“Quyết tâm làm rồi trả lời dứt khoát với dân"

Thủ tướng vừa có Chỉ thị 23 ngày 27/10/2013 giao Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chủ trì cùng Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các bộ, ngành, đoàn thể liên quan tổ chức tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trong cả nước, trong 2 năm 2014 - 2015. Đây được xem là cuộc tổng rà soát lớn nhất từ trước đến nay.

Bên lề Hội nghị trực tuyến toàn quốc tập huấn chương trình Tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trong 2 năm 2014-2015, ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã trả lời phỏng vấn báo chí các nội dung về cuộc tổng rà soát này.

Rà soát những đối tượng còn thiếu, sót để bổ sung

PV: Thưa ông, đến thời điểm này chúng ta đã sẵn sàng cho đợt tổng rà soát chính sách cho người có công trong đó có 7 đối tượng?

Ông Nguyễn Thiện Nhân: Như chúng ta biết, ngày 27/10/2013 Thủ tướng có Chỉ thị 23 về tổng rà soát thực hiện chính sách ưu đãi cho người có công với cách mạng trong 2 năm 2014-2015. Việc Thủ tướng ra Chỉ thị vào cuối năm 2013 không phải ngẫu nhiên. Một mặt thể hiện trách nhiệm của Chính phủ với nhân dân, người có công với cách mạng cho những đóng góp hy sinh của người có công trong suốt hai cuộc kháng chiến.

Ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam

Vừa qua với nhiều chính sách chúng ta đã thực hiện tốt, tuy nhiên hướng tới 60 kỷ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ, 40 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước cần khẳng định trước nhân dân rằng chúng ta đã thực hiện chính sách với người có công như thế nào và chỗ nào còn sót thì chúng ta sẽ làm cho đầy đủ, cho tốt.

Sau khi có Chỉ thị của Thủ tướng, ngày 5/12/2013 Bộ Lao động Thương binh và Xã hội và Ban thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ký chương trình phối hợp để triển khai tổng rà soát. Sau đó MTTQ Việt Nam đã ký với Bộ Thông tin Truyền thông chương trình phối hợp về công tác truyền thông và gần đây ký chương trình phối hợp triển khai cụ thể trong hai năm.

Hôm nay (18/3), MTTQ Việt Nam tổ chức triển khai tập huấn cho cán bộ lãnh đạo của ngành Lao động Thương binh và Xã hội 63 tỉnh, thành, cán bộ của 6 đoàn thể tham gia tổng rà soát là Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên Hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Cựu Thanh niên Xung phong, Hội Hỗ trợ gia đình thân nhân liệt sĩ, Hội nạn nhân chất độc da cam từ Trung ương đến cấp tỉnh. Mỗi tỉnh dự ở mỗi đầu cầu Hội nghị trực tuyến có một huyện, xã làm điểm.

Việc triển khai tập huấn với mục đích chính là tiếp thu những ý kiến của các địa phương, Bộ, ngành. Trên tinh thần đó, từ nay đến cuối tháng 3/2014 sẽ có hướng dẫn mới hoàn thiện hơn để triển khai thực hiện trong cả nước. Có thể nói, tổng thể ở Trung ương và địa phương sau hôm nay sẽ sẵn sàng triển khai tổng rà soát theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

PV: Về cuộc Tổng rà soát lần này, có rất nhiều ý kiến, cách hiểu khác nhau, trong đó có một lo ngại nếu làm không cẩn thận sẽ diễn ra tình trạng kê khai khống với một con số rất lớn. Quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này và chúng ta cần quan triệt việc kê khai đến các địa phương như thế nào?

Ông Nguyễn Thiện Nhân: Chúng ta biết rằng việc triển khai chính sách đối với người có công đã thực hiện trong nửa thế kỷ qua. Trong thời gian đó, chúng ta cũng đã cập nhật, bổ sung những người còn chưa được hưởng. Cho nên, về tổng thể chúng ta phải đánh giá rằng những người có công đại đa số đã được hưởng chính sách.

