Ngày hè cực nhọc của trẻ em nông thôn

• Vượt lên số phận 

Khi trẻ em thành phố được vui chơi, ca hát, được đi du lịch để nghỉ ngơi sau một quãng thời gian dài vùi đầu với sách vở, cũng là lúc những đứa trẻ của các vùng quê nghèo lại dành thời gian rỗi của mình. Để giúp đỡ bố mẹ làm các công việc nhà, có em còn rời xa gia đình lên các thành phố lớn, để đánh giày, bán vé số, rửa bát thuê…

Mùa hè đến là lúc Sơn (huyện Như Xuân, Thanh Hóa) bắt tay vào công việc thường ngày của mình. Mới học đến lớp 4 nhưng Sơn đã quen với những buổi mò cua, bắt ốc từ lúc mới lên năm.

Giữa buổi trưa hè nắng gắt, tôi gặp Sơn ngoài đồng,với chiếc áo sơ mi đã sờn màu, bùn đất lấm lem khắp người. Chẳng thèm lau những giọt mồ hôi túa ra như tắm, Sơn tâm sự: “ Những ngày đi học thì em chỉ dành được ít thời gian để ra đồng thôi. Giờ nghỉ hè rồi, em ở ngoài đồng cả ngày, cố gắng bắt được nhiều cua, ốc để sáng sớm mẹ em mang ra chợ bán kiếm tiền mua gạo cho cả nhà”.

Sơn đang bắt cua ngoài đồng

Đến với vùng cao Hà Giang, ta mới thấm những nỗi vất vả, khó khăn của bọn trẻ nơi đây. Dường như chẳng bao giờ chúng được hưởng một mùa hè trọn vẹn như bao đứa trẻ cùng Trăng lứa khác. Ngày ngày, sống giữa những khó khăn, nhọc nhằn, nên bọn trẻ đã tự ý thức được những công việc mình cần làm.

Đi dọc đường quốc lộ, chẳng khó khăn gì để bắt gặp những hình ảnh của lũ trẻ chăn trâu, gánh cỏ. Gặp Mai giữa đường vào bản, một bé gái nhỏ xíu, đôi mắt trong veo, mặt lấm tấm bụi đất, đằng sau là một chiếc gùi to đựng củi. Phải khó khăn lắm tôi mới bắt chuyện được với em, Mai bảo em học lớp một, em phải đi gánh củi thì sang năm mẹ mới cho đi học tiếp. Ít được tiếp xúc với nhiều người nên em chỉ tủm tỉm cười và nói với tôi vài câu là chạy vụt về nhà.

Ngày ngày bế em cho bố mẹ lên nương, nấu cơm, dọn nhà, chăm cho đàn lợn và mấy chú gà là công việc của Hoa trong những ngày hè. Mới học lớp 2 nhưng trông Hoa đã ra dáng một người chị đảm đang trong gia đình. Hai tay luôn thoăn thoắt làm việc, em nói tiếng Kinh rất rõ, em bảo với tôi: “ Em thích đi học lắm. Đi học em được học cái chữ, và được cô giáo dạy cho mấy bài hát hay”.

Bé Mai Nhỏ thó bên gùi củi

Đối với nhiều đứa trẻ khác, mùa hè không chỉ ở nhà phụ giúp bố mẹ mà còn là mùa để các em rời gia đình lên các thành phố lớn để kiếm việc làm, kiếm tiền mua quần áo, sách vở để bớt đi phần nào gánh nặng cho gia đình.

Mùa hè này, tại các thành phố lớn, dễ dàng bắt gặp những em bé rửa bát trong các quán ăn, hay hai vai nặng trĩu những rổ sách, những hộp đựng đồ đánh giày… Chúng đều là những học sinh tại những vùng quê nghèo, cứ nghỉ hè là lại kéo nhau lên thành phố kiếm sống.

“Mùa hè không đi học, ở nhà cũng chẳng làm gì, nhìn bọn bạn đi lên Hà Nội kiếm được bao nhiêu tiền, đầu năm học mới lại có sách vở mới, quần áo đẹp, em thèm lắm, nên năm nay quyết định đi theo các bạn”. Đó là lời tâm sự chân thật của Lan 12 tuổi đến từ Phú Thọ, em đang làm thêm tại một quán ăn trên đường Đê La Thành.

Dù mới chỉ 15 tuổi nhưng mùa hè này là lần thứ  5 Tô Thị Hồng ( Quảng Thái, Quảng Xương, Thanh Hóa) bươn chải khắp các thành phố lớn để kiếm sống. Hè nào em cũng cùng bố mẹ đi khắp các tỉnh thành, hết Sài Gòn, Đà Lạt, lại rong ruổi ở đất Hà Nội. Em còn khoe với tôi, em làm việc chăm chỉ nên kiếm được khá, có cô còn thương em, cho em thêm bao nhiêu tiền.

Đã có không biết bao nhiêu em học sinh vì lên rừng hái củi, gánh cỏ mà bị trượt chân ngã trên sườn đồi, sườn núi, bị chết đuối ở sông hồ…

Các em nhỏ giúp gia đình chăn trâu

Bên cạnh những ngày tháng mưu sinh nơi đất khách, không biết bao nhiêu cạm bẫy luôn rình rập quanh chúng. Đã có không biết bao nhiêu em học sinh vì lên rừng hái củi, gánh cỏ mà bị trượt chân ngã trên sườn đồi, sườn núi, bị chết đuối ở sông hồ…  Có em từ những đứa trẻ ngoan, sau một thời gian lên thành phố kiếm sống, bắt đầu đua đòi, tiêm nhiễm vào người những thói hư, tật xấu. Ít thì nói tục, chửi bậy, nhiều là mải mê kiếm tiền, bỏ bê việc học, thậm chí sinh ra trộm cắp, cờ bạc, nghiện ngập.

Đã có không ít những trường hợp vì mải mê kiếm tiền mà không mảng đến việc học. Nguyễn Thanh Quý (Quảng Lưu, Quảng Xương, Thanh Hóa) là một trường hợp như vậy. Học đến lớp 8 thì em theo bạn ra Hà Nội kiếm sống. sau một thời gian mải mê kiếm tiền, Quý quyết định bỏ học. Bố mẹ khuyên can thế nào Quý cũng không nghe. Đến giờ đã 3 năm Quý bỏ học.

Việc phụ giúp gia đình trong những ngày hè là rất tốt nhưng đối với trẻ em thì việc vui chơi, học hành luôn được đặt lên hàng đầu. Để trẻ em nông thôn được hưởng một mùa hè đúng nghĩa thì rất cần sự quan tâm của gia đình, nhà trường cũng như toàn xã hội./.