Nắng nóng, sử dụng điều hòa cho trẻ như thế nào là hợp lý?

Thời gian gần đây, thời tiết ở các tỉnh miền Bắc và Thủ đô Hà Nội nắng nóng gay gắt. Nhiệt độ tăng cao, oi bức, điều hòa là vật dụng không thể thiếu đối với mỗi gia đình, đặc biệt là với trẻ nhỏ.

Đang là thời điểm nghỉ hè, hầu hết trẻ nhỏ ở nhà và sử dụng điều hòa là biện pháp “tối ưu” nhất để giúp trẻ chống nóng. Một số gia đình có người lớn ở nhà trông trẻ thì có thể kiểm soát được việc sử dụng điều hòa, còn với những gia đình có con lớn, ở nhà một mình thì việc sử dụng điều hòa là rất khó kiểm soát. Đáng lo ngại, nhiều em có thói quen và sở thích để nhiệt độ ở mức thấp 20-21 độ, chênh lệch khá nhiều so với nhiệt độ ngoài trời. Điều này không tốt cho sức khỏe và có thể khiến trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp.

Chị Nguyễn Thu Thùy (Ba Đình, Hà Nội) cho hay, chị có 2 cậu con trai, năm nay 11 và 13 tuổi. Vì các cháu lớn nên vợ chồng chị yên tâm để con ở nhà để bố mẹ đi làm. Thời gian gần đây, nắng nóng oi bức nên 2 bé bật điều hòa gần như cả ngày. Trước khi đi làm anh chị đã nhắc các con chỉ để điều hòa ở mức 27-28 độ nhưng các bé vẫn điều khiển nhiệt độ ở mức thấp theo sở thích.

Do ở phòng điều hòa trong thời gian dài nên khoảng 1 tuần sau đó, bé thứ 2 nhà chị Thùy có biểu hiện sổ mũi, viêm họng, sốt, ho. Khi đi bệnh viện khám, bác sĩ chẩn đoán, con chị bị viêm phổi cấp.

Tương tự gia đình chị Thùy, chị Nguyễn Hương Giang (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, do các con chị đã lớn, 1 bé 9 tuổi và 1 bé 12 tuổi nên trong thời gian nghỉ hè, bố mẹ đi vắng, 2 con ở nhà với nhau. Thời tiết nắng nóng, diện tích căn hộ lại hẹp nên rất oi bức, việc dùng điều hòa cả ngày là điều bắt buộc. Khi bố mẹ ở nhà cùng các bé thì chỉ để nhiệt độ khoảng 28-29 độ, khi bố mẹ đi vắng, các bé thường để nhiệt độ ở mức thấp, 21-22 độ.  

“Gần 1 tháng trời dùng điều hòa liên tục, gần đây, cả 2 bé nhà tôi có triệu chứng ho, sốt kéo dài. Đi khám, bác sĩ cho biết, các con có nguy cơ bị viêm phổi cao, nguyên nhân một phần do thời tiết, một phần do sử dụng điều hòa liên tục trong một thời gian dài”, chị Giang buồn rầu cho biết.

Trước thói quen cho trẻ dùng điều hòa của nhiều gia đình hiện nay, các chuyên gia y tế khuyến cáo, việc sử dụng điều hòa cần cẩn trọng để tránh nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Bởi nguyên nhân của tình trạng trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp, sốt, viêm phổi là do thời tiết nắng nóng, cách chăm sóc con chưa đúng cách của cha mẹ, cùng với việc cho trẻ sử dụng điều hoà quá nhiều. Những trẻ có cơ địa dị ứng thì có thể bị khô da, ngứa, viêm da.

Bác sĩ Nguyễn Đăng Khiêm - Bệnh viện Hữu nghị Việt - Xô cho biết, việc sử dụng điều hòa liên tục sẽ làm cho hệ thống hô hấp, đường hô hấp trên như mũi, niêm mạc mũi, niêm mạc họng bị khô, điều này cũng khiến hàng rào bảo vệ cơ thể kém đi nhiều, tạo điều kiện để virus, vi khuẩn đang trú ngụ sẵn ở đó xâm nhập vào bên trong khi có tổn thương, từ đó gây nên tình trạng viêm nhiễm.

