Nghi vấn từ Trung tâm giới thiệu việc làm Nam Định

“Nhân tố” mới trong đường dây “chạy XKLĐ”

Về Nam Định những ngày này, câu chuyện xuất khẩu lao động (XKLD) Hàn Quốc không chỉ râm ran trong những lúc “trà dư, tửu hậu” ở các làng quê; “nóng” ở những điểm, những lò luyện thi tiếng Hàn mà còn rờ rỡ, khuếch trương với những biển quảng cáo, băng rôn tuyển dụng và đào tạo tiếng Hàn liên tục, liên tục...  

Chương trình theo Luật cấp phép cho lao động nước ngoài làm việc tại Hàn Quốc (EPS), được thực hiện đến nay đã được 7 năm. Danh sách những lao động ở Nam Định được đi theo chương trình này cũng tăng theo cấp số nhân qua mỗi năm tổng kết. Nếu như năm 2005, năm đầu tiên thực hiện chương trình, Nam Định chỉ có 29 lao động được đi làm việc tại thị trường này thì năm nay, chỉ tính đến cuối tháng 11/2011, số lao động Nam Định đã được xuất cảnh cũng lên tới con số 578 người.

Nhiều người đi đồng nghĩa với cơ hội thoát nghèo, vươn lên cuộc sống chất lượng hơn cũng ngày một lớn, thế nhưng, bên cạnh những cá nhân may mắn,  phía sau những con số “đáng nể” ấy lại phơi bày những nỗi đau của những lao động vì khát khao thoát nghèo đã bị những kẻ xấu lừa đảo, chiếm dụng tài sản, như chúng tôi đã thông tin.

Mở rộng điều tra vụ việc này, chúng tôi đã tiếp cận với nhiều nạn nhân mới. Ông Mai Văn Thọ (Mỹ Trung, Mỹ Lộc, Nam Định) cho biết: "Nghe mọi người mách, tôi tìm đến ông Khoa. Ban đầu, tôi đưa cho ông Khoa 50 triệu đồng, nhưng ông ấy không giúp đỡ được gì nhiều, lại cứ vòi tiền lên đến 150 triệu đồng nên tôi không chịu. Cháu trai tôi cũng bị ông này đòi 150 triệu, may mà nó mới đưa 20 triệu và tôi phát hiện kịp thời”.

Theo lời ông Mai Văn Thọ, khi yêu cầu gia đình ông nộp thêm tiền không được, ông Khoa dùng lịch bay đi Hàn Quốc ra để khống chế. Ông Thọ nói: “Khi con tôi có lịch bay gửi về Sở, vì tôi không đưa thêm tiền nên ông Khoa không đưa lịch bay cho con tôi, trong khi ngày hôm sau là con tôi phải bay rồi. Cuối cùng, tôi phải nhờ đến người nhà can thiệp mới có giấy bay. Tuy nhiên, khoản tiền "đặt cọc" 50 triệu đồng đành bị mất trắng".

Vậy, nhân vật Khoa là ai, có đúng là người của Sở LĐ,TB&XH như khẳng định của thính giả nghe Đài? Chúng tôi đã gọi điện tới ông Lưu Văn Tuyển, Chánh Văn phòng Sở LĐ, TB&XH tỉnh Nam Định và được ông khẳng định, Sở này có một cán bộ tên là Lê Công Khoa, thanh tra viên Phòng Thanh tra.

Nghi vấn và sự vòng vo chối tội

Quay trở lại với vụ việc của gia đình Trần Phú Cường (nạn nhân đầu tiên chúng tôi đã đề cập trong loạt bài điều tra). Khi nhóm PV Đài TNVN về Nam Định gặp gỡ gia đình nạn nhân và làm việc với lãnh đạo Sở LĐ, TB&XH, chúng tôi liên hệ qua điện thoại và đến nhà bà Vũ Thị Bích Ngọc nhiều lần nhưng không nhận được sự hợp tác.

Thế nhưng chỉ 2 ngày sau đó, bà Ngọc đã cầm số tiền còn lại là 2.000 USD (trong tổng số 6.000 USD để chạy XKLĐ Hàn Quốc theo chương trình EPS) trả lại gia đình Cường. Đổi lại, bà Ngọc yêu cầu Cường viết đơn bãi nại nhằm chạy tội.

