"Nóng" chuyện quản lý khai thác khoáng sản ở Quảng Ngãi

Các đại biểu đặt câu hỏi đối với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi về loạt vấn đề cụ thể đó là giá cát xây dựng quá cao, có lúc lên tới hơn 300 ngàn đồng/m3. Tình trạng khai thác trái phép cát trên sông diễn ra ngày đêm khó kiểm soát.

Đại biểu Huỳnh Văn Tố, Phó Chủ tịch thường trực Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Quảng Ngãi nêu một nghịch lý, trước những năm 2020, trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi nhiều dự án xây dựng, nhu cầu tiêu thụ cát, vật liệu xây dựng thông thường nhiều hơn nhưng giá lại thấp hơn. Trong khi đó, từ năm 2021 đến nay, số dự án lớn không nhiều, nhu cầu giảm, nhiều mỏ được đấu giá thành công nhưng giá cát, vật liệu xây dựng lại cao hơn. Tình trạng này kéo theo việc khai thác trộm cát, khoáng sản diễn ra nhiều hơn, gây mất an ninh trật tự.

Đại biểu Huỳnh Văn Tố nêu ý kiến: “Thời gian qua, UBND tỉnh đã tổ chức đấu giá thành công một số mỏ khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng. Tuy nhiên đã xảy ra nhiều trường hợp doanh nghiệp trúng đấu giá đề nghị hủy kết quả đấu giá, đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn cung và giá cát làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh. Đối với các mỏ các cấp chỉ định cho công trình dự án, cơ quan nhà nước có kiểm soát được khối lượng khai thác, có phát hiện trường hợp nào bán ra ngoài để phục vụ cho công trình, dự án khác".

Ông Nguyễn Đức Trung, Quyền Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trên cơ sở nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã trình HĐND tỉnh thông qua Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020 và Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.

Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã phê duyệt quy hoạch về nhu cầu vật liệu xây dựng và khoáng sản trên địa bàn tỉnh; Trữ lượng cát hiện đã được cấp phép là khoảng 1,8 triệu khối và công suất khai thác khoảng 400 nghìn khối cát/năm. Trong khi đó, công suất khai thác cát giai đoạn 2018-2020 chỉ một nửa, tức là trữ lượng cát không thiếu. Tuy nhiên, việc giá cao hơn bất hợp lý.

Ông Nguyễn Đức Trung, Quyền Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi giải thích: “Giai đoạn 2018-2020, giá trúng đấu giá bình quân chỉ hơn 50 ngàn đồng/khối, còn từ 2021 trở về đây chúng ta đấu giá, giá thành trung bình trên 130 nghìn đồng/khối, cá biệt có mỏ 270 nghìn đồng/khối. Như vậy đơn giá khối cát cao thì họ phải bán ra thị trường cao. Ngoài ra, một yếu tố nữa, đó là chúng ta siết chặt khai thác cát trái phép. Cát trái phép thì không chịu thuế phí thì bán sẽ rẻ hơn doanh nghiệp khai thác đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Hàng lậu không phải nộp thuế bao giờ cũng rẻ hơn".