 “Sử dụng điều hòa đúng cách là không để nhiệt độ chênh lệch quá lớn so với nhiệt độ ngoài trời. Ví dụ, nhiệt độ ngoài trời khoảng 37-38-39 độ thì chỉ nên để nhiệt độ trong nhà khoảng 25-26 độ. Trong các phòng kín có sử dụng điều hòa nên để chậu nước hoặc máy phun ẩm, sẽ giúp cho nhiệt độ, độ ẩm trong phòng không quá khô, giúp bảo vệ niêm mạc đường hô hấp”, bác sĩ Nguyễn Đăng Khiêm đưa ra lời khuyên.

Bác sĩ Khiêm cũng cảnh báo, không nên cho trẻ dùng điều hòa 24/24 hoặc trong thời gian quá dài, vì sẽ gây nên tình trạng trẻ “nghiện” điều hòa, lười vận động, từ đó dẫn tới hệ lụy sức khỏe khác. Ngoài ra, cần quản lý trẻ chơi đùa để tránh tình trạng tăng thân nhiệt của trẻ. Khi trẻ đi chơi về, không nên cho trẻ uống nước lạnh, không cho trẻ tắm ngay, như vậy thân nhiệt thay đổi đột ngột, dễ bị bệnh về đường hô hấp, cảm lạnh.

Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như hiện nay, các gia đình nên cho trẻ ra ngoài vào buổi sáng sớm lúc chưa quá nắng hoặc buổi chiều muộn để trẻ được vận động cơ thể, đi dạo hoặc chơi những hoạt động nhẹ nhàng. Bố mẹ cũng có thể cho trẻ đến các bể bơi trong nhà, giúp trẻ có cơ hội giao lưu với bên ngoài, thay đổi không khí, điều này sẽ rất tốt cho sức khỏe của trẻ.

Cũng theo bác sĩ Khiêm, trong thời kỳ nghỉ hè, nếu như không cho trẻ ra ngoài hoạt động thì sẽ làm tăng nguy cơ béo phì, tăng các bệnh về mắt. Bởi vì trong một không gian hẹp, mắt không có sự điều tiết, nhìn xa sẽ dễ làm tăng nguy cơ cận thị, loạn thị, đặc biệt là những trẻ ở trong nhà nhiều, thường xem TV, chơi điện thoại.

“Cha mẹ nên có thời gian biểu cụ thể, trong một khoảng thời gian nhất định nên có các hoạt động ngoài trời, dọn dẹp nhà cửa cũng là một cách để cho trẻ vận động hoặc chơi những trò chơi vận động nhẹ nhàng, thay đổi các trò chơi chứ không chỉ gắn liền trẻ với điện thoại, TV… những việc đó ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, đến thể chất cũng như khả năng điều tiết mắt của trẻ”, bác sĩ Nguyễn Đăng Khiêm cho hay.

Các chuyên gia y tế cũng đưa ra một số lời khuyên khác khi sử dụng điều hòa: Không bật điều hòa quá lạnh. Nếu để mức nhiệt trong phòng điều hòa quá thấp, sự chênh lệch nhiệt độ nóng - lạnh giữa ngoài trời và bên trong phòng sẽ là yếu tố tấn công sức khỏe trẻ, dẫn tới trẻ mắc các bệnh đường hô hấp, trong đó có viêm phổi. Vì vậy, nhiệt độ điều hòa hợp lý không nên thấp hơn 26 độ, chênh lệch nhiệt độ với bên ngoài không quá 5-8 độ.

Khi cho trẻ nằm phòng điều hòa, nhất là vào ban đêm, không nên bật điều hòa suốt đêm, có thể sử dụng ngắt quãng, sau khi nhiệt độ trong nhà hạ nhiệt có thể tạm ngừng dùng điều hòa và bật lại sau một thời gian.

Để tạo độ ẩm cho không khí trong phòng điều hòa, có thể đặt máy phun sương hoặc một chậu nước ở góc phòng khi ngủ. Không khí có độ ẩm cần thiết sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn, tránh được các vấn đề về đường hô hấp.

Đồng thời, chú ý vệ sinh điều hòa định kỳ 4-6 tháng một lần. Điều này sẽ tránh các loại nấm mốc, mầm bệnh lưu trú trong máy có cơ hội phát triển. Khi không bật điều hòa, nên mở cửa phòng để không khí lưu thông, tránh vi khuẩn sinh sôi trong phòng kín.

Ngoài ra, bố mẹ nên bổ sung cho trẻ thật nhiều nước khi con nằm điều hòa như nước lọc, sữa mẹ, sữa công thức, nước trái cây hay canh súp; Cho trẻ ăn nhiều rau quả, trái cây chứa nhiều vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chống lại các tác nhân gây bệnh.