Trần Phú Cường kể lại: “Bà Ngọc là thông gia với ông chú của gia đình em. Hôm ấy buổi trưa, ông Tuyến (ông chú ruột-PV)gọi em đến nhà và nói em viết đơn bãi nại. Đơn  ông Tuyến có sẵn và đọc cho em viết. Nội dung là do em không hiểu biết mối quan hệ gia đình, lúc bác Ngọc khó khăn nên mẹ cháu cho bác ấy vay, em lại tưởng là tiền chạy đi Hàn Quốc. Nay viết đơn để tạ lỗi với bác và xin rút lại đơn khiếu nại. Khi viết xong đơn, đọc lại em thấy vô lý quá, hoàn toàn sai sự thật nên em cương quyết không ký, vì nếu ký là mình trở thành người phạm tội”.

Vũ Thị Tươi, vợ Cường kể: “Tối hôm ấy bác Ngọc và con rể đến nhà, lúc ấy anh Cường đi vắng nên bà Ngọc đưa tờ đơn đánh máy sẵn, nội dung cũng giống hệt lá đơn lúc trưa ông chú đọc cho anh Cường và bảo em ký nhưng em nói đây việc của anh Cường. Em gọi anh Cường về thì bà Ngọc cứ nói là “tiền bác đã trả xong, cháu ký cho bác cái giấy này bác cũng chẳng để làm gì đâu, bác chỉ lưu lại thôi”. Nói đi nói lại, 2 bên giằng co mãi nhưng anh ấy vẫn nhất quyết không ký. Cháu ủng hộ chồng vì sự thật như thế, mình không thể làm trái với lương tâm được”.

Sau một hồi thuyết phục, xin xỏ, giằng co không được, bà Ngọc đã đưa ra phương án thấp hơn, bằng tờ đơn xin bãi nại đánh sẵn với vỏn vẹn nội dung: “Rút lại đơn khiếu nại gửi quý Đài (Đài TNVN-PV)”. Và lần này Cường đã ký với suy nghĩ đơn giản: “Vì nghĩ tới tình thông gia với ông chú, sau này đỡ khó ăn khó nói với họ hàng, với lại bác ấy cũng già rồi nên cháu muốn làm phúc cho bác ấy nên cháu giấu bố, chỉ bàn với mẹ và mẹ cũng đồng ý ký cho bà ấy”.

Với tờ đơn xin bãi nại của gia đình Cường trong tay, bà Ngọc đã quay sang làm đơn Tố cáo phóng viên VOV2 đưa thông tin: “sai sự thật, không chính xác, không có căn cứ, bịa đặt, vu khống...” đồng thời lớn tiếng chỉ trích gia đình Cường “lật lọng, tráo trở” gửi các cơ quan quản lý báo chí và Bộ LĐTB&XH.

Khi nhận ra chân tướng của bà Vũ Thị Bích Ngọc, Bà Trần Thị Hiển (mẹ Cường) uất ức: “Bà Ngọc thật quá đáng, nghĩ tình thông gia với ông chú, nên mới bảo cháu nó ký rút đơn bãi nại cho bà ấy nhẹ tội vì bà ấy cũng sắp nghỉ hưu rồi, thế mà bà ấy không biết điều; đúng là đồ vừa ăn cướp vừa la làng. Đã thế này thì gia đình tôi sẽ không rút đơn bãi nại nữa mà sẽ kiện tới cùng”.

Trong lá đơn tố cáo PV Đài TNVN, để hợp thức hóa số tiền 2.000 USD còn lại, bà Ngọc đã viết như thế này: “Để giúp cháu Cường đi nhanh nhất, với mức chi phí cao nhất, tôi đã liên hệ với một số doanh nghiệp có chức năng, tôi đã tôi đã chọn Công ty Cổ phần XKLĐ, thương mại và du lịch (TTLC) để xin cho cháu Cường đi cho nên ngày 18/9/2011, gia đình cháu Cường đã đưa tôi 2.000 USD để tôi làm thủ tục đảm bảo hợp đồng cho cháu Cường, (theo chương trình Vida E7-PV) có thông báo tuyển dụng kèm theo”.

