100.000, tức là gấp 3 lần so với những phụ nữ cùng tuổi không mang thai. Trong đó, giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ và thời kỳs hậu sản là những giai đoạn có nguy cơ cao nhất.

Việc điều trị tai biến mạch máu não trên thai phụ đặt ra rất nhiều thách thức khi phải cân bằng tính mạng của người mẹ và cả của thai nhi. Do vậy, nhằm giảm thiểu các yếu tố nguy cơ xảy ra đột quỵ ở phụ nữ mang thai, sản phụ cần được chăm sóc sản khoa trước, trong và sau thai sản. Đặc biệt, cần điều chỉnh lối sống để giảm áp lực cuộc sống, giữ tâm trí thoải mái; Ăn uống lành mạnh và cân bằng để giảm thiểu các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao và đái tháo đường./.