“Nghi án” mù mắt do hành tím ở Sóc Trăng: Bộ Y tế vào cuộc làm rõ

Trong 2 ngày 21 và 22/10, đoàn công tác của  Bộ Y tế đã tổ chức đi kiểm tra thực tế và làm việc với các cơ quan chức năng tại địa phương về những trường hợp có tổn thương về mắt ở những người làm hành tím tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. 

Được xem là thủ phủ “hành tím” của cả nước, hàng năm, thị xã Vĩnh Châu luôn có trên dưới 6.000 ha diện tích hành tím được gieo trồng, với sản lượng cho từ 100.000 – 120.000 tấn mỗi năm. Tuy nhiên, đây cũng là địa phương có số lượng người mù cao của tỉnh Sóc Trăng.

Lãnh đạo Bộ Y tế làm việc với ngành y tế địa phương Sóc Trăng

Điều này đã gây ra nhiều khó khăn trong sản xuất, sinh hoạt, đời sống hằng ngày của bà con cũng như là gánh nặng cho xã hội. Nhiều thông tin cho rằng, những người bị mù mắt tại địa phương này là liên quan đến hành tím.

Bà Thạch Thị Hương, một trong những trường hợp bị tổn thương mắt trong lúc đang bóc hành tím chia sẻ: “Ban đầu thì mắt đỏ, rất đau, chỉ thấy mờ mờ rồi mù hẳn. Khi đi điều trị bác sĩ nói bị nhiễm trùng, trị không hết”.

Kết quả nghiên cứu điều tra của Viện Y tế công cộng thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, trong tổng số người bị mù 2 mắt và mù 1 mắt được Trung tâm y tế thị xã Vĩnh Châu ghi nhận là 1.248 người, trong đó 967 người bị mù 1 mắt (tức chiếm 77%), còn lại là bị mù 2 mắt. Điều đáng chú ý là tỷ lệ mù ít nhất 1 mắt của Vĩnh Châu là 6 người/1.000 dân, riêng tại Phường 2 và xã Vĩnh Hải tỷ lệ này cao gần gấp hai lần (tức 11 người/1.000 dân), cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ chung của toàn quốc là 5 người/1.000 dân.

Sau khi đoàn công tác của  Bộ Y tế đã tổ chức đi kiểm tra thực tế và làm việc với các cơ quan chức năng tại địa phương về những trường hợp có tổn thương về mắt ở những người làm hành tím tại thị xã Vĩnh Châu, sáng 21/10, Giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế kết luận, đây là vấn đề y tế công cộng khẩn cấp, không phải do hành tím hay do phun thuốc trong sản xuất hành tím gây ra. Thứ trưởng nhấn mạnh, nguyên nhân chủ yếu là do vấn đề an toàn vệ sinh lao động của chính người dân trong sản xuất hành tím.

Theo thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, tỷ lệ viêm loét giác mạc tại thị xã Vĩnh Châu cao gấp 12 lần so với một số nước phát triển. Viêm loét giác mạc tại Vĩnh Châu có thể xem như một bệnh liên quan đến các hoạt động canh tác hành tím, đặc biệt là giai đoạn cắt hành, làm đất trồng hành.

Các tổn thương  giác mạc gây ra do bụi đất, bụi vỏ hành, do tay bẩn dụi mắt, do tinh dầu hành tím bốc lên gây kích ứng và bỏng nhẹ giác mạc. Nhiễm nấm mốc có trong hành cũng tạo điều kiện viêm loét giác mạc do nấm. Việc điều trị viêm loét giác mạc không kịp thời, điều trị sai, tự điều trị làm cho bệnh diễn biến nặng gây sẹo giác mạc và giảm thị lực, trường hợp nặng gây mù lòa.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, không có mối liên quan giữa việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật với nguyên nhân gây viêm loét giác mạc và mù lòa tại Vĩnh Châu. Không có mối liên quan giữa các yếu tố môi trường như đất, nước với việc viêm loét giác mạc và mù một mắt và mù ít nhất một mắt tại thị xã Vĩnh Châu.

Thứ trưởng Bộ Y tế  Nguyễn Thanh Long cho biết thêm, dự phòng viêm loét giác mạc là phương pháp tối ưu nhất cho việc giảm tỉ lệ các trường hợp bị mù tại Vĩnh Châu. Hầu hết các trường hợp bị viêm loét giác mạc và bị mù tại Vĩnh Châu có thể dự phòng và điều trị được.

Thứ trưởng cũng đã giao bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Mắt thành phố Hổ Chí Minh hỗ trợ Vĩnh Châu trong việc điều trị và dự phòng các trường hợp bị tổn thương mắt; đồng thời đề nghị các cơ quan chức năng địa phương cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để phòng chống bệnh viêm loét giác mạc, mù lòa, bảo vệ sức khỏe người dân làng nghề sản xuất hành tím như là các cơ sở sản xuất phải đảm bảo thực hiện tốt các quy định vệ sinh lao động; khám sàng lọc định kỳ cho người lao động nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Ngành y tế địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động người lao động và người dân thực hiện các biện pháp dự phòng như sử dụng kính và các phương tiện bảo hộ khẩu trang, găng tay khi thu hoạch, sản xuất hành, hướng dẫn người lao động, người dân sử dụng nước muối sinh lý rửa mắt hàng ngày, tăng cường vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch sẽ.

Khi mắt bị viêm cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để khám, điều trị thích hợp. Không tự điều trị theo kinh nghiệm hoặc dân gian. Các cơ sở điều trị chuyên khoa cần tổ chức khám sức khoẻ, điều trị viêm loét giác mạc theo phác đồ điều trị. Phương pháp điều trị viêm loét giác mạc chủ yếu là dùng nước muối sinh lý rửa mắt, điều trị phối hợp kháng sinh phổ rộng và kháng sinh kháng nấm./.