Công văn của Cục Quản lý lao động ngoài nước gửi Sở LĐ, TB&XH Nam Định làm rõ những vấn đề Đài TNVN đưa ra

Để làm rõ nguồn tin này, chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Trí Dũng, Phó Tổng Giám đốc TTLC, ông Dũng khẳng định: “Đây chỉ là thông báo tạo nguồn của Công ty đi theo chương trình visa E7 dành cho lao động có nghề. Cái này là để chuẩn bị để đối tác sang tuyển chọn lao động vào đầu tháng 12 này, và chưa hề thu bất cứ khoản tiền nào của lao động. Mặt khác, đối với việc tạo nguồn và gửi thông báo tạo nguồn, TTLC chỉ gửi đến Trung tâm GTVL trực thuộc Sở LĐ, TBXH các tỉnh hoặc các công ty để tạo nguồn lao động, chứ không chuyển đến bất cứ cá nhân nào. Chúng tôi cũng chẳng hề biết bà Vũ Thị Bích Ngọc là ai. Chúng tôi sẽ gửi công văn đến công an và Sở LĐ, TB&XH Nam Định”.

Nói là làm, ngay sau khi được thông tin vụ việc, TTLC đã có Công văn số 2982/CV-TTLC ngày 1/12/2011, gửi Công an tỉnh Nam Định và Sở LĐ, TB&XH Nam Định, đề nghị làm rõ trách nhiệm của cá nhân đã lợi dụng danh nghĩa công ty để thu tiền trái phép của lao động.

Như vậy là ngay khi tìm mọi cách để chạy tội này, bà Ngọc lại phạm vào một việc tiêu cực khác. Trong khi tố cáo phóng viên vu khống bà cầm tiền của nạn nhân để chạy XKLĐ theo chương trình EPS, bà Ngọc lại thú nhận hành vi dùng tiền để chạy XKLĐ theo chương trình Vida E7.

Trong buổi làm việc với ông Phan Văn Minh, Giám đốc Trung tâm lao động ngoài nước (Bộ LĐ, TB&XH), chúng tôi đã cho ông nghe lại đoạn băng ghi âm cuộc trò chuyện giữa PV với bà Vũ Thị Bích Ngọc ngày 24/9. Trong băng bà Ngọc nói: “Đúng là có chút khó khăn, thế nhưng bây giờ lại tốt rồi, hanh thông lắm rồi. Cách đây nửa tháng có thông báo là đã đưa được hơn 3.000 lao động trốn bên đó về nước nên Hàn Quốc lại mở lại kỳ thi rồi…, họ đang rất cần lao động sang… Tôi không biết chị quan hệ thế nào, chứ tôi thông gia với gia đình cháu Cường, là chỗ gia đình nên tôi mới đối xử thế chứ còn người khác thì không thế đâu”.

Sau khi nghe đoạn băng này, ông Minh đã khẳng định: Thông tin mà bà Ngọc đưa ra là hoàn toàn sai sự thật, bịa đặt. Nhiều năm nay, chúng tôi cũng đã nhiều lần yêu cần phia Hàn Quốc cung cấp danh sách lao động cư trú bất hợp pháp nói chung và lao động EPS nói riêng, nhưng bạn trả lời đó là thông tin cá nhân, họ không cung cấp. Cho đến nay, chúng tôi vẫn không thể thống kê được số lao động cư trú bất hợp pháp đã trở về nước. Sân bay của mình cũng không thể tách bạch lao động vi phạm là EPS hay các chương trình khác.

Qua quá trình thực hiện loạt bài, những câu hỏi nghi vấn đối với quy trình thực hiện XKLĐ Hàn Quốc đối với Trung tâm GTVL tỉnh Nam Định ngày một sáng tỏ.

Ông Khoa, “nhân tố” mới trong đường dây “chạy XKLĐ” ở Sở LĐ,TB&XH Nam Định chính xác là ai, có “vai vế” như thế nào, mà cũng như bà Vũ Thị Bích Ngọc, họ lại có được thông tin được xem là “tuyệt mật” của Trung tâm để đi hù dọa, nhằm cưỡng đoạt tiền của người lao động?. Liệu còn có ai đứng sau tiếp tay cho đường dây “chạy” XKLĐ?

Trước những chứng cứ và thông tin ngày một dày đặc về sự tiêu cực liên quan trực tiếp tới cán bộ của mình, Sở LĐ, TB&XH lý giải như thế nào? Đó là nội dung của kỳ tiếp theo của loạt bài điều tra sẽ được phát sóng trong chương trình Các vấn đề xã hội (VOV2) lúc 9h, phát lại 21h thứ 6 ngày 9/12; và đăng tải trên VOV Online./.