Và qua đợt rà soát lần này, chắc chắn chúng ta phát hiện thêm những người đủ tiêu chuẩn mà chưa được hưởng đầy đủ thì phải bổ sung. Đây cũng là mục đích của việc rà soát; đồng thời chúng ta cũng sẽ phát hiện ra những đối tượng được hưởng không đúng phải cần loại ra khỏi danh sách.

Tuy nhiên, số phát sinh thêm không thể chiếm đại đa số được vì vừa qua cũng đã có rà soát. Cho nên quan điểm đầu tiên trong rà soát là phải bám sát những quy định, văn bản, chính sách về đối tượng người có công, chỗ nào có xu hướng tăng vọt, ngay từ đầu phải quán triệt làm đúng quy định. Thứ hai, làm cho đúng khâu tập huấn chính sách là rất quan trọng.

Sau buổi tập huấn hôm nay, các tỉnh sẽ tập huấn cho cấp xã và xã phối hợp tập huấn cho từng người tham gia rà soát.

Để giảm thiểu việc lập danh sách sai, theo hướng dẫn đến bây giờ trong 7 đối tượng, mặt sau phiếu rà soát đều ghi rõ đối tượng, tiêu chuẩn như thế nào thì hưởng chính sách gì, có nội dung thì ghi thẳng vào...

Thứ nữa, vì có 7 đối tượng nên không chỉ một tổ chức như Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội LHPN Việt Nam chịu trách nhiệm rà soát cả 7 mà phân công mỗi tổ chức một đối tượng hẹp. Như Hội LHPN chỉ rà soát thực hiện với mẹ Việt Nam Anh hùng, gia đình thân nhân liệt sĩ. Như vậy họ sẽ tập trung vào nghiên cứu nội dung và thống nhất trong Hội từ Trung ương đến địa phương. Hoặc cựu chiến binh là chủ lực rà soát với thương binh, bệnh binh và nạn nhân chất độc da cam và được hỗ trợ bởi Hội nạn nhân chất độc da cam…

Chúng tôi cho rằng đó là biện pháp dự kiến. Ngoài ra, việc tổng rà soát chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất trong tháng 4-5/2014 mỗi huyện chỉ làm một xã trong cả nước để rút kinh nghiệm về cả nội dung phiếu khảo sát quy trình có hợp lý không. Từ đó địa phương nào có nguy cơ tăng vọt, qua đó có chẩn chỉnh.

Qua tập huấn có hai địa phương đặt vấn đề về khai nhiều qua sẽ tăng vọt, chúng tôi cho rằng lo lắng là đúng nhưng với cách làm như bây giờ, với 2 giai đoạn chúng tôi tin rằng có thể hạn chế nguy cơ đó ở mức tối đa.

Nếu không làm thì vẫn giống tình trạng 50 năm qua

PV: Ngay cả đại diện Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, qua buổi tập huấn khi trả lời các địa phương cũng bày tỏ lo ngại. Nhưng rõ ràng từ “khó” đã được các địa phương lặp lại rất nhiều lần trong Hội nghị. Vậy việc quán triệt chung ở các địa phương là như thế nào để việc thực hiện tổng rà soát được tiến hành nghiêm túc để tiệm cận được với những con số, danh sách chuẩn nhất, thưa ông?

Ông Nguyễn Thiện Nhân: Nếu vì khó không làm thì cũng giống như vừa qua, 50 năm chưa bao giờ tổng rà soát cả. Muốn tổng rà soát là phải đến từng hộ thuộc diện người có công đang hưởng và những hộ thuộc diện tiềm năng mà chưa được hưởng. Ở xã chỉ có một ủy viên ủy ban phụ trách Văn hóa Xã hội, mà một người thì không bao giờ làm được. Đây là tình trạng suốt bao nhiêu năm vừa qua.

