Ngô không hạt, chờ câu trả lời của nhà quản lý

Liên tục trong thời gian vừa qua, nông dân ở nhiều tỉnh thành phía Nam như Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và mới đây nhất là nông dân tỉnh Gia Lai, lao đao vì trồng giống ngô NK67 do Công ty TNHH Syngenta sản xuất. Sau hàng tháng trời chăm sóc, giống ngô này chỉ cho những trái không có hạt.

Ngô ra bắp nhưng không hạt người nông dân cay đắng

Và một lần nữa, lại xảy tranh chấp giằng dai: nông dân, ngành Nông nghiệp và chính quyền địa phương khẳng định ngô không hạt là do giống; nhà sản xuất và phân phối giống thì đổ lỗi do thời tiết, đất đai, và cách chăm sóc.

Sự việc này một lần nữa cho thấy đang thiếu những quy định pháp lý đủ rõ ràng về trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp giống, của cơ quan quản lý và của cơ quan bảo vệ pháp luật khi có thiệt hại xảy ra.

Sau gần 3 tháng trồng giống ngô NK67 trên 2 ha đất rẫy của gia đình, ông Trương Công Định, ở Thôn 7, xã Đông, huyện Kbang , tỉnh Gia Lai tá hỏa khi phát hiện gần như toàn bộ diện tích này, cây ra quả nhưng không có hạt hoặc có hạt không đáng kể.

Ông Định cho biết: “Giống NK67 chúng tôi chuyển đổi cũng do chương trình khuyến nông người ta quảng cáo. Chúng tôi chuyển đổi năm nay hư hết, nói chung những hộ trồng giống này ở đất Tây Sông Ba đều hư hết.”

Theo thống kê của UBND xã Đông, vụ này toàn xã có hơn 70ha ngô NK67 chỉ ra trái nhưng không ra hạt, hoặc hạt rất ít. Tổng mức thiệt hại ước tỉnh khoảng 1,8 tỷ đồng.

Ngay sau xã Đông, đến lượt các xã Lơ Ku của huyện Kbang và xã Đăk Pơ Pho của huyện Kong Chro, tỉnh Gia Lai, cũng phát hiện tình trạng trồng giống ngô NK67 không có hạt hoặc hạt không đáng kể.

Đáng chú ý, NK67 là giống duy nhất bị hiện tượng này. Các giống khác dù cùng điều kiện đất đai, thời tiết và cách chăm sóc, nhưng đều cho năng suất bình thường. Ông Trần Ngọc Thạch – Chủ tịch UBND xã Đông cho biết, đây là căn cứ để xã kết luận, ngô mất mùa là do chất lượng hạt giống: “Tại sao hàng chục loại giống khác người ta đưa xuống địa bàn trồng thì nhân dân không lên tiếng mà hôm nay giống NK67 thì  nhân dân phản ánh. Những cây bắp khác họ cũng trồng với khâu làm đất rồi biện pháp canh tác như vậy cả nhưng trái bắp khác không bị. Tôi có thể khẳng định rằng, giống bắp NK67 của Syngenta niên vụ này là có vấn đề về chất lượng giống”.

Trước tình hình này, đại diện của nhà sản xuất - Công ty TNHH Syngenta Việt Nam và nhà phân phối – Công ty CP bảo vệ thực vật An Giang đã nhiều lần tổ chức đoàn cán bộ đến hai huyện Kbang và Kong Chro của tỉnh Gia Lai để kiểm tra, đánh giá tình hình. Ngày 9/7/2013, đại điện Công ty TNHH Syngenta Việt Nam ký vào biên bản, xác nhận có một phần nguyên nhân là do chất lượng giống NK67. Biên bản thống nhất, mức đền bù hơn 13 triệu đồng cho mỗi ha bị thiệt hại trên 70% và gần 7 triệu đồng cho mỗi ha thiệt hại dưới 70%.

Tuy nhiên, ngay sau đó, ngày 13/7/2013, Công ty TNHH Syngenta Việt Nam tổ chức một đoàn cán bộ khác đi kiểm tra và đảo ngược điều đã được xác nhận trước đó.

Ông Bùi Ngọc Sơn – Giám đốc kinh doanh và marketing của Công ty Cổ phần bảo vệ thực vật An Giang lập luận:  “Bà con biết là  nếu do giống nếu bị hỏng thì gần 3.000 tấn giống trong thời qua sẽ bị hỏng hết, có đâu mà chỗ được chỗ không.”

Khác với lập luận của ông Bùi Ngọc Sơn, ông Trần Quang Khuông – cán bộ của Trung tâm khảo nghiệm giống và sản phẩm cây trồng vùng Nam Bộ, vẫn đặt nghi vấn vào chất lượng giống. Thực tế tại Đồng Nai cho thấy, lỗi này phát sinh trong quá trình thụ phấn trong vườn cây giống của những nông hộ hợp đồng sản xuất hạt giống ngô lai cho công ty Syngenta. Và vì nghi vấn này đang có sự tranh luận giữa nhà cung cấp giống và cơ quan chuyên môn!?/.