Liên tiếp xảy ra tai nạn lao động ở ngành than: Trách nhiệm thuộc về ai?

Vụ việc 5 công nhân tử vong tại khu vực lò chợ mức -110 vỉa 12 Giáp Khẩu của Công ty Than Hòn Gai – TKV đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác an toàn trong khai thác hầm lò. Đây không phải là vụ tai nạn nghiêm trọng đầu tiên của năm nay xảy ra ở ngành than.

Trước đó, vụ cháy khí mê tan ở công ty than Thống Nhất đã khiến 4 công nhân tử vong, 7 người khác bị thương; hay vụ sụt lò chợ ở than Quang Hanh khiến 4 người thương vong, giám đốc đã bị điều chuyển công tác do để xảy ra sự cố nghiêm trọng.

Không có ai từ chức và cũng chưa có ai đứng ra chịu trách nhiệm đối với hàng loạt vụ tai nạn lao động nghiêm trọng khiến nhiều công nhân thương vong. Có chăng, chỉ là việc kỷ luật, điều chuyển công tác đối với một số vị trí liên quan, rồi đâu lại đóng đấy.

Đã đến lúc, phải xác định công tác an toàn trong sản xuất không chỉ là việc hô khẩu hiệu, căng băng rôn, biểu ngữ ở khắp các khai trường, đường lò... Để người công nhân trở về nhà an toàn mỗi khi tan ca, không chỉ là trách nhiệm của người quản đốc, mà còn là trách nhiệm của những người đứng đầu. Dám đứng ra chịu trách nhiệm đối với những “người lính” đang cống hiến, khai thác vàng đen cho đất nước, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Ông Hoàng Sỹ Hưng, Chánh thanh tra Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh cho rằng, địa phương thường xuyên có văn bản chỉ đạo, công tác thanh tra, kiểm tra được tổ chức thường xuyên, trong đó có cả những lần kiểm tra đột xuất. Tuy nhiên, tai nạn lao động vẫn xảy ra, số lượng công nhân thương vong ngày càng lớn.

Ông Hưng cũng cho biết, các vụ tai nạn từ đầu năm ở TKV đều xảy ra ở các đơn vị khai thác hầm lò. Nguyên nhân của vụ việc ở than Hòn Gai khiến 5 công nhân tử vong cũng đang được điều tra làm rõ.

“Sở cũng đã báo cáo với tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo thành lập đoàn điều tra tai nạn lao động của tỉnh; phối hợp với Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh để tiến hành điều tra. Khi thành lập đoàn điều tra, đoàn cũng tổ chức khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, thu thập hồ sơ tài liệu có liên quan. Về nguyên nhân vụ tai nạn này, đoàn sẽ điều tra và kết luận nguyên nhân. Còn về sơ bộ ban đầu, đoàn nhận định là là khu vực lò chợ xảy ra tai nạn có than ẩm ướt, tràn xuống luồng, phá hỏa, dẫn đến tai nạn xảy ra”, ông Hưng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Công Đáng, Phó Giám đốc Công ty Than Hòn Gai – TKV cho biết khi đoàn kiểm tra tiến hành vào hiện trường vụ tai nạn nhận thấy trước gương than, trên nóc khu vực lò chợ vẫn cứng vững. Tuy nhiên chỉ có điểm giá thủy lực chống số 26 đến số 30 có hiện tượng than ẩm, tràn vào trong lò chợ, gây ra tai nạn.

“Việc kiểm soát trong khu vực lò chợ này cũng được Tập đoàn chỉ đạo rất kiên quyết. Hàng năm chúng tôi tổ chức khoan thăm dò, rất nhiều mét để khoan tháo nước. Khu vực nào chứa nước thì chúng tôi kiểm soát được khi khoan trước gương, trên nóc để kiểm soát tối đa. Nhưng đấy là với nước, còn đối với đất đá ẩm thì rất khó để thăm dò, đánh giá được toàn bộ trong khu vực khai thác”, ông Đáng nói.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cũng cho rằng, việc đáp ứng sản lượng khai thác để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, tuy nhiên cùng với đó cũng phải đặt ra yêu cầu đối với công tác quản lý, quản trị mỏ, nhất là vấn đề đảm bảo an toàn cho người công nhân. Tinh thần của tỉnh Quảng Ninh sẽ cùng với ngành than tiếp tục rà soát, triệt tiêu những yếu tố rủi ro mà có thể dự báo được. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất lúc này là nâng cao công tác truyền thông, để công nhân an tâm sản xuất, tiếp tục làm việc với tinh thần “kỷ luật và đồng tâm”.

Ông Ngô Hoàng Ngân, Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam cũng yêu cầu các đơn vị trong Tập đoàn rà soát lại toàn bộ quy trình sản xuất, những nguy cơ mất an toàn để có phương án phòng ngừa rủi ro.

Trước những nguy cơ mất an toàn trong quá trình sản xuất của ngành than, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu các đơn vị liên quan cần tiếp tục quan tâm đến chế độ chính sách cho người lao động; nâng cao mức an toàn, không để xảy ra các vụ việc tương tự.

“Chúng tôi tin tưởng rằng, tỉnh Quảng Ninh và ngành than đã có sự chăm lo rất tốt cho công nhân. Từ trước đến giờ, chứ không phải chỉ là sự cố này, kể cả các trường hợp trước đây. Nhưng chúng tôi cũng mong muốn các đồng chí tiếp tục quan tâm, bởi vì mình không chỉ chăm lo cho 5 người đã khuất đâu, mà còn phải lo cho mười mấy ngàn người ở lại. Có 1 thông điệp nào để anh em yên tâm, có giải pháp cụ thể nào để anh em yên tâm. Phải rà soát lại quy trình, quy phạm về an toàn, với nguyên tắc là đặt ở mức cao hơn. Trong tình thế biến đổi khí hậu, mưa như thế này thì có thể nâng cấp mức độ an toàn lên. Để xảy ra vụ tương tự, với nguyên nhân tương tự là không thể chấp nhận được”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Trước những tai nạn lao động nghiêm trọng của TKV, Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần phải ra công điện chỉ đạo, cử đoàn công tác trực tiếp xuống hiện trường chỉ đạo khắc phục hậu quả, chia buồn với các gia đình nạn nhân.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu ngành than chủ động rà soát các quy định, tiêu chuẩn, quy trình khai thác, vận hành hầm lò trong các đơn vị thuộc tập đoàn, kịp thời khắc phục các hạn chế; quá trình khai thác cần chú trọng công tác theo dõi, giám sát, đánh giá việc thay đổi các kết cấu các vỉa than, hầm lò để có giải pháp xử lý kịp thời, không để xảy ra các vụ việc tai nạn lao động, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho người lao động trong hoạt động khai thác than; đồng thời, các lực lượng chức năng khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân các vụ tai nạn, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan và xử lý nghiêm vi phạm (nếu có).