Trước thực tế đó Bộ LĐ-TBXH và MTTQ Việt Nam báo cáo Thủ tướng để giải quyết vấn đề người ở đâu làm việc này. Nếu tiếp tục dựa vào vị ủy viên này thì không bao giờ làm được cả. Vì thế dùng lực lượng khác như dựa vào các tổ chức chính trị-xã hội và những tổ chức gắn bó nhất với người có công để họ tham gia. Như Hội phụ nữ lâu nay gắn bó chăm sóc mẹ Việt Nam Anh hùng, họ hiểu câu chuyện và họ đã có sự quan tâm, hiểu biết nhất định.

Hay như Hội CCB là những người gần gũi, chăm sóc hiểu thương binh, bệnh binh nhất, nên đưa lực lượng này vào làm công tác rà soát. Đó là cách làm của chúng ta, sử dụng lực lượng xã hội để tham gia rà soát chứ không phải nói chung chung. Những người rà soát cũng là những người có ý thức chính trị chứ không phải là chỉ làm cho qua chuyện.

Cùng với đó phải lưu ý việc tập huấn kỹ. Tập huấn ở cấp Trung ương, chỗ nào còn băn khoăn thì giải quyết trước, báo cáo Bộ thống nhất thông suốt rồi mới triển khai. Nếu có thắc mắc thì người đi triển khai có thể giải đáp, bên cạnh đó có thể hỏi Bộ LĐ-TBXH.

Mặt trận Tổ quốc đã phân công cả Chủ tịch và 7 phó Chủ tịch MTTQ phụ trách các địa phương như vùng núi Tây Bắc, đồng bằng sông Hồng như bản thân tôi phụ trách TP. HCM để chúng ta cùng gắn bó.

Việc này thực sự rất khó nhưng phải làm với quyết tâm cao vì nếu sợ khó thì không làm được. Qua lần tổng rà soát này, chúng ta phải trả lời một cách dứt khoát trước nhân dân là thực hiện được bao nhiêu phần trăm, còn bao nhiêu sót cần bổ sung, bao nhiêu phần trăm là sai…

PV: Chính các Bộ, ngành, thậm chí đại diện của MTTQ cũng đã nói không kỳ vọng nhiều vao đợt tổng rà soát này sẽ giải quyết tất cả những vấn đề liên quan đến chế độ, chính sách đối với người có công. Vậy mục tiêu cao nhất hướng tới của đợt tổng rà soát này là gì, thưa ông?

Ông Nguyễn Thiện Nhân: Chính sách đối với người có công thì có rất nhiều đối tượng nhưng chúng ta phải khẳng định, qua đợt tổng rà soát này chỉ thực hiện đối với 7 đối tượng. Chúng ta phải trả lời được chính sách đối với người có công được vận dụng đúng như thế nào.

Thứ hai là những chính sách cho 7 đối tượng này đến nay chỗ nào hợp lý để khẳng định làm tiếp còn chỗ nào chưa hợp lý phải điều chỉnh. Trong đó, tôi lưu ý có một đối tượng rất phức tạp đó là nạn nhân chất độc da cam. Ví dụ, phải xác định địa bàn người đó tham gia có thuộc nơi bị chất độc với mức độ cao không. Về diện tích, địa điểm Bộ Quốc phòng đã công bố là nơi nhiễm độc... Cùng với đó, về bệnh tật phải căn cứ vào tiêu chí mà Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ LĐ-TBXH công bố…

Chúng tôi khẳng định, qua đợt tổng rà soát này, nhận thức và đánh giá của chúng ta về thực hiện chính sách đối với người có công sẽ  định lượng hơn, khoa học và thực tiễn hơn; đồng thời góp phần đem lại niềm tin cho nhân dân đối với xã hội, tôn vinh những người có công với đất nước.

PV:  Xin cảm ơn ông./.